Οι σημειώσεις και το υλικό προέρχονται από το scribd και την επιμέλειά τους είχε η Σταυρούλα Κοντράρου
Εμφάνιση αναρτήσεων με ετικέτα Α' Γυμνασίου Κείμενα Λογοτεχνίας. Εμφάνιση όλων των αναρτήσεων
Εμφάνιση αναρτήσεων με ετικέτα Α' Γυμνασίου Κείμενα Λογοτεχνίας. Εμφάνιση όλων των αναρτήσεων
Τετάρτη 16 Ιανουαρίου 2013
Πέμπτη 13 Δεκεμβρίου 2012
Το μαύρο κύμα - Λουίς Σεπούλβεδα
ΘΕΜΑΤΑ
- Με ποιες λέξεις και εκφράσεις παρουσιάζει ο συγγραφέας τις πετρελαιοκηλίδες που μολύνουν τις θάλασσες;
- Στο κείμενο αναφέρεται ο αρχαιοελληνικός μύθος του Ίκαρου. Ποια η σημασία του την ώρα που η Κενγκά προσπαθεί να αποφύγει το θάνατο;
- Να βρείτε ένα ασύνδετο και μία παρατακτική σύνδεση μέσα στο κείμενο.
- Να δώσετε τα συνώνυμα των παρακάτω λέξεων: απεγνωσμένα, κατάλαβε, φριχτό, μάστιγα.
- Η Κενγκά σκέφτεται και λειτουργεί ως άνθρωπος. Να δικαιολογήσετε το χαρακτηρισμό με συγκεκριμένα παραδείγματα.
ΤΟ ΜΑΥΡΟ ΚΥΜΑ ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ
1.
Ποιο περιβαλλοντικό πρόβλημα θίγει το απόσπασμα
«το μαύρο κύμα» του Λουίς Σεπούλβεδα;
2.
Να χωρίσετε το απόσπασμα σε ενότητες και να
δώσετε από έναν πλαγιότιτλο σε καθεμία.
3.
Να σχολιάσετε την επιλογή λέξεων του συγγραφέα
για την περιβαλλοντική καταστροφή από τις πετρελαιοκηλίδες.
4.
Ποιος είναι ο αφηγητής του αποσπάσματος;
5.
Να εντοπίσετε μεταφορές και εικόνες του
αποσπάσματος.
6.
Στο κείμενο η Κενγκά παρουσιάζεται από το
συγγραφέα με αισθήματα (και σε όλο το έργο η Κενγκά, ο γάτος Ζορμπάς
συνομιλούν, συνεννοούνται όπως οι άνθρωποι). Πώς το εξηγείτε αυτό; Πώς
ονομάζεται αυτή η τεχνική;
Το ατύχημα της Κενγκά (με υπότιτλους)
Τρίτη 11 Δεκεμβρίου 2012
Κόρη που λάμπει, Δημοτικό τραγούδι -Θέματα εξετάσεων Α' Γυμνασίου κείμενα
Εδώ σ’ αυτή τη γειτονιά δεν πρέπει να είν’ φεγγάρι,
μόν’ πρέπει να ’ναι συννεφιά, να ’ναι βαθύ σκοτάδι,
γιατ’ έχω μια αγαπητικιά κι εκείνη είν’ το φεγγάρι,
Και με τον ήλιο μάλωνε και με τον ήλιο λέγει:
Ήλιε μου, για έβγα για να βγω, για λάμψε για να λάμψω.
πρόβαλε η κόρη π’ αγαπώ, μαραίνει παλικάρια·
φλογίζει νιους και καίγει οχτρούς, σκλαβώνει παλικάρια,
καίγει κι εμένα π’ αγαπώ μέσα στα φυλλοκάρδια.
