Η ιστορία μιας απλής ιδέας - Θέμα Έκθεσης

Η ιστορία μιας απλής ιδέας

Πήραν φωτιά, λέει, τα φωτοαντιγραφικά της Βουλής την περασμένη Παρασκευή το απόγευμα, όταν κατατέθηκε το πολυνομοσχέδιο. Οι υπάλληλοι έπρεπε να φωτοτυπούν το βαρύ πολυνομοσχέδιο των 800 σελίδων έως τα χαράματα του Σαββάτου, έτσι ώστε οι βουλευτές να έχουν ένα περιθώριο 40 ωρών για να το διαβάσουν. Συνολικά πρέπει να τυπώθηκαν πάνω από 240.000 σελίδες για τους 300 βουλευτές (πιθανώς και για άλλους παράγοντες του Κοινοβουλίου). Ελπίζουμε ότι μετά το χαρτί ανακυκλώνεται.

Δεν ξέρουμε το κόστος αυτής της «φωτοαντιγραφικής επιχείρησης», αλλά μπορεί να συμφέρει περισσότερο να αγοράσουμε 300 ηλεκτρονικές ταμπλέτες στους βουλευτές παρά να τυπώνουμε τόνους χαρτιού, τους οποίους, όπως αποδείχθηκε πολλάκις, ουδείς διαβάζει· τουλάχιστον καθ’ ολοκληρίαν. Μπορεί να μη γνωρίζουμε ποιο είναι το ακριβές κόστος για τη φωτοαντιγραφή, αλλά από τον απολογισμό του 2013 της Βουλής βλέπουμε ότι το κονδύλι για χαρτί και γραφική ύλη ήταν 230.000 ευρώ· για εφημερίδες, περιοδικά, συναφείς εκδόσεις κ.λπ. (που επίσης υπάρχουν ηλεκτρονικά) ήταν 850.000 ευρώ· για προμήθεια μηχανών φωτοαντιγραφής 75.000 ευρώ. Σε αυτά πρέπει να προσθέσουμε και το κόστος συντήρησης των μηχανημάτων –για όλο τον εξοπλισμό της Βουλής ήταν 1.097.000 ευρώ– συν βέβαια το κόστος εργασίας, το οποίο ειδικά στη Βουλή είναι αρκετά αλμυρό.

Συζητούμε αυτήν την παράμετρο, διότι στην Ελλάδα είμαστε γενικά χουβαρντάδες με τις δαπάνες με δύο βασικά επιχειρήματα: α) Σιγά μη σωθεί το ρωμαίικο από τη φωτοαντιγραφή· όσο κι αν αυτή κοστίζει, β) Για κάθε μέτρο εξοικονόμησης η απάντηση είναι: «εδώ δεν γίνονται αυτά». Αντιθέτως στις ΗΠΑ, αυτόν τον καιρό συζητούν για το πώς το κράτος θα εξοικονομήσει χρήματα, αλλάζοντας ακόμη και τη γραμματοσειρά των κυβερνητικών εγγράφων, έτσι ώστε να ξοδεύουν λιγότερα.

Από το Χάρβαρντ στο CNN

Το πιο ενδιαφέρον όλων είναι ότι η συζήτηση για το πώς θα εξοικονομηθούν λεφτά από τα τυπωμένα ή φωτοαντιγραφημένα χαρτιά ξεκίνησε από έναν 14χρονο. Ο Suvir Mirchandani έκανε μία έρευνα στο πλαίσιο «επιστημονικού διαγωνισμού» του σχολείου του στην Πενσιλβάνια για το κόστος των αντιγράφων στο σχολείο του. Μέτρησε το κόστος μελάνης για τέσσερις κοινά χρησιμοποιούμενες γραμματοσειρές και βρήκε ότι τα τυπωμένα χαρτιά θα ήταν 24% φθηνότερα εάν χρησιμοποιούσαν γραμματοσειρά Garamond αντί New Times Roman. Έστειλε την εργασία του στο εξειδικευμένο περιοδικό του Χάρβαρντ για νέους επιστήμονες, Journal for Emerging Investigators (JEI –Περιοδικό Αναδυομένων Ερευνητών). Οι επιμελητές έκδοσης του περιοδικού (οι οποίοι, σημειωτέον, είναι φοιτητές του Χάρβαρντ) τον παρότρυναν να ασχοληθεί πέρα από το σχολείο του «με τον πραγματικό κόσμο». Έτσι ο Mirchandani κάθισε και υπολόγισε πόσο θα ήταν το όφελος σε μελάνη (που κατά τον ίδιο «έχει διπλάσια τιμή στη λιανική από τα γαλλικά αρώματα») αν ολόκληρο το αμερικανικό Δημόσιο άλλαζε απλώς γραμματοσειρά. Βρήκε στο Διαδίκτυο ότι μόνο η ομοσπονδιακή κυβέρνηση ξοδεύει ετησίως μόνο για εκτυπώσεις ή και φωτοαντιγραφές 1,8 δισ. δολάρια, και ότι το 26% αυτού του κόστους είναι για μελάνια. Έκανε τους υπολογισμούς και αποκάλυψε ότι η ομοσπονδιακή και οι πολιτειακές κυβερνήσεις θα μπορούσαν να εξοικονομήσουν 400 εκατ. δολάρια (κάτι λιγότερο από το κοινωνικό μέρισμα που θα μοιράσει φέτος η ελληνική κυβέρνηση) αν απλώς άλλαζε η γραμματοσειρά των κυβερνητικών εγγράφων. Επιστημονικός συντάκτης του CNN διάβασε τη μελέτη, έβγαλε το θέμα και άρχισε μια έντονη συζήτηση για το πώς οι φορολογούμενοι (σημείωση: οι Αμερικανοί φορολογούμενοι, για να μην μπερδευόμαστε) μπορούν να γλιτώσουν κάποια λεφτά από τις εκτυπώσεις, χρησιμοποιώντας τα αποκαλούμενα ecofonts κ.λπ.

Φυσικά, υπάρχουν αντιρρήσεις στη μελέτη του Suvir Mirchandani. Κάποιοι λένε ότι το Δημόσιο αγοράζει φθηνότερα τη μελάνη από την τιμή που πωλείται στο εμπόριο, αλλά αυτό είναι ανοησία, διότι ο υπολογισμός έγινε επί των συνολικών δαπανών του αμερικανικού Δημοσίου. Πιο σοβαρή είναι η κριτική πως η γραμματοσειρά Garamond χρησιμοποιεί λιγότερη μελάνη διότι τα γράμματα έχουν μικρότερο ύψος και συνεπώς είναι και πιο δυσανάγνωστα. Το σημαντικότερο, όμως, εδώ είναι να δούμε πώς ολόκληρο το σύστημα στις ΗΠΑ λειτούργησε ως θερμοκήπιο για να αναπτυχθεί μία ιδέα που πιθανώς να εξοικονομήσει εκατομμύρια στους φορολογουμένους.

Έχουμε σχολικούς επιστημονικούς διαγωνισμούς, διά των οποίων ενθαρρύνονται οι μαθητές να γίνουν δημιουργικοί. Ευτυχώς, αντίστοιχοι διαγωνισμοί άρχισαν να αναπτύσσονται και στην Ελλάδα και ήδη βλέπουμε σημαντικές επιτυχίες δικών μας μαθητών. Φυσικά, όπως γίνεται με την έρευνα σε κάθε επίπεδο στην Ελλάδα, ουδέποτε δημιουργεί θέμα ή συνδέεται με την πραγματικότητα.

Βέβαια, η επιτυχία των δικών μας μαθητών τελειώνει με το χαρτί της διάκρισης, το οποίο απλώς θα κορνιζάρουν στο δωμάτιό τους και δεν θα τους χρησιμεύσει ούτε στην επιλογή τους στο πανεπιστήμιο. Ακόμη και η πιο συγκλονιστική ιδέα έχει απειροελάχιστο χρόνο ζωής πριν θαφτεί, έστω μετά τιμών και επαίνων. Στις ΗΠΑ, όμως, υπάρχουν πανεπιστήμια στα οποία οι φοιτητές ενθαρρύνονται και τους παρέχεται η υλικοτεχνική υποδομή για να φτιάξουν μια «junior επιστημονική επιθεώρηση». Έτσι, όλοι οι μαθητές μπορούν να στείλουν τα άρθρα τους για να αξιολογηθούν. Φοιτητές, αλλά και απόφοιτοι του πανεπιστημίου –αντί να καταλαμβάνουν τα ΑΕΙ ή να τα βρωμίζουν με αμφιβόλου αισθητικής αφίσες και συνθήματα– προσφέρουν τον χρόνο τους διότι, όπως γράφουν, «δουλειά μας ως επιστήμονες είναι να υποστηρίξουμε και να καθοδηγήσουμε την επόμενη γενιά επιστημόνων. Στο JEI ενδιαφερόμαστε πολύ να καθοδηγούμε τους μαθητές στα ερευνητικά τους προγράμματα και να τους διδάσκουμε πώς να επικοινωνούν τα αποτελέσματά τους στο κοινό».

Τα πάντα διαυγή

Το δεύτερο που πρέπει να παρατηρήσουμε είναι ότι για να ολοκληρώσει την εργασία του και να καταλήξει σε αυτά τα εκπληκτικά αποτελέσματα, ο 14χρονος μαθητής από ένα επαρχιακό σχολείο του Πίτσμπουργκ βρήκε διαθέσιμη τη δημόσια πληροφορία για τις κυβερνητικές δαπάνες· ακόμη και για το μελάνι που ξοδεύουν οι κυβερνήσεις. Στην Ελλάδα, η δημόσια πληροφορία δεν είναι ακόμη «δική μας πληροφορία». Μετά την επανάσταση της «Διαύγειας» ελάχιστα προσχωρούν προς την κατεύθυνση της δημοσιοποίησης της κρατικής πληροφορίας.

Εκκρεμεί ακόμη και η υπόσχεση του προέδρου της Βουλής, Ευάγγελου Μεϊμαράκη, να επεκτείνει τη «Διαύγεια» και στις δαπάνες του Κοινοβουλίου. Έτσι, κανείς μαθητής στην Ελλάδα (ούτε καν μεγαλύτερος) δεν μπορεί να κάνει μια εργασία γνωρίζοντας ακριβώς πόσα δαπανά το Κοινοβούλιο για εκτυπώσεις, για να ξέρουμε αν μας συμφέρει να αγοράσουμε iPad στους βουλευτές, αντί να φορτώνονται τόνους τυπωμένου χαρτιού. Στο «περίπου» μπορούμε να υπολογίσουμε τα πάντα και γι’ αυτό σπανίως καταλήγουμε σε συμπεράσματα όταν συζητάμε για το τι μπορούμε να εξοικονομήσουμε. Απλώς ανακυκλώνουμε δόγματα περί «νεοφιλελεύθερων» ή «σοσιαλιστικών» πολιτικών χωρίς αποτέλεσμα...

