Ασκήσεις στις Δευτερεύουσες προτάσεις

Ασκήσεις στις Δευτερεύουσες προτάσεις (ονοματικές)

Να αναγνωρίσετε πλήρως συντακτικά τις δευτερεύουσες ονοματικές προτάσεις

1.    Πεῖρωνται πείθειν ὑμᾶς ὡς δυνατός εἰμί.

Δευτερεύουσα ονοματική ………………… Εισάγεται με …… ……………………

Εκφέρεται με …….. ………………….. ……………………

Εξαρτάται από …… ……………………..

Έχει θέση………. …….

2.    Οἱ δε πολέμιοι δείσαντες (=επειδή φοβήθηκαν) μή ἁλοῖεν ἐτράποντο.

Δευτερεύουσα ονοματική ………………… Εισάγεται με …… ……………………

Εκφέρεται με …….. ………………….. ……………………

Εξαρτάται από …… ……………………..

Έχει θέση………. …….

3.    Ἀπορῶ εἰ διδακτόν ἐστιν ἡ ἀρετή.

Δευτερεύουσα ονοματική ………………… Εισάγεται με …… ……………………

Εκφέρεται με …….. ………………….. ……………………

Εξαρτάται από …… ……………………..

Έχει θέση………. …….

4.    Ἐστι ο δίκης ὀφθαλμός, ὅς τἀ πάνθ’ ὁρᾶ. 

Δευτερεύουσα ονοματική ………………… Εισάγεται με …… ……………………

Εκφέρεται με …….. ………………….. ……………………

Εξαρτάται από …… ……………………..

Έχει θέση………. …….

5.    Φοβοῦνται μὴ ματαία ἂν γένοιτο αὕτη ἡ κατασκευή.

Δευτερεύουσα ονοματική ………………… Εισάγεται με …… ……………………

Εκφέρεται με …….. ………………….. ……………………

Εξαρτάται από …… ……………………..

Έχει θέση………. …….

6.     ἠγγέλθη αὐτοῖς ὅτι τεθνηκότες εἶεν.

Δευτερεύουσα ονοματική ………………… Εισάγεται με …… ……………………

Εκφέρεται με …….. ………………….. ……………………

Εξαρτάται από …… ……………………..

Έχει θέση………. …….

7.    Τοῦτο σκεψώμεθα, εἰ ἀληθῆ λέγεις.

Δευτερεύουσα ονοματική ………………… Εισάγεται με …… ……………………

Εκφέρεται με …….. ………………….. ……………………

Εξαρτάται από …… ……………………..

Έχει θέση………. …….

8.    Οὗτός ἐστιν ὅς ἀπέκτεινεν τοὺς στρατηγούς.

Δευτερεύουσα ονοματική ………………… Εισάγεται με …… ……………………

Εκφέρεται με …….. ………………….. ……………………

Εξαρτάται από …… ……………………..

Έχει θέση………. …….

Παιχνίδι με τις λέξεις

Παιχνίδι με τις λέξεις

Οἱ παρόντες	εἰμὶ	ἄπειμι ἡ παροῦσα ἡμέρα φόβος παρῆν
Κατεδίωκον	Διώκω	Διώκω τιμάς Διώκω τινά φόνου ὁ διώκων -ὁ φεύγων ἐπι/ κατά / ἐκ
Διάκειμαι	Κεῖμαι	Κακῶς διάκειμαι Κείμενο Κεῖμαι ἐν τάφω Οἱ κείμενοι νόμοι Κειμήλιον Κοίτη
Λίπητε	Λείπω ἔλειψα & ἔλιπον	λείπω τὴν πόλιν οὔ ποτε ἔρις λείψει κατὰ πόλεις λοιπός, λεῖμμα, λείψανον λιποθυμέω, λειψανδρία, ἐπίλοιπος.
Κατακεκκομένα	κόπτω	κόπτω βοῦς κόπτω δένδρα. κόπτω τὴν θύραν ἐκείνην ἀπῆγόν τινες βοῶσάν τε καὶ κοπτομένην ἄκοπος, ἀδιάκοπος.
Κατακεκαυμένα	κάω & καίω κέκαυμαι	πῦρ καίω σβέννυμι. κάω νεκρούς καῦμα

Μαθηματικά συντεταγμένες, τετμημένη, τεταγμένη, κατηγμένη, εγγεγραμμένο τετράγωνο, τεθλασμένη γραμμή