Τα δημοτικά μας τραγούδια, επιμέλεια Γ. Ιωάννου, Ερμής
|
Ερωτήσεις
1. Δώστε με περιληπτικό τρόπο το περιεχόμενο του τραγουδιού (περίπου 7-8 σειρές)_
(5 μονάδες)
2. α. Ποιο είναι το πρόσωπο που μιλάει στο τραγούδι αυτό και ποιες φράσεις το δείχνουν;Τι κερδίζει με αυτό τον τρόπο το τραγούδι;
(4 μονάδες)
2. β. Δώστε έναν άλλο τίτλο στο δημοτικό τραγούδι.
(1 μονάδα)
3. α. Ποια κύρια γνωρίσματα των δημοτικών τραγουδιών εντοπίζετε στο συγκεκριμένο δημοτικό τραγούδι ως προς τη μορφή και την έκφραση;
(3 μονάδες)
3. β. Βρείτε ένα εκφραστικό μέσο ( ή σχήμα λόγου) που χρησιμοποιείται στους στίχους 3-4 και 9-10 αντίστοιχα και πείτε τι τονίζεται (προβάλλεται) με το καθένα;
(2 μονάδες)
4. Γιατί ο δημιουργός του τραγουδιού βάζει την κόρη να μιλάει με τον ήλιο;Ποιος υπερτερεί σε λάμψη, ο ήλιος ή η κόρη; Αιτιολογήστε την απάντησή σας με βάση το κείμενο.
(5 μονάδες)
Παρασκευή 16 Νοεμβρίου 2012
Η Νέα Παιδαγωγική Διαγώνισμα
ΚΕΙΜΕΝΟ. Η ΝΕΑ ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΗ (ΑΝΑΦΟΡΑ ΣΤΟ ΓΚΡΕΚΟ, Ν. ΚΑΖΑΝΤΖΑΚΗΣ)
Με
τα μαγικά πάντα μάτια, με το πολύβουο, γεμάτο μέλι και μέλισσες μυαλό, μ’ ένα
κόκκινο μάλλινο σκούφο στο κεφάλι και τσαρουχάκια με κόκκινες φούντες στα πόδια, ένα πρωί κίνησα, μισό χαρούμενος, μισό αλαφιασμένος,
και με κρατούσε ο πατέρας μου από το χέρι. Η μητέρα μού είχε δώσει ένα κλωνί
βασιλικό να τον μυρίζουμαι, λέει, να παίρνω κουράγιο, και μου κρέμασε το χρυσό
σταυρουλάκι της βάφτισής μου στο λαιμό.
—
Με την ευκή του Θεού και με την ευκή μου…, μουρμούρισε και με κοίταξε με
καμάρι.
Ήμουν
σαν ένα μικρό καταστολισμένο σφαγάρι κι ένιωθα μέσα μου περφάνια και φόβο· μα το χέρι μου
ήταν σφηνωμένο βαθιά μέσα στη φούχτα του πατέρα μου κι αντρειευούμουν. Πηγαίναμε, πηγαίναμε, περάσαμε τα στενά σοκάκια, φτάσαμε
στην εκκλησιά
του Αϊ-Μηνά, στρίψαμε, μπήκαμε σ’ ένα παλιό χτίρι,
με μια φαρδιάν αυλή, με τέσσερις μεγάλες κάμαρες στις γωνιές κι ένα
κατασκονισμένο πλατάνι στη μέση. Κοντοστάθηκα, δείλιασα· το χέρι μου άρχισε να
τρέμει μέσα στη μεγάλη ζεστή φούχτα.
O
πατέρας μου έσκυψε, άγγιξε τα μαλλιά μου, με χάδεψε· τινάχτηκα· ποτέ δε
θυμόμουν να μ’ έχει χαδέψει· σήκωσα τα μάτια και τον κοίταξα τρομαγμένος. Είδε
πως τρόμαξα, τράβηξε πίσω το χέρι του:
—
Εδώ θα μάθεις γράμματα, είπε, να γίνεις άνθρωπος· κάμε το σταυρό σου.