Πάσχος Μανδραβέλης, Καθημερινή (η αναδημοσίευση και η διασκευή δεν έχουν κερδοσκοπικό χαρακτήρα, αποτελούν απλά αφορμή για εξάσκηση των δεξιοτήτων των μαθητών)

Θέματα

1 . Να γράψετε την περίληψη του κειμένου σε μια παράγραφο (100-150 λέξεις)

2. Να εντοπίσετε όλους τους τρόπους πειθούς που χρησιμοποιεί ο συντάκτης στην πρώτη παράγραφο.

3. Να γράψετε από ένα συνώνυμο για τις παρακάτω λέξεις του κειμένου: πολλάκις, το κονδύλι, παρότρυναν

4. «Συζητούμε αυτήν την παράμετρο, διότι στην Ελλάδα είμαστε γενικά χουβαρντάδες με τις δαπάνες με δύο βασικά επιχειρήματα: α) Σιγά μη σωθεί το ρωμαίικο από τη φωτοαντιγραφή· όσο κι αν αυτή κοστίζει, β) Για κάθε μέτρο εξοικονόμησης η απάντηση είναι: «εδώ δεν γίνονται αυτά».».

Να απαντήσετε στα παραπάνω επιχειρήματα που παραθέτει ο συγγραφέας με δικά σας, που θα τα ανατρέπουν.

5. Στο κείμενο ο συγγραφέας παίρνει αφορμή από την ιδέα ενός 14χρονου στην Αμερική για να αποδείξει πως η ιδέα του συνδέθηκε με την αγορά εργασίας και την πραγματική οικονομία. Σε ένα αποδεικτικό δοκίμιο να αναπτύξετε τον προβληματισμό σας γύρω από τη σύνδεση της ελληνικής παιδείας με την οικονομία, να εξετάσετε τα αίτια του φαινομένου και να υποδείξετε τρόπους με τους οποίους θα μπορούσε να επιτευχθεί καλύτερο αποτέλεσμα. (550-600 λέξεις)

Ένα Γενικό Πλάνο της Έκθεσης

Γλώσσα και Λεξιπλασία- Η Αναγκαζιάρα και ο ξαπλουριάρης

Αναδημοσίευση από τον ιστότοπο http://users.sch.gr/symfo

H αναγκαζιάρα και ο ξαπλουριάρης

Διασκευασμένο απόσπασμα από κείμενο του Γιάννη Χάρη στα «Νέα»

«Παιδιόπλαστα» έχει ονομάσει ο Παντελής Μπουκάλας τα προϊόντα της γλωσσικής αθωότητας των παιδιών, λέξεις που τις πλάθουν χωρίς συνείδηση της διαδικασίας αυτής. Άλλες ηχομιμητικές, άλλες αυστηρά προσωπικές, αξεκλείδωτες ακόμα και για τους πιο οικείους της οικογένειας, όλες τους δοξάζουν τη γλώσσα, αυτήν που άλλοι τη θρηνολογούν για πεθαμένη. Ορισμένες από αυτές θέλησα να τις μεταφέρω εδώ. Βέβαια λέξεις φτιάχνουν και οι μεγάλοι. Εδώ όμως μας ενδιαφέρει η αυθόρμητη λεξιπλασία ενός παρθένου νου.

Μάλωναν τα παιδιά κάποιου φίλου, όταν το ένα διεκδικούσε όλο τον καναπέ: ξαπλουριάρη κατηγόρησε τον αδερφό το κοριτσάκι, αναγκαζιάρα τη χαρακτήρισε εκείνος. Εδώ δηλαδή, σε συνθήκες διαπληκτισμού, οι εκφραστικές ανάγκες είναι ιδιαίτερα πιεστικές, και έδωσαν δύο εξαιρετικούς τύπους, τον προφανούς ετυμολογίας ξαπλουριάρη και την αναγκαζιάρα από το αναγκάζω. Σαν τι θα έπρεπε να ξέρει και να πει το κοριτσάκι; Πως είναι επεκτατικός ο αδερφός της; Κι εκείνος να την πει καταπιεστική; Και πώς χαρακτηρίζεται από τον έκθαμβο μπόμπιρα ο μπαμπάς που όλα τα καταλαβαίνει; καταλαβεστής. Άλλου φίλου η κόρη ξεβράχηκε, όταν στέγνωσε, αφού σημασία είχε να ανατρέψει το κακό αποτέλεσμα του ότι βράχηκε. Ίδια και με το ξενυχτώνει. Κηλίαση έχει το κοριτσάκι, όταν του πονάει η κοιλιά, και έξω βροχαλίζει. Άλλο πιάνει και κρεμώνεται, αλείφεται δηλαδή με κρέμες, κι όταν περάσει ο θυμός της μαμάς, τη ρωτάει αν είναι τώρα μέσα φρενών. Ή παίζοντας, γίνεται τίγρης που θα βγάλει τα γρατζούνια του. Καταδίψαστο είναι άλλο. Άλλο παραπονιέται που το μαρκαδόρισε το αδερφάκι του. Περισσότερο προφανή είναι ο ψωμιάρης για τον φούρναρη, ξυστατζής αυτός που πουλάει Ξυστό, και χαρακτηριστικές οι «μεταφράσεις» ματογιατρός καιδρομοστρωτήρας.

Παραμένοντας στην ενστικτώδη λεξιπλασία σε ιδιωτικό επίπεδο, δίνω ελάχιστα παραδείγματα από μεγαλύτερα σε ηλικία άτομα: Φίλος διηγήθηκε τη σκηνή όπου νεαροί χαζεύουν μια βιτρίνα, και ένας αναφωνεί: «μα τι απαισιότητα είναι αυτή!». Βέβαια, η «απαισιότητα» υπάρχει σε λεξικά, όπως και τόσες λέξεις που όμως ποτέ δεν χρησιμοποιούνται· έτσι, στη συγκεκριμένη περίπτωση, έχουμε και πάλι παραγωγή και όχι μεταφορά λέξης που οι νεαροί την είχαν συναντήσει σε κάποιο λεξικό. Στην παραλία κάποιος αποφασίζει να κολυμπήσει λίγο μακρύτερα, για να δει πώς είναι από κοντά αυτή η γυναίκα που από απόσταση μοιάζει εντυπωσιακή: «έχω αινιγματιστεί» μου είπε, και δεν μπορώ να βρω πιο εύγλωττο τύπο. Όχι, δεν είχε προβληματιστεί· είχε ίσως ιντριγκαριστεί; του είχε «εξαφθεί η περιέργεια»; Μα τι λέμε τώρα; Είχε αινιγματιστεί!

Θα κλείσω με επώνυμη δημιουργία, αλλά στο μήκος κύματος των «παιδιόπλαστων»: είναι ο σταλεγάκιας από το Πλαθολόγιο λέξεων του Λύο Καλοβυρνά. Όπου λοιπόν «σταλεγάκιας: το εκνευριστικό είδος ανθρώπου που επισημαίνει κάποιο λάθος σου και σου ρίχνει αλάτι στην πληγή, λέγοντας "Σ' τα 'λεγα εγώ, δεν σ' τα 'λεγα;"». Και τελευταίο που θα μπορούσε να συσχετιστεί και με τη γλώσσα, η «καθεπερσία: η μεμψίμοιρη τάση των ηλικιωμένων να δηλώνουν κάθε στιγμή ότι παλιά ήταν όλα καλύτερα ενώ τώρα με τους νέους που κυκλοφορούν...»

πλήρες κείμενο στη διεύθυνση http://ta-nea.dolnet.gr/print_article.php?e=A&f=18216&m=P15&aa=1

ΘΕΜΑΤΑ

Προφορική και ουσιαστική άσκηση: να χαρακτηρίσετε τη γλώσσα του κειμένου (λεξιλόγιο, συντακτικό, σχήματα λόγου, γραμματικοί τύποι). Εντοπίστε στοιχεία που σας αρέσουν και στοιχεία που δε σας αρέσουν.

Α. Να συντάξετε περίληψη του κειμένου, περίπου εκατό (100) λέξεων.

Πριν γράψεις την περίληψη φρόντισε να απαντήσεις στα παρακάτω ερωτήματα:
α) ποιο είναι το θέμα του κειμένου;
β) ποια είναι η άποψη του συγγραφέα;
γ) για ποιο λόγο γράφει το κείμενο;
δ) τι είδος κείμενο είναι;

Μονάδες 25/100

Β1. Να βρείτε στο κείμενο δύο παραδείγματα μεταφορικής λειτουργίας της γλώσσας.

Μονάδες 6/100

Β2. Ποια σημασία (αιτία, επεξήγηση, αντίθεση, έμφαση, συμπέρασμα, χρονική σχέση) έχουν καθεμιά από τις παρακάτω διαρθρωτικές λέξεις / φράσεις του κειμένου που συμβάλλουν στη συνοχή του: ακόμα και, όταν, δηλαδή, αφού, όμως, έτσι.

Μονάδες 6/100

Β3. Να γράψετε από ένα συνώνυμο για τις παρακάτω λέξεις του κειμένου: συνείδηση, προσωπικές, οικείους, διεκδικούσε, διαπληκτισμού.

Μονάδες 5/100

Β4. Ποια είναι η προσωπική θέση / οπτική γωνία του συγγραφέα (θετική ή αρνητική) σχετικά με την αυθόρμητη, ενστικτώδη παραγωγή λέξεων. Να τεκμηριώσετε την απάντησή σας με δύο συγκεκριμένες αναφορές στο κείμενο.

Μονάδες 8/100

 Γ. Παραγωγή λόγου.

Γράφετε ένα κείμενο για τη σχολική εφημερίδα περίπου τριακόσιες πενήντα με τετρακόσιες (350- 400) λέξεις. Σ’ αυτό να αναφέρετε:

1. Τα βασικά χαρακτηριστικά του τρόπου που εκφράζονται οι έφηβοι και του λεξιλογίου που χρησιμοποιούν.
2. Πώς αντιμετωπίζει το σχολείο τις περιπτώσεις όπου οι νέοι εκφράζονται με το δικό τους τρόπο και το δικό τους λεξιλόγιο.
3. Επίσης, απαντάτε τεκμηριωμένα στο ερώτημα αν η ομιλία που διαμορφώνουν οι νέοι αποτελεί πλούτο ή υποβάθμιση της νεοελληνικής γλώσσας.

Μονάδες 50/100

Επανάληψη στην Έκθεση

Ξεκινάει μια νέα σχολική χρονιά και μια νέα μεγάλη προσπάθεια για τους μαθητές της Γ'Λυκείου, που θα κληθούν να επιστρατεύσουν δυνάμεις, γνώσεις και κουράγιο, ώστε να επιτύχουν τους στόχους τους.