Πληροφορική δεδομένα, επεξεργασία δεδομένων, δεδομενόγραμμα

Γεωγραφία διακεκαυμένη ζώνη, εσβεσμένο ηφαίστειο

Οικονομικά εισηγμένη μετοχή, κατατεθειμένο κεφάλαιο, ανειλημμένα ποσά

Χημεία εσβεσμένη άσβεστος, κεκορεσμένο διάλυμα, διαλελυμένη ουσία

Φυσική κεκλιμένο επίπεδο, συγκεκραμένη μουσική κλίμακα, ανηγμένη μεταβολή, συνεζευγμένες ταλαντώσεις

Στρατός τεθωρακισμένα, προκεχωρημένο φυλάκιο

Τηλεπικοινωνίες σήμα κατειλημμένου, διασυνδεδεμένα δίκτυα

Αναφορικές προτάσεις Συνοπτικά

ΑΝΑΦΟΡΙΚΕΣ ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

ΕΙΣΑΓΩΓΗ	ΥΠΟΔΙΑΙΡΕΣΗ	ΕΚΦΟΡΑ	ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ
1. αναφορικές αντωνυμίες: ὅς, ὅστις, ὅσπερ, ὁπότερος, ὅσος, ὁπόσος, οἷος, ὁποῖος, ἡλίκος, ὁπηλίκος, ὁποδαπός. 2. αναφορικά επιρρήματα: οὗ, ὅπου, ἔνθα, ἵνα (=όπου), ὅθεν, ὁπόθεν, οἷ, ὅποι, ἧ, ὅπη, ὡς, ὅπως, ὥσπερ, ἧπερ, καθάπερ, οἷον, οἷα, ὅσον, ὅσω	Α. αναφορικές προσδιοριστικές	Κάθε έγκλιση ανάλογα με τη σημασία	α. Όταν παραλείπεται ο προσδιοριζόμενος όρος τη συντακτική του θέση την παίρνει ολόκληρη η αναφορική πρόταση β. Η αναφορική αντωνυμία ὅς και τα αναφορικά επιρρήματα οὗ, ὅπου, ὅθεν, ὁπόθεν, όταν βρίσκονται στην αρχή περιόδου ή ημιπεριόδου και αναφέρονται στα προηγούμενα, αντιστοιχούν με δεικτική αντωνυμία ή επιρρήματα και δεν εισάγουν αναφορική πρόταση.
	Β. αναφορικές επιρρηματικές: 1. αναφορικές αιτιολογικές 2. αναφορικές συμπερασματικές 3. αναφορικές τελικές 4. αναφορικές υποθετικές	1. όπως και οι απλές αιτιολογικές 2. με τις εγκλίσεις κρίσεως 3. με οριστική μέλλοντα 4. όπως και οι υποθετικές

Υποθετικές προτάσεις Συνοπτικά

ΥΠΟΘΕΤΙΚΕΣ ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

ΕΙΔΟΣ ΥΠΟΘΕΤΙΚΟΥ ΛΟΓΟΥ	ΕΙΣΑΓΩΓΗ	ΕΚΦΟΡΑ
		ΥΠΟΘΕΣΗ	ΑΠΟΔΟΣΗ
α. Του πραγματικού	εἰ	οριστική κάθε χρόνου	κάθε έγκλιση
β. Του μη πραγματικού	εἰ	οριστική ιστορικού χρόνου	δυνητική οριστική
γ. Της απλής σκέψης του λέγοντος	εἰ	ευκτική	δυνητική ευκτική (σπάνια οριστική)
δ. Της αόριστης επανάληψης στο παρελθόν	εἰ	επαναληπτική ευκτική	οριστική παρατατικού (+ ἄν σπάνια) οριστική αορίστου (+ ἄν συνήθως)
ε. Του προσδοκώμενου	ἐὰν, ἄν, ἤν	υποτακτική	οριστική μέλλοντα ή μελλοντική έκφραση
στ. Της αόριστης επανάληψης στο παρόν και μέλλον	ἐὰν, ἄν, ἤν	υποτακτική	οριστική ενεστώτα ή ενεστωτική έκφραση

Χρονικές προτάσεις Συνοπτικά

ΕΙΣΑΓΩΓΗ

ΕΚΦΟΡΑ

ΣΤΗΝ ΚΥΡΙΑ ΠΡΟΤΑΣΗ

ΔΗΛΩΝΟΥΝ

1. ὡς, ὅτε, ὁπότε, ἐπεὶ, ἐπειδὴ, ἕως, ἔστε, ἄχρι, μέχρι, ἡνίκα, ὁπηνίκα, πρὶν. 2. ἐξ οὗ, ἐξ ὅτου, ἀφ’ οὗ, ἀφ’ ὅτου, ἐν ὧ, μέχρι οὗ 3. ἐπει-δὴ πρῶτον, ἐπει-δὴ ή ὡς τάχιστα.