O
δάσκαλος πρόβαλε στο κατώφλι· κρατούσε μια μακριά βίτσα και μου φάνηκε άγριος,
με μεγάλα δόντια, και κάρφωσα τα μάτια μου στην κορφή του κεφαλιού του να δω αν
έχει κέρατα· μα δεν είδα, γιατί φορούσε καπέλο.
—
Ετούτος είναι ο γιος μου, του ’πε ο πατέρας μου.
Ξέμπλεξε
το χέρι μου από τη φούχτα του και με παρέδωκε στο δάσκαλο.
—
Το κρέας δικό σου, του ’πε, τα κόκαλα δικά μου· μην τον λυπάσαι, δέρνε τον,
κάμε τον άνθρωπο.
—
Έγνοια σου, καπετάν Μιχάλη· έχω εδώ το εργαλείο που κάνει τους ανθρώπους, είπε
ο δάσκαλος κι έδειξε τη βίτσα.
Από
το Δημοτικό Σκολειό απομένει ακόμα στη θύμησή μου ένας σωρός παιδικά κεφάλια,
κολλητά το ένα πλάι στο άλλο, σαν κρανία· τα πιο πολλά θα ’χουν γίνει κρανία.
Μα απάνω από τα κεφάλια αυτά απομένουν μέσα μου αθάνατοι οι τέσσερις δασκάλοι.
[...]
Στην
Τετάρτη Τάξη βασίλευε και κυβερνούσε ο Διευθυντής του Δημοτικού. Κοντοπίθαρος,
μ' ένα γενάκι σφηνωτό, με γκρίζα πάντα θυμωμένα μάτια, στραβοπόδης. «Δε θωράς,
μωρέ, τα πόδια του», λέγαμε ο ένας στον άλλο σιγά να μη μας ακούσει, «δε θωράς,
μωρέ, πώς τυλιγαδίζουντα πόδια του; και πώς βήχει; Δεν είναι Κρητικός». Μας είχε
έρθει σπουδασμένος από την Αθήνα κι είχε φέρει, λέει, μαζί του τη Νέα
Παιδαγωγική. Θαρρούσαμε πως θα 'ταν καμιά νέα γυναίκα και την έλεγαν
Παιδαγωγική· μα όταν τον αντικρίσαμε για πρώτη φορά ήταν ολομόναχος· η
Παιδαγωγική έλειπε, θα 'ταν σπίτι. Κρατούσε ένα μικρό στριφτό βούρδουλα, μας
έβαλε στη γραμμή κι άρχισε να βγάζει λόγο. Έπρεπε, λέει, ό,τι μαθαίναμε να το
βλέπαμε και να το αγγίζαμε ή να το ζωγραφίζαμε σ' ένα χαρτί γεμάτο κουκκίδες.
Και τα μάτια μας τέσσερα· αταξίες δε θέλει, μήτε γέλια, μήτε φωνές στο
διάλειμμα· και σταυρό τα χέρια. Και στο δρόμο, όταν δούμε παπά, να του φιλούμε
το χέρι. «Τα μάτια σας τέσσερα, κακομοίρηδες, γιατί αλλιώς, κοιτάχτε εδώ!», είπε
και μας έδειξε το βούρδουλα. «Δε λέω λόγια, θα δείτε έργα!» Κι αλήθεια είδαμε·
όταν κάναμε καμιά αταξία ή όταν δεν ήταν στα κέφια του, μας ξεκούμπωνε, μας
κατέβαζε τα πανταλονάκια και μας έδερνε κατάσαρκα με το βούρδουλα· κι όταν
βαριόταν να ξεκουμπώσει, μας έδινε βουρδουλιές στ' αυτιά, ωσότου έβγαινε αίμα.
Μια
μέρα έδεσα κόμπο την καρδιά μου, σήκωσα το δάχτυλο:
—
Πού είναι, κυρ δάσκαλε, ρώτησα, η Νέα Παιδαγωγική; γιατί δεν έρχεται στο
σκολειό; Τινάχτηκε από την έδρα, ξεκρέμασε από τον τοίχο το βούρδουλα.