 Ένα καλό βοήθημα για την έκθεση βρίσκεται εδώ. Οι ενδιαφερόμενοι μπορούν να "κατεβάσουν" το βοήθημα με τίτλο "Βιβλιοτετράδια", από τον Πανελλήνιο Σύλλογο Φροντιστηρίων.

 Πρόκειται για μια καλή δουλειά από έμπειρους φιλολόγους, που στόχο έχει να κατευθύνει την επανάληψη των μαθητών στη θεωρία της έκθεσης.

Το βιβλίο προτείνει την επανάληψη σε βήματα, δίνοντας κάθε φορά έμφαση σε διαφορετικό αντικείμενο. Ο μαθητής μπορεί έτσι να συνδυάσει γνώσεις, να ανακαλέσει αποθηκευμένες πληροφορίες και να καλύψει τα κενά που τυχόν έχει.

Καλή επανάληψη!!! 

Έκθεση - Ο γερμανικός εθνικισμός παίζει μπάλα

Ο γερμανικός εθνικισμός παίζει μπάλα

 Το Μουντιάλ μετέβαλε τη συνείδηση των πολιτών, που απαλλάχθηκαν από τις ενοχές του παρελθόντος

Tου Γιωργου Δελαστικ, Καθημερινή, 16-07-06

«Eθνικιστικό παραλήρημα» ή... «πατριωτισμό λάιτ»; Tι από τα δύο σηματοδοτούν οι εκδηλώσεις δεκάδων εκατομμυρίων Γερμανών κατά την υποστήριξη της εθνικής ποδοσφαιρικής τους ομάδας στη διάρκεια του πρόσφατου παγκόσμιου πρωταθλήματος; Θυελλώδεις είναι οι συζητήσεις που έχουν ξεσπάσει γύρω από το θέμα αυτό - πρωτίστως στη Γερμανία, εννοείται, αλλά και στην υπόλοιπη Eυρώπη.

Σύσσωμη η πολιτική ηγεσία του Bερολίνου έχει σπεύσει να λάβει δημοσίως θέση επί του ζητήματος, αρχής γενομένης από τον ανώτατο άρχοντα της χώρας. «Oι άνθρωποι, το κοινό μας έδειξαν τι είναι ο καλός πατριωτισμός», δήλωσε ο Γερμανός Πρόεδρος της Δημοκρατίας Xορστ Kέλερ και πρόσθεσε: «Bλέπει κανείς ότι αναγνωρίζουμε τους εαυτούς μας στη σημαία μας, χωρίς εξ αυτού να προχωρούμε τώρα σε κάποια μείζονα πολιτική ενέργεια ενός νέου εθνικισμού». O σοσιαλδημοκράτης υπουργός Eξωτερικών Φρανκ Bάλτερ Στάινμαγερ μίλησε για «μετάλλαξη» των Γερμανών, ενώ ο γενικός γραμματέας του Σοσιαλδημοκρατικού Kόμματος Oυμπέρτους Xάιλ κινήθηκε στην ίδια γραμμή: «Aυτό το Mουντιάλ άλλαξε τη Γερμανία» ισχυρίστηκε (για την ακρίβεια δεν είπε Mουντιάλ αλλά... Φούσμπαλβελτμάιστερσαφτ, λέξη που σημαίνει το ίδιο αλλά μάλλον προκαλεί σοβαρά προβλήματα προφοράς σε ικανό τμήμα του ελληνικού αναγνωστικού κοινού). O πολιτικά γηραιός πλέον Nτανιέλ Kον-Mπεντίτ, από τα ατίθασα νιάτα του γαλλικού Mάη του '68, ανέλαβε να καλλωπίσει πολιτικά το φαινόμενο βαφτίζοντάς το... «εθνικισμό με ανθρώπινο πρόσωπο».

Aμφίσημες ερμηνείες

Πολύ πιο αμφίσημη, σαφώς διεισδυτικότερη και πολύ λιγότερο καθησυχαστική είναι η ερμηνεία που δίνει ο τέως υπουργός Eξωτερικών της Γερμανίας Γιόσκα Φίσερ, τέως ηγέτης των Πρασίνων, σε ενδιαφέρουσα συνέντευξή του στη γαλλική «Mοντ», όπου αναφέρει μεταξύ άλλων: «Πρόκειται μάλλον για μια νέα αυτοσυνειδητοποίηση (των Γερμανών), την οποία φέρει μια νέα γενιά, αυτή η γενιά που είναι με τον γερμανικό στρατό στο Aφγανιστάν, στη Bοσνία ή στο Kόσοβο... Δεν μπορούσαμε πλέον να επικαλούμεθα τα εγκλήματα του εθνικοσοσιαλισμού για να αρνούμεθα να αναμειχθούμε στις διεθνείς κρίσεις. Aκριβώς γι' αυτό, για πρώτη φορά μετά τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο η Γερμανία έχει συμμετάσχει σε στρατιωτικές και ανθρωπιστικές επεμβάσεις στα Bαλκάνια» υπογραμμίζει ο Φίσερ και συνεχίζει να συνδέει τους πανηγυρισμούς για τις ποδοσφαιρικές επιτυχίες με τη συμμετοχή γερμανικών στρατευμάτων σε διεθνείς στρατιωτικές επιχειρήσεις: «H συμμετοχή σε επεμβάσεις που αποφασίζει η διεθνής κοινότητα δεν αποτελεί πλέον θέμα αρχής αλλά θέμα πρακτικό. Oι Πράσινοι ψήφισαν στη μεγάλη πλειοψηφία τους υπέρ της ευρωπαϊκής αποστολής στο Kονγκό, κάτι που θα ήταν αδιανόητο πριν από λίγα χρόνια».

Tα ταμπού έπεσαν

Kάθε φορά που έπαιζε η Γερμανία, όλο και περισσότεροι Γερμανοί έβγαιναν στους δρόμους με όλο και περισσότερες γερμανικές σημαίες. «Παντού αναπεπταμένες μαυρο-κοκκινο-κίτρινες σημαίες, για πρώτη φορά να τραγουδιέται δυνατά από όλους μαζί ο εθνικός ύμνος στα στάδια», έγραφε τη Δευτέρα στο κύριο άρθρο της η σοβαρή συντηρητική «Φράνκφουρτερ Aλγκεμάινε», εμφανώς εκστασιασμένη, έχοντας πρώτο θέμα και τη Δευτέρα και την Tρίτη τις πολιτικές επιπτώσεις της καλής ποδοσφαιρικής πορείας της εθνικής Γερμανίας και τις δηλώσεις του προέδρου Kέλερ περί «καλού πατριωτισμού».

Tο πνεύμα αυτό ήταν ευρύτατα διαδεδομένο. «Δείξαμε στον κόσμο ότι υπάρχει μια νέα γενιά, για την οποία το να είναι κανείς πατριώτης αποτελεί καλό πράγμα», δηλώνει στη «Mοντ» ένας νεαρός καθηγητής.

«H εθνική υπερηφάνεια ήταν ταμπού στη Γερμανία», σημείωνε το περασμένο Σάββατο η γαλλική «Φιγκαρό», προσθέτοντας ότι «ο ναζισμός κατέστησε ύποπτη οποιαδήποτε μορφή διασαλπιζόμενου πατριωτισμού», για να καταλήξει στο συμπέρασμα: «Oλα αυτά τελείωσαν!».

Tην ίδια γνώμη έχει και η «Mοντ»: «Oι Γερμανοί συμφιλιώθηκαν πανηγυρικά με τη σημαία τους και τον εθνικό τους ύμνο», ανέφερε στους τίτλους της, ενώ στην ανάλυσή της παρουσίαζε την εξέλιξη της σταδιακής μετάλλαξης των Γερμανών: «Tο φαινόμενο του »πατριωτισμού λάιτ» ή του «πατριωτισμού του καλού παιδιού» για να επαναλάβουμε εκφράσεις που άνθισαν στην αντίπερα όχθη του Pήνου, βάζει σε σκέψεις τη χώρα και ακόμη περισσότερο το εξωτερικό, όπου αναρωτιούνται τι κρύβει και αν θα διαρκέσει... Kαθώς περνούσαν οι εβδομάδες, οι μεγαλύτερες γενιές ακολούθησαν το κίνημα. Ένα φαινόμενο μόδας παρέσυρε τους σκεπτικιστές ή τους λιγότερο πεισμένους», επισημαίνει η γαλλική εφημερίδα.

Στην πορεία αυτή έπεσαν όλα τα ταμπού. Όπως εξηγεί η σοβαρή, εβδομαδιαία εφημερίδα της γερμανικής σοσιαλδημοκρατικής διανόησης «Nτι Tσάιτ», το συναίσθημα ενοχής για τα εγκλήματα του ναζισμού είχε οδηγήσει σε σημείο ώστε «η Γερμανία επί πολύ καιρό να θεωρεί ότι η διαίρεσή της στα δύο αποτελούσε το αντίτιμο που έπρεπε να καταβάλει για το Aουσβιτς, να θεωρεί ανήθικη την ίδια την ιδέα της επανένωσης».

Εστίες αντίστασης

Tώρα, όλα αυτά θεωρούνται ξεπερασμένα. «Mετά το 1990, ο κόσμος στη Γερμανία μπόρεσε να αναπτύξει ένα εθνικό συναίσθημα χωρίς να αναρωτιέται για το «άλλο μισό» της Γερμανίας», δηλώνει στη «Mοντ» ο 40χρονος ιστορικός Kλάους - Πέτερ Zικ, ενός γαλλογερμανικού φόρουμ ερευνών στις κοινωνικές επιστήμες.

Yπάρχουν φυσικά και οι εστίες αντίστασης απέναντι σε αυτήν την ιδεολογική επέλαση, με πολιτική στήριξη και επιπτώσεις. Πολύ αδύναμες, όμως. «O πατριωτικός πυρετός προηγείται ενός προσεχούς κύματος υστερίας, για το οποίο μπορεί ήδη από τώρα κανείς να στοιχηματίσει πρακτικά», υποστηρίζει το γερμανικό περιοδικό «Σπίγκελ».

Tο συνδικάτο των καθηγητών GEW στην Έσση, ανήσυχο για την έξαρση ενός πνεύματος που έκρινε εθνικιστικό, ετοιμαζόταν να επανεκδώσει ένα παλαιό φυλλάδιο που επιχειρηματολογεί υπέρ της αλλαγής του εθνικού ύμνου της Γερμανίας, καθώς τον θεωρεί ακόμη εθνικιστικό, παρά την αφαίρεση, μετά το 1945, της πρώτης του στροφής. Aυτής που περιείχε τους στίχους «Γερμανία, Γερμανία υπεράνω όλων, υπεράνω όλων στον κόσμο», και αποτέλεσε το κέντρο βάρους της ναζιστικής προπαγάνδας. H κατακραυγή, όμως, που αντιμετώπισαν οι καθηγητές της Eσσης ήταν τόσο γενική ώστε υποχρεώθηκαν να εγκαταλείψουν την υλοποίηση της πρόθεσής τους…

ΘΕΜΑΤΑ – ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ

1. Να γράψετε την περίληψη του κειμένου σε 2 παραγράφους (250-300 λέξεις)

2. Να δώσετε τα συνώνυμα των παρακάτω λέξεων: αφαίρεση, διαίρεση, αντίπερα, διασαλπιζόμενου, αναπεπταμένες, σηματοδοτούν.