1. Οριστική 2. Υποτακτική + ἄν 3. Υποτακτική + ἄν 4. Επαναληπτική ευκτική 5. Ευκτική

1. Κάθε έγκλιση 2. Οριστική μέλλοντα ή μελλοντική έκφραση 3. Οριστική ενεστώτα ή ενεστωτική έκφραση 4. Οριστική παρατατικού + ἄν / Οριστική αορίστου + ἄν 5. Δυνητική ευκτική (σπανιότερα)

1. Πραγματικό γεγονός 2. Το προσδοκώμενο 3. Το αόριστα επαναλαμβανόμενο 4. Αόριστη επανάληψη στο παρελθόν 5. Απλή σκέψη του λέγοντος

Τελικές προτάσεις Συνοπτικά

ΕΙΣΑΓΩΓΗ

ΕΞΑΡΤΗΣΗ/ΘΕΣΗ

ΕΚΦΟΡΑ

ΔΗΛΩΝΟΥΝ

1. ἵνα, ὅπως, ὡς 2. ἵνα μὴ, ὅπως μὴ, ὡς μὴ, μὴ

1. Από έννοια σκόπιμης ενέργειας ως επιρρηματικός προσδιορισμός του σκοπού. 2. Από προσδιορισμό του τελικού αιτίου ως επεξήγηση.

1. Υποτακτική. 2. Οριστική ιστορικού χρόνου (σπάνια) 3. Ευκτική του πλαγίου λόγου

1. Σκοπό προσδοκώμενο. 2. Σκοπό ανεκπλήρωτο. 3. Υποκειμενική γνώμη όταν εξαρτώνται από ιστορικό χρόνο.

Ειδικές προτάσεις Συνοπτικά

ΕΙΣΑΓΩΓΗ

ΕΞΑΡΤΗΣΗ/ΘΕΣΗ

ΕΚΦΟΡΑ

ΔΗΛΩΝΟΥΝ

1. ὅτι (αντικειμενική γνώμη) 2. ὡς (υποκειμενική γνώμη) 3. ὅπως (σπάνια)

1. Από ρήμ. Λεκτικά, αισθητικά, γνωστικά, ως Αντικείμενο. 2. Από παρόμοια απρόσωπα ρήματα ή εκφράσεις ως Υποκείμενο. 3. Από ουδέτερο δεικτικής αντωνυμίας ή άλλη λέξη ως Επεξήγηση.

1. Οριστική. 2. Δυνητική οριστική. 3. Δυνητική ευκτική. 4. Ευκτική του πλαγίου λόγου.

1. Το πραγματικό. 2. Το δυνατό να γίνει στο παρελθόν ή το μη πραγματικό. 3. το δυνατό να γίνει στο παρόν και μέλλον. 4. Υποκειμενική γνώμη και όταν εξαρτώνται από ιστορικό χρόνο.

Ενδοιαστικές προτάσεις Συνοπτικά

ΕΙΣΑΓΩΓΗ

ΕΞΑΡΤΗΣΗ/ΘΕΣΗ

ΕΚΦΟΡΑ

ΔΗΛΩΝΟΥΝ

1. μὴ (=μήπως) 2. μὴ οὐ (=μήπως δεν)

1. Από ρήμ. Φόβου σημαντικά ως Αντικείμενο. 2. Από παρόμοια απρόσωπα ρήματα ή εκφράσεις ως Υποκείμενο. 3. Από ουδέτερο δεικτικής αντωνυμίας ή άλλη λέξη ως Επεξήγηση.

1. Υποτακτική 2. Οριστική (σπάνια) 3. Ευκτική του πλαγίου λόγου

1. Φόβο προσδοκώμενο. 2. Φόβο πραγματικό. 3. Υποκειμενική γνώμη και όταν εξαρτώνται από ιστορικό χρόνο