—
Έλα εδώ, αυθάδη, φώναξε, ξεκούμπωσε το πανταλόνι σου.
Βαριόταν
να το ξεκουμπώσει μόνος του.
—
Να, να, να, άρχισε να βαράει και να μουγκρίζει.
Είχε
ιδρώσει, σταμάτησε.
—
Να η Νέα Παιδαγωγική, είπε, κι άλλη φορά σκασμός!
Ήταν
όμως και πονηρούτσικος ο σύζυγος της Νέας Παιδαγωγικής. Μια μέρα μας λέει:
«Αύριο θα σας μιλήσω για το Χριστόφορο Κολόμβο, πώς ανακάλυψε την Αμερική. Μα
για να καταλάβετε καλύτερα, να κρατάει καθένας σας κι από ένα αυγό· όποιος δεν
έχει αυγό, ας φέρει βούτυρο!».
Ν.
Καζαντζάκης, Αναφορά στον Γκρέκο,
Εκδόσεις Ελένης Ν. Καζαντζάκη
Εκδόσεις Ελένης Ν. Καζαντζάκη
Θέματα
Α. Να
αποδώσετε το νόημα του κειμένου σε 10 -12 σειρές
(5 μονάδες)
Β. 1) Να
χωρίσετε το κείμενο σε δύο ενότητες και να δώσετε ένα πλαγιότιτλο σε καθεμία
(2 μονάδες)
Β. 2) Στο
κείμενο εναλλάσσονται τρεις αφηγηματικοί τρόποι: η αφήγηση, η περιγραφή και ο
διάλογος. Να εντοπίσετε από ένα παράδειγμα για τον κάθε τρόπο και να γράψετε τι
πετυχαίνει σε κάθε περίπτωση ο
συγγραφέας;
(3 μονάδες)
Γ. 1) Να χαρακτηρίσετε τη γλώσσα του κειμένου.
Στηρίξτε την απάντησή σας με δύο (2) τουλάχιστον λέξεις του κειμένου.
(2,5 μονάδες)
Γ. 2) Να
αντιστοιχίσετε τις φράσεις της στήλης Α’ με τη σημασία που εκφράζουν στη στήλη
Β’.
Στήλη Α’
|
Στήλη Β’
|
1. Δε λέω λόγια, θα δείτε έργα
|
α.
προσωποποίηση
|
2. Ήμουν σαν ένα μικρό
καταστολισμένο σφαγάρι
|
β.
μεταφορά
|
3. Θυμωμένα μάτια
|
γ.
ασύνδετο σχήμα
|
4. Με τα μαγικά μάτια
|
δ.
παρομοίωση
|
5. Ο πατέρας μου
έσκυψε, άγγιξε τα μαλλιά μου, με χάδεψε
|
ε.
αντίθεση
|
(2,5 μονάδες)
Δ. 1) Ποια
συναισθήματα νιώθει ο Ν. Καζαντζάκης πριν φτάσει στο σχολείο και γιατί;
(2,5 μονάδες)
Δ. 2) Με
αφορμή τη στάση του πατέρα σε ποια συμπεράσματα καταλήγετε για τις σχέσεις
μεταξύ γονιών και παιδιών εκείνη την εποχή;
(2,5 μονάδες)
Να
απαντήσετε σε όλα τα θέματα στην κόλλα αναφοράς
Καλή
επιτυχία
Κυριακή 16 Σεπτεμβρίου 2012
Γεώργιος Δροσίνης -Θαλασσινά τραγούδια
Γεώργιος Δροσίνης -Θαλασσινά τραγούδια, ποίημα
Δείτε βιογραφικά στοιχεία για τον Γεώργιο Δροσίνη εδώ
Επίσης πληροφορίες για το έργο του εδώ από το σχολικό εγχειρίδιο της Ιστορίας της Νεοελληνικής Λογοτεχνίας. (σελ. 86)
Δομή:
Το ποίημα χωρίζεται σε τέσσερις ενότητες/στροφές
1η ενότητα: Γλυκά φυσάει ο μπάτης....κύματ' ασημένια
2η ενότητα: Στου καραβιού το πλάϊ ...... γυρνά την πλάτη
3η ενότητα: Χιονοπλασμένοι γλάροι .....στο πέλαγος βουτούνε
4η ενότητα: Και γύρω καραβάκια ...... βοσκό τους τον αέρα
Γλυκά φυσά ο μπάτης,
η θάλασσα δροσίζεται,
στα γαλανά νερά της
ο ήλιος καθρεφτίζεται·
και λες πως παίζουν μ’ έρωτα
πετώντας δίχως έννοια
ψαράκια χρυσοφτέρωτα
σε κύματ’ ασημένια.