3. Με ποιο τρόπο αναπτύσσεται η δεύτερη παράγραφος;

4. Ποιους τρόπους πειθούς χρησιμοποιεί ο συγγραφέας;

5. Σε μια παράγραφο να αναπτύξετε το περιεχόμενο της πρότασης «Oι Γερμανοί συμφιλιώθηκαν πανηγυρικά με τη σημαία τους και τον εθνικό τους ύμνο», λαμβάνοντας υπόψιν το περιεχόμενο του κειμένου και αξιοποιώντας τις ιστορικές σας γνώσεις.

6. Με αφορμή την ιστορική παραγωγή του τηλεοπτικού σταθμού ΣΚΑΙ για την Ελληνική Επανάσταση του 1821, έχουν διατυπωθεί αντικρουόμενες απόψεις για διάφορα ιστορικά πρόσωπα και εθνικά σύμβολα. Κάποιοι υποστηρίζουν πως ο ξεσηκωμός του 1821 δίνει τροφή για εθνικιστικό παραλήρημα. Από την άλλη πλευρά, αρκετοί θεωρούν ότι οι Νεοέλληνες πρέπει να αντιμετωπίζουν το ιστορικό παρελθόν με υπερηφάνεια και σεβασμό. Να απευθύνετε μια επιστολή προς το σταθμό ΣΚΑΙ όπου:

Α. θα παραθέσετε τις αντίθετες απόψεις γύρω από το θέμα

Β. θα υποστηρίξετε με επιχειρήματα και με επίκληση στο συναίσθημα τη δική σας άποψη

Γ. θα αναλύσετε τη χρησιμότητα και την ωφέλεια της γνώσης της εθνικής ταυτότητας των Νεοελλήνων.

Έκθεση - Οι πρόσφυγες (σχεδιάγραμμα)

Οι πρόσφυγες

Θέμα Έκθεσης

Έξω από την πόλη σας έχει στηθεί ένας πρόχειρος καταυλισμός προσφύγων.

Γράψτε μια επιστολή στο δήμαρχο για να εκθέσετε το πρόβλημα και να προτείνετε λύσεις, επιχειρώντας να τον συγκινήσετε, ώστε να βοηθήσει τους πρόσφυγες.

Σχεδιάγραμμα

Πρόλογος:

• Επιστολή
• Σκοπός
• Τόπος, περιγραφή
• Προβλήματα:

Κύριο μέρος:

Λύσεις:

• Ιατρική περίθαλψη
• Διαβίωση, ρούχα, φαγητό, στέγη
• Μόρφωση, παιχνίδια

Επίλογος:

Συγκίνηση:

• Χριστούγεννα
• Μετανάστες και οι Έλληνες
• Κοινωνία αγάπης

Χρήσιμες εκφράσεις:

Μας στεναχωρεί, οι ταλαιπωρημένοι πρόσφυγες, συνθήκες εξευτελιστικές, απάνθρωπη ζωή, κίνδυνος επιβίωσης, αλληλεγγύη, φροντίδα, επίλυση προβλημάτων,

Έκθεση - Κοινωνικές αναταραχές και συγκοινωνούντα δοχεία Του Sir Βασίλειου Μαρκεζίνη, ακαδημαϊκού.

Κοινωνικές αναταραχές και συγκοινωνούντα δοχεία

Του Sir Βασίλειου Μαρκεζίνη, ακαδημαϊκού.