η θάλασσα δροσίζεται,
στα γαλανά νερά της
ο ήλιος καθρεφτίζεται·
και λες πως παίζουν μ’ έρωτα
πετώντας δίχως έννοια
ψαράκια χρυσοφτέρωτα
σε κύματ’ ασημένια.
Στου καραβιού το πλάι
ένα τρελό δελφίνι
γοργόφτερο πετάει
και πίσω μάς αφήνει.
και σαν να καμαρώνεται
της θάλασσας το άτι
με τους αφρούς του ζώνεται
και μας γυρνά την πλάτη.
ένα τρελό δελφίνι
γοργόφτερο πετάει
και πίσω μάς αφήνει.
και σαν να καμαρώνεται
της θάλασσας το άτι
με τους αφρούς του ζώνεται
και μας γυρνά την πλάτη.
Χιονοπλασμένοι γλάροι,
πόχουν φτερούγια ατίμητα
και για κανένα ψάρι
τα μάτια τους ακοίμητα,
στα ξάρτια τριγυρίζοντας
ακούραστοι πετούνε
ή με χαρά σφυρίζοντας
στο πέλαγος βουτούνε.
πόχουν φτερούγια ατίμητα
και για κανένα ψάρι
τα μάτια τους ακοίμητα,
στα ξάρτια τριγυρίζοντας
ακούραστοι πετούνε
ή με χαρά σφυρίζοντας
στο πέλαγος βουτούνε.
Και γύρω καραβάκια
στη θάλασσ’ αρμενίζουν
σαν άσπρα προβατάκια
που βόσκοντας γυρίζουν
με χαρωπά πηδήματα
στους κάμπους όλη μέρα,
κι έχουν βοσκή τα κύματα,
βοσκό τους τον αέρα.
στη θάλασσ’ αρμενίζουν
σαν άσπρα προβατάκια
που βόσκοντας γυρίζουν
με χαρωπά πηδήματα
στους κάμπους όλη μέρα,
κι έχουν βοσκή τα κύματα,
βοσκό τους τον αέρα.
Λ. Πολίτη, Ποιητική Ανθολογία, τόμ. 6, Δωδώνη
Δείτε βιογραφικά στοιχεία για τον Γεώργιο Δροσίνη εδώ
Επίσης πληροφορίες για το έργο του εδώ από το σχολικό εγχειρίδιο της Ιστορίας της Νεοελληνικής Λογοτεχνίας. (σελ. 86)
Δομή:
Το ποίημα χωρίζεται σε τέσσερις ενότητες/στροφές
1η ενότητα: Γλυκά φυσάει ο μπάτης....κύματ' ασημένια
2η ενότητα: Στου καραβιού το πλάϊ ...... γυρνά την πλάτη
3η ενότητα: Χιονοπλασμένοι γλάροι .....στο πέλαγος βουτούνε
4η ενότητα: Και γύρω καραβάκια ...... βοσκό τους τον αέρα
- Προσπαθήστε να δώσετε ένα τίτλο για κάθε ενότητα με βάση το περιεχόμενο.
- Συμπληρώστε στον παρακάτω πίνακα με τα κατάλληλα στοιχεία του ποιήματος, αξιοποιώντας τις λέξεις που σας δίνονται κάθε φορά.
Γενική εικόνα
|
ειδυλλιακό τοπίο, αρμονία
|
1η
ενότητα
|
ψάρια
θάλασσα
αέρας
|
2η ενότητα
|
δελφίνι
καράβι
|
3η ενότητα
|
γλάροι
ιστία-κατάρτια
|
4η
ενότητα
|
καράβια
θάλασσα
αέρας
|
ΑΝΑΛΥΣΗ
1η ενότητα: ειδυλλιακό τοπίο = θάλασσα, ήλιος, αεράκι
ψαράκια, χρυσοφτέρωτα # ασημένια κύματα
παιχνίδι, δράση
2η ενότητα: δελφίνι, καράβι. Πόσα επίθετα και φράσεις χαρακτηρίζουν το δελφίνι;
3η ενότητα: γλάροι, πανιά καραβιού, παιχνίδι και τροφή
4η ενότητα: καράβια σαν προβατάκια (κόσμος της στεριάς), ο αέρας βοσκός
- Πλούσιο ποίημα σε εικόνες, προσωποποιήσεις, μεταφορές και παρομοιώσεις.
- Γλώσσα απλή δημοτική, πλούσια σε επίθετα.
- Πλεκτή ομοιοκαταληξία:δηλαδή ο 1ος στίχος με τον 3ο, ο 2ος με τον τέταρτο.
- Ο στίχος επτασύλλαβος και οχτασύλλαβος.
Παρασκευή 23 Μαρτίου 2012
Ανδρέας Καρκαβίτσας - Το μνήμα της μάνας
ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΓΙΑ ΤΟΝ ΑΝΔΡΕΑ ΚΑΡΚΑΒΙΤΣΑ ΕΔΩ ΕΠΙΣΗΣ ΚΑΙ ΕΔΩ
ΣΧΕΔΙΑΓΡΑΜΜΑ
ΤΟΠΟΣ
- ΛΙΒΑΔΙ, τα ζώα βόσκουν
- ΒΟΥΝΟ, οι λύκοι κυνηγούν
- ΞΕΦΩΤΟ, οι λύκοι οργανώνουν επίθεση
- ΜΑΝΤΡΙ, η επίθεση
- ΡΕΜΑΤΙΑ, η διαφυγή του λύκου
- ΓΕΡΟΝΤΟΒΡΑΧΟΣ, ο λύκος ανακτά δυνάμεις
- ΨΗΛΩΜΑ, ο λύκος εντοπίζει το σύντροφό του
- ΛΙΒΑΔΙ, η επίθεση στα ζώα
- ΣΠΙΤΙ ΤΣΙΡΙΜΠΑΣΗ, το σκυλάκι ειδοποιεί
- ΜΝΗΜΑ ΤΗΣ ΜΑΝΑΣ, ο θάνατος της γαϊδουρίτσας
ΧΡΟΝΟΣ
1. Ο χρόνος για τους λύκους
2. Ο χρόνος για τα ζώα στο λιβάδι
3. Ο χρόνος για τους ανθρώπους
ΠΡΟΣΩΠΑ
Άνθρωποι(Τσιρίμπασης, Σμαράγδα, Τσομπάνης, χωριανοί)
Ζώα (λύκοι, αλεπού, γαϊδουρίτσα, πουλάρι, τσομπανόσκυλα, όρνια, άλογα, βόδια, σκυλάκι, Αράπης).
Ερωτήσεις
1. Να διηγηθείτε με δικά σας λόγια πώς έσωσε η γαιδουρίτσα το πουλαράκι της (μέχρι 12 σειρές).