Πριν από πολλά χρόνια, η πτώση του καθεστώτος Σαλαζάρ στην Πορτογαλία είχε τεράστιο ψυχολογικό αντίκτυπο στην Ελλάδα της δεύτερης σειράς συνταγματαρχών, οι οποίοι είχαν βάλει τη δημοκρατία στην κατάψυξη. Οι πορτογαλικές εξελίξεις αποτέλεσαν και για τους ίδιους πολύ κακό οιωνό, η ελληνική εκπλήρωση του οποίου επισπεύσθηκε από τις προδοτικές ενέργειές τους στην Κύπρο.
Τριάντα έξι σχεδόν χρόνια αργότερα, η Βόρεια Αφρική και η Μέση Ανατολή συγκλονίζονται από καταιγιστικά γεγονότα, τα οποία επιδιώκουν να ανατρέψουν συγκεκριμένα καθεστώτα. Καθένα από τα δοκιμαζόμενα κράτη διαφέρει από τα άλλα ως προς την εθνοτική του σύνθεση, την ιστορία του, την οικονομία του, αλλά και τη φύση των καταπιεστικών ηγετών του, οι περισσότεροι από τους οποίους, όμως, είχαν τη στήριξη των «ισχυρών» επί όσο καιρό τούς ήταν χρήσιμοι.
Οφείλει κανείς να είναι παρά πολύ προσεκτικός όταν μιλά για πιθανή εξάπλωση αυτής της «μεταδοτικής ασθένειας». Δεδομένου όμως ότι δεν μπορούμε να την αποκλείσουμε, οφείλουμε να τη λάβουμε δεόντως υπόψη μας. Έτσι, είναι σήμερα υψίστης σημασίας η λήψη μέτρων προκειμένου να αποφευχθούν μείζονες καταρρεύσεις στη χώρα μας, οι οποίες θα είχαν απρόβλεπτες συνέπειες για την ελληνική κοινωνία.
Αν και η Αλγερία και η Συρία είναι οι χώρες που είναι περισσότερο εκτεθειμένες σε αυτόν τον κίνδυνο, θα μπορούσαμε άραγε να μιλήσουμε για μετάδοση είτε των γεγονότων είτε των συνεπειών τους και στην Ελλάδα; Αν και οι περισσότεροι Έλληνες θα θεωρούσαν αυτό το σενάριο μάλλον παρατραβηγμένο, προσωπικά δεν μπορώ να είμαι απολύτως βέβαιος. Και το λέω αυτό, έστω και αν στην Ελλάδα η διαφθορά δεν είναι τόσο εκτεταμένη όσο σε μερικές από τις εν λόγω χώρες. Επίσης, αν και το επίπεδο της φτώχειας στην Ελλάδα δεν μπορεί να συγκριθεί με τα εκατομμύρια των εγκαταλελειμμένων ανθρώπων που ζουν στα προάστια του Καΐρου.
Η χώρα μας παρουσιάζει και κάποιες ομοιότητες που θα μπορούσαν να οδηγήσουν στα ίδια ή ανάλογα αποτελέσματα. Ιδού μερικές:
α) Πρώτο είναι το γεγονός ότι έχουμε αυξανόμενη ανεργία, ιδίως δε ανεργία των νέων, η οποία, κατά την άποψή μου, επιτείνεται από ένα εκπαιδευτικό σύστημα το οποίο -υπό τη σημερινή του μορφή- αδυνατεί να εγγυηθεί την ανταγωνιστικότητα των περισσότερων Ελλήνων αποφοίτων τόσο στο εσωτερικό όσο και στο εξωτερικό. Πράγματι, το ελληνικό εκπαιδευτικό σύστημα, εδώ και δεκαετίες, τείνει να προκρίνει τους «αριθμούς» έναντι της «ποιότητας», με αποτέλεσμα πολλοί απόφοιτοι να αδυνατούν να βρουν δουλειά ή, όταν τα καταφέρνουν, να μην ξεπερνούν το επίπεδο της απλής επιβίωσης. Εξίσου ατυχές είναι το γεγονός ότι σπανίως βρίσκουν δουλειά που να σχετίζεται με το πεδίο των σπουδών τους.
β) Όπως προείπα, η φτώχεια, και σε αυτό ακόμη το πλαίσιο της οικονομικής στενωπού που διέρχεται σήμερα η χώρα μας, πόρρω απέχει από τη φτώχεια στις δοκιμαζόμενες αραβικές χώρες. Η ελληνική φτώχεια, εν τούτοις, μεγαλώνει και θα συνεχίσει να επιδεινώνεται κάθε μέρα και περισσότερο. Εξάλλου, είναι η δυσχερέστατη οικονομική θέση τού διαρκώς αυξανόμενου αριθμού μεταναστών - για τους οποίους το κράτος μας δεν έχει ακόμη μπορέσει να διαμορφώσει ένα καθεστώς το οποίο θα συνδυάζει την ανθρωπιά με μέτρα που θα αποθαρρύνουν νέους μετανάστες (ο αριθμός των οποίων μπορεί να αυξηθεί λόγω των νέων αποσταθεροποιήσεων) να εισέρχονται στην Ελλάδα. Οι γείτονές μας, που «παριστάνουν τους φίλους», καμία βοήθεια δεν προσφέρουν, ενώ οι «πραγματικοί φίλοι μας» δεν έχουν ακόμη θελήσει να ασχοληθούν με τα προβλήματά μας καθ' οιονδήποτε ουσιαστικό τρόπο.
γ) Όχι απλώς δεν με ευχαριστεί αλλά με φοβίζει ιδιαίτερα το γεγονός ότι η υποβόσκουσα δυσαρέσκεια της ελληνικής κοινωνίας δείχνει να έχει τεθεί υπό έλεγχο, μέχρι τώρα, κυρίως μέσω του έντεχνα διαιωνιζόμενου φόβου ότι οιασδήποτε μορφής «αντίδραση» προς τα κυβερνητικά μέτρα άλλο δεν θα καταφέρει παρά να επιδεινώσει την κρίση. Ο αραβικός κόσμος μάς δείχνει τι ακριβώς συμβαίνει όταν η απογοήτευση καταπιέζεται επί μακρόν και η οργή μένει να σιγοβράζει.
δ) Οι Έλληνες νιώθουν βαθιά δυσαρέσκεια για όλα τα πολιτικά κόμματα, η οποία ενισχύεται από τη σκανδαλώδη συμπεριφορά μερικών πολιτικών και επιδεινώνεται από έναν ακόμη μεγαλύτερο αριθμό βουλευτών που αποδεικνύουν ότι, στη χώρα μας, ο μόνος τρόπος δίωξης πολιτικών που κατηγορούνται για απάτες είναι το ανενδοίαστο «ανέβασμα» μιας φαρσοκωμωδίας, έστω και αν αυτή εκτυλίσσεται μέσα στο αξιοσέβαστο περιβάλλον του Κοινοβουλίου.
ε) Μερικοί δημοσιογράφοι παίζουν τον δικό τους ρόλο σε αυτό το παιχνίδι, είτε τροφοδοτώντας τις υποψίες περί διαφθοράς είτε ενθαρρύνοντας τον κυνισμό, όταν αποδεικνύεται ότι οι κανόνες δεν λειτουργούν. Κάτι ακόμη χειρότερο είναι ότι επιτίθενται δριμύτατα σε οποιονδήποτε τολμά να προβλέψει μια κοινωνικοοικονομική κατάρρευση ή, πράγμα εξίσου κακό, να διατυπώσει ανησυχίες για πιθανές εθνικές παραχωρήσεις με αιτιολογικό ή πρόσχημα την ευρύτερη κρίση.
στ) Μία ακόμη ένδειξη ότι η «μεταδοτική ασθένεια» ενδέχεται να εξαπλωθεί μπορεί να εντοπιστεί στις επανειλημμένες δημοσκοπήσεις που δείχνουν ότι σχεδόν το 45% του ελληνικού πληθυσμού δεν εμπιστεύεται κανέναν πολιτικό. Εφόσον αυτό αληθεύει, η πραγματική ή φαινομενική έλλειψη μιας ηγεσίας που θα εκφράσει έναν εναλλακτικό τρόπο σκέψης και δράσης αποτελεί ένα ακόμη στοιχείο που πρέπει να προσέξουμε. Στην Αίγυπτο και στην Τυνησία -και επίσης, σύμφωνα με όλες τις πληροφορίες, στην Υεμένη- το γεγονός ότι δεν είχε τεθεί επικεφαλής της εξέγερσης κάποιος ηγέτης καθόλου δεν εμπόδισε τις μάζες να ξεχυθούν στους δρόμους. Ωστόσο, η κατάσταση αυτή συνοδεύεται από τον επιπρόσθετο κίνδυνο της αβεβαιότητας ως προς το επόμενο βήμα.
ζ) Τέλος, η εξάπλωση της κρίσης θέτει σε κίνδυνο το Ισραήλ. Αυτό θα έχει ευρύτερες συνέπειες στην περιοχή μας. Από την άλλη πλευρά, καθιστά εμάς ακόμη πιο χρήσιμους στους Ισραηλινούς, πράγμα που ελπίζω να εκμεταλλευτούμε όταν διαπραγματευτούμε μαζί τους το ενδεχόμενο κοινού αγωγού αερίου.
Πριν από δύο χρόνια, προέβλεψα τον αργό θάνατο του κόσμου της Μεταπολίτευσης. Ποια θα είναι όμως η διάδοχη κατάσταση; Και με ποιον τρόπο θα μπορούσαμε να συμβάλουμε σε αυτή την ασαφή εξέλιξη; Όλο και πιο έντονα πιστεύω ότι η προκήρυξη νέων εκλογών -ιδέα προς την οποία αντιτίθενται σήμερα οι περισσότεροι, για διαφορετικούς και, συχνά, προσωπικούς λόγους- μπορεί να είναι μια πιθανή απάντηση.
Μια Βουλή με ανανεωμένη λαϊκή εντολή θα μπορούσε να μας απαλλάξει -μέσω της φυσικής φθοράς- από μερικούς από τους πολιτικούς που συνέβαλαν στη σημερινή παρακμή μας. Σε αυτό θα μπορούσε να συμβάλει η συνειδητοποίηση εκ μέρους των κομμάτων ότι το εκλογικό σώμα επιθυμεί νέους υποψηφίους -επιλεγμένους ορθολογικά με κριτήριο την αξία τους και όχι τους οικογενειακούς δεσμούς τους- οι οποίοι θα εγκαινιάσουν ένα νέο τρόπο σκέψης στη χώρα.
Εάν κανένα κόμμα δεν εξασφαλίσει αυτοδυναμία, τότε, ας εφαρμοστεί η θέληση του λαού και, υπό τη σοφή καθοδήγηση του Προέδρου της Δημοκρατίας, ας σχηματιστεί ένας ευρύτερος συνασπισμός ανάμεσα στα κυριότερα κόμματα, ο οποίος οφείλει ακολούθως (α) να υλοποιήσει ένα βασικό πρόγραμμα κοινωνικής ισοστάθμισης· (β) να εφαρμόσει οικονομικές μεταρρυθμίσεις προσανατολισμένες στην ανάπτυξη και στη φιλελευθεροποίηση των αγορών· και (γ) να έχει το θάρρος να «παγώσει» τις «αμφιλεγόμενες» πρωτοβουλίες μας στον τομέα της εξωτερικής πολιτικής μέχρις ότου η χώρα είναι αρκετά υγιής ώστε να τις επανεξετάσει με πιο καθαρό μυαλό.
Ακόμη και για επιστήμες τόσο αυστηρές όσο η Ιατρική, δεν είναι πάντα σαφές το πώς εξαπλώνονται οι ασθένειες. Τούτο ισχύει ακόμη περισσότερο στο πεδίο των κοινωνικών επιστημών. Πρέπει όμως να λάβουμε σοβαρά υπόψη το ενδεχόμενο της μετάδοσης τόσο της «ασθένειας» όσο και των «συμπτωμάτων» της, διότι, παρά τις διαρκώς επαναλαμβανόμενες διαβεβαιώσεις από (φιλο)κυβερνητικά χείλη, η υγεία της κοινωνίας μας, της οικονομίας μας και, ενδεχομένως, της ικανότητάς μας να υπερασπιστούμε τα εθνικά μας συμφέροντα ενδέχεται να μην είναι τόσο σφριγηλή όσο θέλουμε να πιστεύουμε.
Για να συνεχίσω με την ίδια μεταφορά: εάν η προαναφερθείσα διάγνωση δεν αποδεικνύει την άποψη περί ασθενούς σώματος, στον ίδιο βαθμό δεν στηρίζει και την πεποίθηση περί ενός υγιούς σώματος που μπορεί να αντισταθεί στις έξωθεν μολύνσεις. Ο κίνδυνος αυτός γίνεται ακόμη μεγαλύτερος εάν σκεφτούμε ότι στο αίμα μας ήδη κυκλοφορούν «κύτταρα» και «μικροοργανισμοί» που μπορούν να πολλαπλασιαστούν και ακόμη και να μας σκοτώσουν εάν διαμορφωθούν οι κατάλληλες συνθήκες.
Γνωρίζω καλά ότι οι προτάσεις μπορεί να αντιμετωπιστούν με ειρωνικά σχόλια από την πλευρά εκείνων που διαπρέπουν στην τέχνη της δυσφήμησης. Εν τούτοις, τον φόβο που περιέγραψα δεν τον διακρίνουν μόνον όσοι, όπως εγώ, παρατηρούν τις εξελίξεις με τη μεγαλύτερη διαύγεια που εξασφαλίζει η απόσταση. Την επισφαλή υγεία της χώρας μας την επισημαίνουν και εγχώριες εφημερίδες, όπως το «Βήμα» της 30ής Ιανουαρίου 2011, όπου διατυπώνεται η σκέψη ότι «η Ελλάδα κρέμεται στην κυριολεξία από μια κλωστή, βαδίζει σε αχαρτογράφητο ναρκοπέδιο, όπου κανείς δεν ξέρει από πού μπορεί να έλθει η ζημιά».
Όσοι όμως εκ προθέσεως διαφωνούν θα διέπρατταν μεγάλο σφάλμα εάν παρέβλεπαν το γεγονός ότι η μεταδοτική ασθένεια που εξαπλώνεται παντού γύρω μας πλησιάζει όλο και περισσότερο στις ακτές μας και, αν δεν φροντίσουμε να αντιδράσουμε σύντομα, οι εξ Ανατολών γείτονές μας, με τις υπερευαίσθητες κεραίες τους, θα ανιχνεύσουν μια ευκαιρία για να στρέψουν τις πρόσφατες μεσογειακές κρίσεις προς όφελός τους!

Ερωτήσεις

1. Ποιο είναι το είδος του κειμένου; Να δικαιολογήσετε την απάντηση σας με βάση το ύφος του συγγραφέα, τη θέση του και το σκοπό του.

2. Να συντάξετε την περίληψη του κειμένου σε 2 παραγράφους.(200-300 λέξεις)

3. Να αντικαταστήσετε τις υπογραμμισμένες λέξεις με ισοδύναμες.

4. Στο κείμενο του ο συγγραφέας χρησιμοποίει επίκληση στη λογική, στο συναίσθημα και στο ήθος. Να εντοπίσετε σημεία του κειμένου που να δικαιολογούν την παραπάνω πρόταση.

5. Ο συγγραφέας παραθέτει τον προβληματισμό του για την κοινωνική κατάσταση της Ελλάδας. Πιστεύετε πως υπάρχουν σήμερα τα απαραίτητα στοιχεία που μπορούν να οδηγήσουν σε μια κοινωνική αναταραχή; Ποιες ενέργειες μπορούν να οδηγήσουν στην ομαλοποίηση της κατάστασης; Εκθέστε τους προβληματισμούς σας σε ένα δοκίμιο 500-600 λέξεων.  Να υποστηρίξετε τις απόψεις σας με παραδείγματα από την καθημερινότητα, την επικαιρότητα, το ιστορικό παρελθόν, την οικονομική κατάσταση και τις σκέψεις του συγγραφέα.

Έκθεση - «Ριάλιτι» για παιδιά σε TV και ζωή

«Ριάλιτι» για παιδιά σε TV και ζωή

Tης Τασουλας Καραϊσκακη, Καθημερινή 26-08-07

Μπορούν τα παιδιά να οικοδομήσουν μια παραγωγική κοινωνία χωρίς την επιστασία των μεγάλων; Να φτιάξουν «νόμους», που θα τους εφαρμόζουν όλοι, να συγκροτήσουν «κυβέρνηση» που θα άρχει ακριβοδίκαια, αποτελεσματικά, να στήσουν «υπηρεσίες, να καταμερίσουν την εργασία; Το «πείραμα» αυτό έκανε αμερικανικό κανάλι, που έστειλε 40 παιδιά 8-15 ετών σε μια εγκαταλελειμμένη πόλη στο Μεξικό (με κάμερες) και τα άφησε για 40 μέρες μόνα. Ένα είδος «Επιζησάντων» (Survivors) για ανηλίκους. Το ριάλιτι, που δεν παίχθηκε ακόμα, ξεσήκωσε θύελλα αντιδράσεων στις ΗΠΑ. Κάποια παιδιά επέστρεψαν κακοποιημένα, άλλα τραυματισμένα, μερικά εξουθενωμένα· ορισμένα γύρισαν θριαμβευτές, «επιζήσαντες», άλλα δεν κατάλαβαν τίποτα - ήταν απλοί... κατασκηνωτές.

Μέσα στην άδεια πόλη, έπρεπε να αγωνιστούν για την επιβίωση ως ενήλικες, όχι ως παιδιά. Αυτό ήταν κυρίως που καταδικάστηκε, φαρισαϊκά. Διότι, ναι μεν το ριάλιτι είναι απαράδεκτο, εξαμβλωματικό, όπως όλα του είδους, όμως, ποιος είπε ότι σήμερα υπάρχει παιδική ηλικία (μια προστατευόμενη φάση ζωής) και στην αληθινή ζωή; Δεν είναι τα παιδιά στόχος της διαφήμισης, της μόδας, της αγοράς; Δεν γεύονται οι μικροί ελεύθερα -χωρίς προστασία, χωρίς προπέτασμα εμπειρίας- τα πάντα στην ανοικτή μας κοινωνία; Καρφώνονται στην TV από τα δύο, καταναλώνουν γκάντζετ (PSP, DS, Tamagotchi...) από μωρά, παρακολουθούν σίριαλ, καλωδιώνονται από τα εννιά, τραγουδούν στις Eurovision, διαγωνίζονται μαζί με τους μεγάλους στα «έχεις ταλέντο», αλληλοβιντεοσκοπούνται με κινητά... Οι μικροί δεν ζουν στον προθάλαμο του κόσμου των μεγάλων. Διαβιούν, χωρίς διαχωριστικές γραμμές, μέσα στον κόσμο των ενηλίκων. Υπό συνεχή πίεση για απόδοση και επίδοση. Στη μεγάλη κούρσα της ατομικής επικράτησης από τα τέσσερα, τα οκτώ.

Μικρογραφίες των μεγάλων, πιθηκίζουν αμυντικές τακτικές, αντιγράφουν συμπεριφορές. Οικοδομούν το προσωπικό τους προφίλ, χωρίς αληθινές εμπειρίες, ετερόφωτα, μεγαλίστικα, βιαστικά.

Πώς αντιδρούν στα ριάλιτι; Με τον τρόπο που έμαθαν να αντιδρούν στη ζωή. Όπως έλεγε ο Ράσελ, αν ένα παιδί ζει μέσα στην έχθρα, μαθαίνει να καβγαδίζει· αν ζει μέσα στην ντροπή, μαθαίνει να αισθάνεται ένοχο· αν ζει μέσα στην κατανόηση, μαθαίνει να είναι υπομονετικό· αν ζει μέσα στον έπαινο, μαθαίνει να εκτιμά· αν ζει μέσα στη δικαιοσύνη, μαθαίνει να είναι δίκαιο· αν ζει μέσα στην ασφάλεια, μαθαίνει να πιστεύει...

Μπορούν τα παιδιά να οργανωθούν μόνα; Μπορούν οι ενήλικες να ζήσουν με κοινή ευθύνη και αναφορά; Αν η απάντηση είναι «ναι» για τους δεύτερους, είναι και για τους πρώτους. Όσο για το ριάλιτι-έκτρωμα, είναι αποκύημα όχι κάποιας αρρωστημένης φαντασίας, αλλά των πολλών μικρών «Survivors για παιδιά» που επιτρέπουμε καθημερινά στην πραγματική μας ζωή.

ΘΕΜΑΤΑ

Α. Να γράψετε περίληψη του κειμένου σε εκατό (100) περίπου λέξεις.

Πριν γράψετε την περίληψη φροντίστε να απαντήσετε στα παρακάτω ερωτήματα:

α) ποιο είναι το θέμα του κειμένου;

β) ποια είναι η άποψη της συγγραφέα;

γ) για ποιο λόγο γράφει το κείμενο;

δ) τι είδος κειμένου είναι;

Β.1 Γιατί η συγγραφέας θεωρεί φαρισαϊσμό την καταδίκη του ριάλιτι;

Β.2 Πώς εξηγεί η συγγραφέας τη συμπεριφορά των παιδιών; ποια είναι η δική σας άποψη;

Β.3 Γιατί στο κείμενο χρησιμοποιούνται συχνά ερωτηματικές προτάσεις; Τι εξυπηρετούν;

Β.4 Γιατί στην προτελευταία παράγραφο (Πώς αντιδρούν στα ριάλιτι ... μαθαίνει να πιστεύει...) χρησιμοποιείται το σημείο στίξης της πάνω τελείας; γιατί η παράγραφος τελειώνει και αποσιωπητικά;

Β.5 Ποιον τρόπο ανάπτυξης παραγράφου αναγνωρίζετε στην δεύτερη παράγραφο (Μέσα στην άδεια ... τα τέσσερα, τα οκτώ.) του κειμένου; Δικαιολογήστε την απάντησή σας.

Β.6 Να βρείτε πέντε (5) σύνθετες λέξεις από την πρώτη παράγραφο (Μπορούν τα παιδιά να ... ήταν απλοί... κατασκηνωτές.) και από το δεύτερο συνθετικό να φτιάξετε νέες λέξεις – απλές ή σύνθετες – που θα τις χρησιμοποιήσετε σε μια σύντομη φράση, ώστε να φαίνεται η σημασία τους.

Γ. Γράφετε ένα κείμενο για τη σχολική εφημερίδα. Σ’ αυτό σχολιάζετε πώς επιδρά στο χαρακτήρα και στην ψυχοσύνθεση του παιδιού η τηλεθέαση. Να πάρετε υπόψη σας το παρακάτω απόσπασμα του κειμένου: «Όπως έλεγε ο Ράσελ, αν ένα παιδί ζει μέσα στην έχθρα, μαθαίνει να καβγαδίζει· αν ζει μέσα στην ντροπή, μαθαίνει να αισθάνεται ένοχο· αν ζει μέσα στην κατανόηση, μαθαίνει να είναι υπομονετικό· αν ζει μέσα στον έπαινο, μαθαίνει να εκτιμά· αν ζει μέσα στη δικαιοσύνη, μαθαίνει να είναι δίκαιο· αν ζει μέσα στην ασφάλεια, μαθαίνει να πιστεύει...» (550 λέξεις)

Έκθεση - Το σύνδρομο της Κέιτ Μος και οι "κανονικές" γυναίκες

Το σύνδρομο της Κέιτ Μος και οι «κανονικές» γυναίκες

Πότε είδατε την Κέιτ Moς για τελευταία φορά; Αν νιώθετε καλά με τον εαυτό σας, αν έχετε συμφιλιωθεί με την εμφάνισή σας, μάλλον το έχετε ξεχάσει, οι φωτογραφίες των «ιδανικών» μοντέλων δεν σας αγγίζουν. Αν πάλι δεν σταματάτε να ξεφυλλίζετε περιοδικά και να παρακολουθείτε στην τηλεόραση εικόνες πασαρέλας, τότε δεν αποκλείεται να πάσχετε από κατάθλιψη. Δεν χρειάζεται να αναρωτιέστε τι σχέση μπορεί να έχει η Κέιτ Moς με όλα αυτά, γιατί δεν είναι ούτε η πρώτη ούτε η τελευταία φορά που τα μοντέλα κατηγορούνται ότι βλάπτουν την ψυχική μας υγεία...

Μια νέα μελέτη, πάντως, έρχεται να αποδείξει ότι δεν φταίνε οι δίμετρες καλλονές, το μυαλό μας φταίει για όλα. Οι ερευνητές διαπίστωσαν πως οι γυναίκες που δίνουν σημασία στις διαφημίσεις με εξαιρετικά αδύνατες και όμορφες γυναίκες, νιώθουν αποστροφή για τις δικές τους «ατέλειες» και βυθίζονται στη μελαγχολία. Μάλιστα, η αρνητική αυτή επίδραση της ομορφιάς ξεκινά μόλις ένα μετρία λεπτά αφότου το βλέμμα φύγει από τη φωτογραφία. Όσο πιο ανασφαλής νιώθει μια γυναίκα με την εικόνα της, τόσο πιο ευάλωτη είναι! Τουλάχιστον αυτό υποστηρίζει η Λόρι Μιντζ, καθηγήτρια Ψυχολογίας στο Πανεπιστήμιο Κολούμπια. «Είναι ένας φαύλος κύκλος. Ουσιαστικά οι γυναίκες που ντρέπονται ήδη για το είδωλό τους είναι εκείνες που θα νιώσουν απειλούμενες από κάτι τόσο ασήμαντο, όσο μια φωτογραφία».

Οι ερευνητές χώρισαν 91 γυναίκες, 18 έως 31 χρόνων, σε δύο ομάδες. Η πρώτη ομάδα είδε προσεκτικά διαφημίσεις για εσώρουχα, βερνίκια νυχιών, κοσμήματα, προϊόντα ομορφιάς, τσίχλες και λικέρ, με «τέλεια» μανεκέν. Στη δεύτερη ομάδα οι διαφημίσεις ήταν ακριβώς οι ίδιες, αλλά απουσίαζαν τα μοντέλα. Στη συνέχεια τους ζητήθηκε να βαθμολογήσουν σε μία κλίμακα από 1 έως 5 πόσο ευχαριστημένες είναι με 35 σημεία του σώματός τους - ανάμεσά τους τη μύτη, τα χείλια, τη μέση, τους γοφούς, το σωματικό βάρος, ακόμη και την τριχοφυΐα στο σώμα τους! Η έρευνα έδειξε ότι καμία γυναίκα που συγκρίνει τον εαυτό της με μοντέλο δεν νιώθει ικανοποιημένη με την εικόνα της.

Τι θα πρέπει να κάνει, λοιπόν; Να αποφεύγει να διαβάζει περιοδικά μόδας; Μάλλον αδύνατο. Την τηλεόραση, τις διαφημίσεις, τον βομβαρδισμό των εικόνων, πώς να τον αποφύγει; Εκείνο που είναι μάλλον πιο ρεαλιστικό είναι να θυμόμαστε πάντα πως καμία φωτογραφία δεν είναι αληθινή. Τα μοντέλα σήμερα μπορούν να αλλάξουν στήθος ή οπίσθια, να προσθέσουν ή να αφαιρέσουν μαλλιά, να σβήσουν και την παραμικρή ατέλεια. Στις διαφημίσεις υπάρχουν μοντέλα που δεν είναι παρά ψηφιακά δημιουργήματα!

Κι εμείς εξακολουθούμε να πιστεύουμε ότι με τη δίαιτα, τη γυμναστική και τις πλαστικές θα αγγίξουμε την τελειότητα. Δεν είναι τυχαίο ότι όταν ρωτήθηκαν έφηβες πώς φαντάζονται το ιδανικό κορίτσι, είπαν: είναι 1,80, ζυγίζει 50 κιλά, φοράει 36 νούμερο, είναι ξανθιά και γαλανομάτα. Σε έρευνα που συμμετείχαν 500 μαθήτριες, το 81% των δεκάχρονων κοριτσιών παραδέχτηκε ότι είχε καταφύγει σε κάποιας μορφής δίαιτα. Σύμφωνα με έρευνες, οκτώ στις δέκα γυναίκες πιστεύουν ότι είναι υπέρβαρες.

Ναι, οι γυναίκες νιώθουν χειρότερα από τους άνδρες. Ναι, για πολλούς η αδυναμία αποτελεί συνώνυμο του σεξαπίλ, της επιτυχίας, της επαγγελματικής καταξίωσης, ακόμη και της αποδοχής από τους άλλους. Ο Ολιβιέρο Τοσκάνι έχει τον τελευταίο λόγο: «Είναι τουλάχιστον προσβλητικό για τις γυναίκες που δεν είναι τέλειες να βλέπουν τα σούπερ μοντέλα μπροστά τους όλη την ώρα. Ο κόσμος δεν είναι φτιαγμένος μόνο για Κλόντιες και Καρολίνες»

ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ

1.      Αποδώστε με μια σύντομη φράση (15-20 λέξεις) το περιεχόμενο καθεμιάς από τις έξι παραγράφους του κειμένου.              18/100

2.      Ποιες παράγραφοι αναφέρονται σε επιστημονικές έρευνες και μελέτες;

7/100

3.      Να βρείτε από ένα συνώνυμο για καθεμιά από τις λέξεις του κειμένου:

μοντέλα		αδύνατο
αποστροφή		αγγίξουμε
ικανοποιημένη			10/100

4.      Με ποιο τρόπο αναπτύσσεται η πρώτη παράγραφος; Τεκμηριώστε την απάντησή σας.

8/100

5.      Εξηγήστε σύντομα (50 λέξεις) το νόημα της φράσης: «…να θυμόμαστε πάντα πως καμία φωτογραφία δεν είναι αληθινή».

7/100

6.      Αναπτύξτε κάθε φράση του κειμένου (400 λέξεις):

α. Όσο πιο ανασφαλής νιώθει μια γυναίκα με την εικόνα της, τόσο πιο ευάλωτη είναι.

β. καμία γυναίκα που συγκρίνει τον εαυτό της με μοντέλο δεν νιώθει ικανοποιημένη με την εικόνα της.

γ. Ο κόσμος δεν είναι φτιαγμένος μόνο για Κλόντιες και Καρολίνες»

50/100

Έκθεση - Η γοητεία του ποδοσφαίρου

Α. ΚΕΙΜΕΝΟ: Η γοητεία του ποδοσφαίρου

Στο Ευρωπαϊκό Πρωτάθλημα Ποδοσφαίρου στην Ελβετία και την Αυστρία δεκαέξι εθνικές ομάδες θα βρεθούν αντιμέτωπες μέχρι τον μεγάλο τελικό την Κυριακή 29 Ιουνίου στη Βιέννη, στο ανακαινισμένο στάδιο Ερνστ Χάπελ (πρώην στάδιο Πράτερ, το οποίο χρησιμοποιήθηκε στη διάρκεια του Β' Παγκοσμίου Πολέμου ως στρατόπεδο συγκέντρωσης των Εβραίων της Αυστρίας...). Η Αυστρία υπολογίζει να υποδεχθεί έναν αριθμό επισκεπτών από 1,5 έως δύο εκατομμύρια, δηλαδή το ένα τέταρτο του πληθυσμού της! Κι όμως, πρόκειται για αμελητέα ποσότητα, εάν τη συγκρίνουμε με τα εκατομμύρια τηλεθεατές που θα το παρακολουθήσουν στη μικρή οθόνη. Ο κολοσσιαίος αυτός αριθμός φιλάθλων-καταναλωτών αποτελεί ένα Ελντοράντο που πολλοί εποφθαλμιούν.

Το ποδόσφαιρο είναι περισσότερο τηλεοπτικό θέαμα παρά σπορ. Οι βεντέτες του είναι ανάμεσα στις πιο αναγνωρισμένες μιντιακές προσωπικότητες. Στη διάρκεια του τελευταίου φεστιβάλ των Κανών, ο «παίκτης του αιώνα», Ντιέγο Μαραντόνα -πρωταγωνιστής του ντοκιμαντέρ που γύρισε ο Εμίρ Κουστουρίτσα- ήταν ο σταρ που χειροκροτήθηκε περισσότερο. Και ο Κεν Λόουτς, ένας από τους πιο καταξιωμένους σκηνοθέτες, γυρίζει αυτή την εποχή μια ταινία με θέμα τους φιλάθλους της Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ, με πρωταγωνιστή έναν άλλο μυθικό ποδοσφαιριστή, τον Ερίκ Καντονά.

Το ποδόσφαιρο είναι πολύ περισσότερο από ένα άθλημα. Όπως υποστηρίζουν οι κοινωνιολόγοι, είναι «το απόλυτο κοινωνικό γεγονός». Εκφράζει την πολυπλοκότητα της εποχής μας, γοητεύοντάς μας με τους απλούς κανόνες του. Και συνδυάζει, όπως κανένα άλλο σπορ, το ταλέντο με την ομαδική προσπάθεια. Πρόκειται, επίσης, για μια μεταφορά της ανθρώπινης ζωής. Όπου οι χαμένοι είναι περισσότεροι από τους νικητές. Όπου όλα δεν είναι ούτε ηρωισμός, ούτε εποποιία. Όπου η προσπάθεια δεν ανταμείβεται πάντα. Όπου υπάρχουν γυρίσματα της τύχης, κλεψιά, αδικία. Και όπου οι δύσκολες στιγμές είναι πολλές.

Πρόκειται, στη συνέχεια, για μια αλληγορία του πολέμου (ή της μάχης για τη ζωή). Η ποδοσφαιρική αργκό είναι ενδεικτική: «επίθεση», «άμυνα», «αντεπίθεση», «συντριβή»... Το πάθος που ξεσηκώνει είναι τέτοιο που το να παρακολουθείς έναν αγώνα αποτελεί πραγματική πνευματική δοκιμασία, η οποία μπορεί να προκαλέσει άγχος, στρες ακόμα και... καρδιακή προσβολή.

Πρόκειται, ακόμη, για το πιο πολιτικό σπορ. Βρίσκεται στο δέλτα των σύγχρονων ζητημάτων όπως η ταυτότητα, οι κοινωνικές συνθήκες, το αίσθημα του ανήκειν, ακόμα και η θρησκεία. Οι κατάμεστες κερκίδες των σταδίων είναι ο ιδανικός τόπος για εθνικιστικές τελετές και προσομοιάζουν με τα αρχαία τελετουργικά της φυλής, ενώ μερικές φορές καταλήγουν σε συγκρούσεις ανάμεσα σε όχλους φανατικών οπαδών.

Κάποιοι ανθρωπολόγοι χαρακτηρίζουν το ποδόσφαιρο «συναισθηματική πληγή» ή «χολέρα του ντελίριου». Όμως ο περισσότερος κόσμος θεωρεί ότι πρόκειται για το ωραιότερο σπορ-θέαμα, χωρίς να αγνοεί τα προβλήματά του. Προβλήματα, τα οποία χειροτερεύουν από την παγκοσμιοποίηση, που εκμεταλλεύεται την οικονομική πλευρά του. Για το φετινό πρωτάθλημα οι σπόνσορες πλήρωσαν περισσότερα από 400 εκατ. ευρώ. Τα δε δικαιώματα για την τηλεόραση και τα κινητά τηλέφωνα πουλήθηκαν σε περίπου 170 χώρες για ένα δισ. ευρώ. Η Διεθνής Ομοσπονδία Ποδοσφαίρου (FIFA) απέκτησε έτσι προϋπολογισμό μεγαλύτερο από της Γαλλίας. Οι σπόνσορες με τη σειρά τους γεμίζουν τον πλανήτη με τα προϊόντα-φετίχ τους: παπούτσια, φανέλες, μπάλες, κατασκευασμένα κατά κανόνα στις φτωχότερες περιοχές του κόσμου από εργάτες που υφίστανται άγρια εκμετάλλευση και τα οποία κατόπιν πουλιούνται χρυσά στις πλούσιες χώρες. Μια φανέλα στην Ευρώπη κοστίζει περίπου 70 ευρώ, ποσό που αντιπροσωπεύει μισθό πολλών μηνών για το παιδί-εργάτη που την κατασκευάζει στην Ινδία.

Κάποιες ποδοσφαιρικές ομάδες είναι ήδη εισηγμένες στο χρηματιστήριο κι έτσι αυτό που διακυβεύεται σε κάποια παιχνίδια, χωρίς να το συνειδητοποιούν ούτε οι παίκτες ούτε οι φίλαθλοι, είναι η διακύμανση της τιμής της μετοχής. Για την τιμή αλλά και για το χρήμα, γνωστοί δισεκατομμυριούχοι επενδύουν στις ομάδες, κυρίως του αγγλικού πρωταθλήματος. Χωρίς αμφιβολία, ο πιο γνωστός είναι ο ιδιοκτήτης της Τσέλσι, ο Ρώσος Ρόμαν Αμπράμοβιτς, ο πλουσιότερος άνθρωπος στον κόσμο στην κατηγορία κάτω των 40 ετών -13,7 δισ. ευρώ. Καθώς και ο Αμερικανός Μάλκομ Γκλέιζερ που αγόρασε την Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ για ένα δισ. ευρώ. Ή ακόμη ένας άλλος Ρώσος, ο τριανταδυάχρονος Αλεξάντερ Γκαϊνταμάκ, ιδιοκτήτης της Πόρτσμουθ, η οποία κέρδισε φέτος το Κύπελλο. Στόχος όλων είναι ν' αυξήσουν στο μέγιστο την κερδοφορία τους, μιμούμενοι το αμερικανικό αθλητικό καπιταλιστικό μοντέλο.

Η αγορά, τα χρήματα και η απουσία ηθικής επιβάλλουν στο ποδόσφαιρο το νόμο του πλουσιότερου. Πολλές φορές χαρακτηρίζουμε τη θρησκεία όπιο του λαού, για να υπογραμμίσουμε τη συμβολή της να αποσπά την προσοχή από την καθημερινή εκμετάλλευση. Τον ίδιο ρόλο έχει και το ποδόσφαιρο. Έτσι, η παγκοσμιοποίηση θα ήθελε να μας καταδικάσει να καταναλώνουμε ποδόσφαιρο αιωνίως, για να μας υποτάσσει καλύτερα, ώστε μην βγούμε ποτέ από τον υπέροχο κόσμο του. Μέχρι πότε όμως θα τα καταφέρνει;

IGNACIO RAMONET, Εφημερίδα Κυριακάτικη, 15/06/2008

  

Β. ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ

Α. Να γραφεί η περίληψη του κειμένου (100 λέξεις)

(25 μονάδες)

Β. 1. Σε ποιο είδος λόγου ανήκει το κείμενο και ποια είναι τα χαρακτηριστικά του;

(5 μονάδες)

Β. 2. «Κάποιοι ανθρωπολόγοι … παιδί-εργάτη που την κατασκευάζει στην Ινδία.»: Στη συγκεκριμένη παράγραφο να βρεθούν οι τρόποι και τα μέσα πειθούς.

(5 μονάδες)

Β. 3. «Το ποδόσφαιρο είναι πολύ περισσότερο … οι δύσκολες στιγμές είναι πολλές.»: 

α. Να βρεθούν τα δομικά στοιχεία της παραγράφου

β. Να βρεθεί ο τρόπος ανάπτυξής της

(5 μονάδες)

Β. 4. Εποφθαλμιούν, ιδανικός χειροτερεύουν διακυβεύεται υπογραμμίσουμε: Να αντικατασταθούν οι συγκεκριμένες λέξεις το κειμένου με άλλες συνώνυμες.

(5 μονάδες)

Β. 5. πολυπλοκότητα, αγνοεί, απέκτησε, διακύμανση, αυξήσουν: Να βρεθεί από ένα αντώνυμο για καθεμιά από τις παραπάνω λέξεις του κειμένου

(5 μονάδες)

Β. 6. «Πολλές φορές χαρακτηρίζουμε τη θρησκεία όπιο του λαού, για να υπογραμμίσουμε τη συμβολή της να αποσπά την προσοχή από την καθημερινή εκμετάλλευση. Τον ίδιο ρόλο έχει και το ποδόσφαιρο.»: Να σχολιαστεί το περιεχόμενο της παραπάνω φράσης του κειμένου σε μία παράγραφο 100 περίπου λέξεων

(10 μονάδες)

Γ. Με αφορμή την παγκόσμια γοητεία και εξάπλωση του ποδοσφαίρου να γράψετε ένα άρθρο για την εφημερίδα του σχολείου σας, όπου θα επισημαίνετε τα αρνητικά φαινόμενα που εμφανίστηκαν στο χώρο του μαζικού αθλητισμού και θα υποδεικνύετε τρόπους με τους οποίους η παιδεία μπορεί να συμβάλλει στην αντιμετώπισή τους.    

(40 μονάδες)

Έκθεση - Διαδίκτυο - Οι παγίδες για τους γονείς

ΔΙΑΔΙΚΤΥΟ - ΟΙ ΠΑΓΙΔΕΣ ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΓΟΝΕΙΣ

A. KEIMENO: Οι παγίδες για τους γονείς

  

Με 260 εκατομμύρια σελίδες πορνογραφικού περιεχομένου στο Διαδίκτυο (χωρίς να προσμετρήσουμε άλλες, σεξιστικού, ρατσιστικού κ.λπ. χαρακτήρα), είναι φυσικό οι περισσότεροι γονείς ν' ανησυχούν για το τι βλέπουν τα παιδιά τους την ώρα που σερφάρουν.

Το ασφαλές περιεχόμενο είναι, βέβαια, μόνο ένα μέρος του τρίπτυχου ασφαλείας που απασχολεί κυρίως τους χρήστες. Τα προσωπικά δεδομένα (τόσο η συγκέντρωση όσο και η υποκλοπή τους) είναι το δεύτερο, ενώ το τρίτο είναι η ασφάλεια στις συναλλαγές. Αν επιχειρούσαμε μία σχηματοποίηση των τομέων που αφορά η κάθε συνιστώσα, θα μπορούσαμε να τις αντιστοιχίσουμε -με μεγάλη γενίκευση- στον κοινωνικό, πολιτικό και οικονομικό χαρακτήρα της ασφάλειας.

Αναπόφευκτα, ο κοινωνικός είναι ο χαρακτήρας που αγγίζει τους περισσότερους χρήστες του Διαδικτύου και κυρίως εκείνους που δεν έχουν αυξημένες τεχνολογικές δεξιότητες. Η άγνοια αυξάνει την ανασφάλεια -κι εδώ θα έπρεπε ίσως να κάνουμε μια σύντομη αναφορά στο ρόλο των λαϊκών μέσων ενημέρωσης τα οποία βρήκαν πρόσφορο έδαφος στο εντυπωσιακό κομμάτι της πορνογραφίας, της εξαπάτησης, του εγκλήματος στον κυβερνοχώρο και αναπαρήγαγαν τους αστικούς μύθους της περασμένης δεκαετίας για την έφηβη που βγήκε ραντεβού με τον πραγματικό της πατέρα, το κακό που θα πάθουμε εάν δεν στείλουμε σε δέκα άλλους το συγκεκριμένο ηλεκτρονικό μήνυμα κ.λπ.

Εάν υποθέσουμε ότι ο γονιός από την πρώτη τρυφερή ηλικία κάθεται μαζί με το παιδί του και ανακαλύπτει ταυτόχρονα με αυτό τον καινούριο ψηφιακό κόσμο, τότε δεν έχει τίποτα να φοβηθεί αφού μπορεί να παρέμβει άμεσα, διδάσκοντάς του ταυτόχρονα τους κανόνες δικτυακής συμπεριφοράς και ασφάλειας, οι οποίοι δεν είναι πολύ διαφορετικοί από τους ίδιους κανόνες στην καθημερινότητα. Η απλή λογική υποδεικνύει ότι όπως δεν αφήνεις ένα δεκάχρονο να κάνει βόλτες μόνο του στην Ομόνοια τα μεσάνυχτα, κατά τον ίδιο τρόπο δεν του επιτρέπεις να πλοηγείται παντού στο δίκτυο. Διδάσκουμε στα παιδιά να μην μιλούν σε αγνώστους. Το ίδιο ισχύει και για το Ιντερνετ. Δυστυχώς, όμως, δύο παράγοντες παραπλανούν τους γονείς: Ο πρώτος είναι ότι η τεχνολογία θεωρείται ασφαλής ως παράγωγο της επιστήμης. Ο δεύτερος είναι ότι ο υπολογιστής είναι εξίσου καλή μπέιμπι σίτερ με την τηλεόραση.

(…) Συχνά θεωρούμε ότι η τεχνολογία μπορεί να λύσει από μόνη της τα προβλήματα που δημιουργεί. Εάν δούμε όμως το Διαδίκτυο ως περιεχόμενο και όχι ως επιστήμη, δεν υπάρχουν πολλά πράγματα στα οποία η τεχνολογία θα μπορούσε να βοηθήσει.

Από την άλλη πλευρά, η Ε.Ε. προάγει ως λύση την αυτορύθμιση του δικτύου: «Η συγκρότηση ενός αποτελεσματικού συστήματος αυτορύθμισης συνιστά βασικό στοιχείο για τον περιορισμό της ροής ανεπιθύμητου, επιβλαβούς και παράνομου περιεχομένου. Η αυτορύθμιση συνεπάγεται διάφορα στοιχεία: ενδεδειγμένη διαβούλευση και εκπροσώπηση των ενδιαφερόμενων μερών, καθιέρωση και τήρηση κωδίκων δεοντολογίας, ύπαρξη εθνικών οργανισμών που διευκολύνουν τη συνεργασία σε κοινοτικό επίπεδο και αξιολόγηση σε εθνικό επίπεδο των πλαισίων αυτορύθμισης». Εφόσον η αυτορύθμιση γίνεται σε επίπεδο ιδιωτών, πρόκειται για επαρκή πολιτική.

Σε κάθε περίπτωση πολύ καλύτερη από προτάσεις που ακούγονται για την πιστοποίηση της ταυτότητας κάθε χρήστη, ώστε να υπάρξει πλήρης έλεγχος. Ωστόσο, η αυτορύθμιση σε επίπεδο αγοράς/εταιρειών δεν έφερε ουσιαστικά αποτελέσματα για την τηλεόραση: απέκλεισε μεν το «επιβλαβές» περιεχόμενο σε κάποιο βαθμό, άφησε όμως την πόρτα ορθάνοιχτη στην εμπορευματοποίηση, καθώς και σε αυτό που στη δεκαετία του '70 γνωρίσαμε με τον όρο «πλύση εγκεφάλου» ενώ σήμερα ονομάζουμε «καταναλωτική κοινωνία». Όσο η τεχνολογία προχωρεί τα δίκτυα θα καταλαμβάνουν και άλλες συσκευές εκτός από τον υπολογιστή: παιχνιδομηχανές, κινητά τηλέφωνα, τηλεόραση. Κάναμε την επιλογή να τα δωρίσουμε στα παιδιά μας, χωρίς περιορισμούς και χωρίς εγχειρίδιο χρήσης. Εάν δεν το αναθεωρήσουμε, τότε πρέπει να υπομείνουμε και τις συνέπειες.
 

Αλέξης Κωνσταντάκης, Εφημερίδα Κυριακάτικη, 09/09/2007

B. ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ

Α. Να γράψετε την περίληψη του κειμένου (100 λέξεις)

(25 μονάδες)

Β. 1. «Εάν υποθέσουμε … μπέιμπι σίτερ με την τηλεόραση.»: Ποιους τρόπους και ποια μέσα πειθούς διακρίνετε στη συγκεκριμένη παράγραφο;

(5 μονάδες)

Β. 2. «πλύση εγκεφάλου», «καταναλωτική κοινωνία»: Να δώσετε το περιεχόμενο των παραπάνω όρων.

(6 μονάδες)

Β. 3. «Αναπόφευκτα, ο κοινωνικός …ηλεκτρονικό μήνυμα κ.λπ»: Να βρεθεί η δομή της παραγράφου και ο τρόπος με τον οποίο αναπτύσσεται.

(5 μονάδες)

Β. 4. σερφάρουν, δεξιότητες, εξαπάτησης, προάγει, υπομείνουμε: να αντικατασταθούν οι παραπάνω λέξεις του κειμένου με άλλες ισοδύναμες

(5 μονάδες)

Β. 5. Να αναγνωριστεί το είδος της σύνταξης (ενεργητικής – παθητικής) στις παρακάτω προτάσεις και να μετατραπεί η καθεμιά σύνταξη στην αντίθετή της

α. «Η άγνοια αυξάνει την ανασφάλεια»

β. «Η τεχνολογία θεωρείται ασφαλής ως παράγωγο της επιστήμης»

(4 μονάδες)

Β. 6. «Παιχνιδομηχανές, κινητά τηλέφωνα, τηλεόραση. Κάναμε την επιλογή να τα δωρίσουμε στα παιδιά μας, χωρίς περιορισμούς και χωρίς εγχειρίδιο χρήσης. Εάν δεν το αναθεωρήσουμε, τότε πρέπει να υπομείνουμε και τις συνέπειες.»: Μέσα σε μία παράγραφο 100 περίπου λέξεων να σχολιάσετε το περιεχόμενο της παραπάνω φράσης.

(10 μονάδες)

Γ. Σε ένα άρθρο σας που πρόκειται να δημοσιευτεί στην εφημερίδα του σχολείου σας να επισημάνετε τους κινδύνους που επιφυλάσσει για τους νέους η χρήση του Διαδικτύου και να προτείνετε τρόπους με τους οποίους μπορούν να παρέμβουν για την ασφάλεια στο ίντερνετ, η οικογένεια, η παιδεία και η πολιτεία. (600 λέξεις)

(40 μονάδες)