2. Σε ποια σημεία του διηγήματος τα ζώα που αναφέρονται παρουσιάζουν ανθρώπινες εκδηλώσεις (σκέψεις, συναισθήματα, ενέργειες); Να αντιγράψετε τις συγκεκριμένες λέξεις ή φράσεις του κειμένου και να τις σχολιάσετε.
3. Στο τέλος του διηγήματος αναφέρεται ότι οι άνθρωποι αποφάσισαν να θάψουν τη γαιδουρίτσα. Να σχολιάσετε αυτή τους την απόφασή.
4. Γνωρίζοντας την υπόθεση όλου του διηγήματος να προτείνετε ένα δικό σας τίτλο και να δικαιολογήσετε την πρότασή σας αυτή.
Όσκαρ Ουάιλντ - Ο πιστός φίλος
Δείτε μια διασκευή του διηγήματος του Όσκαρ Ουάϊλντ "Ο πιστός φίλος" από το 1ο Γυμνάσιο Καβάλας και την κινηματογραφική του ομάδα.
Θέματα για αξιολόγηση από τη Διεύθυνση Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης Στερεάς Ελλάδας
ΚΕΙΜΕΝΟ (Ο πιστός φίλος, Όσκαρ Ουάιλντ, σελ. 174 σχολικού
βιβλίου)
ΘΕΜΑΤΑ
1. Ποιες πράξεις του μικρού Χανς δικαιολογούν τον τίτλο του
κειμένου;
Μονάδες 5
2. Στο κείμενο υπάρχει:
α. η περιγραφή της σχέσης του Μικρού Χανς και του μυλωνά.
β. η εκμετάλλευση του Μικρού Χανς από τον μυλωνά
γ. ο τρόπος θανάτου του Μικρού Χανς και η αχαριστία του μυλωνά
Μπορείς να χωρίσεις το κείμενο σε τρεις ενότητες έτσι ώστε σε κάθε
μια τους να αντιστοιχεί και μια από τις παραπάνω προτάσεις ως
τίτλος;
Μονάδες 5
3.
Α. Στο κείμενο υπάρχει:
α. περιγραφή
β. διάλογος
γ. μονόλογος
Να επιλέξετε ποια από τα παραπάνω είναι σωστά και να δώσετε ένα
παράδειγμα από το κείμενο που να δικαιολογεί την επιλογή σας.
Μονάδες 2,5
Β. Να κατατάξετε τις υπογραμμισμένες φράσεις του κειμένου στις
παρακάτω στήλες.
Μεταφορές Προσωποποιήσεις Εικόνες
Μονάδες 2,5
4. Τι είδους χαρακτήρας ήταν κατά τη γνώμη σας ο μυλωνάς; Να
δικαιολογήσετε τους χαρακτηρισμούς σας αναφερόμενοι στις πράξεις
και τα λόγια του.
Μονάδες 5
Μια επιλογή γνωμικών για τη φιλία
Αν βρεις ένα λάθος στο φίλο σου πες το χαμηλόφωνα, αν όμως θέλεις να τον επαινέσεις, καν’ το φωναχτά Ζένκελ Σ.
Αν δεν συγχωρείς τα ελαττώματα του φίλου σου, προδίδεις τα δικά σου Σύρος
Αν δυο φίλοι σου ζητήσουν να κρίνεις μια διαφωνία τους, μη δεχτείς, γιατί θα χάσεις ένα φίλο. Απ' την άλλη, αν σου το ζητήσουν δυο ξένοι, να δεχτείς, γιατί θα κερδίσεις ένα φίλο Άγιος Αυγουστίνος
Αν ο κροκόδειλος έφαγε τον εχθρό σου, αυτό δεν σημαίνει πως έγινε και φίλος σου Γκαίτε
Δείξε μου το φίλο σου να σου πω ποιος είσαι Ελληνική Παροιμία
Δεν έχουμε τόσο πολύ ανάγκη από τη βοήθεια των φίλων μας, όσο από την πίστη μας στη βοήθειά τους Επίκουρος
Τι γλύκα μένει στη ζωή σαν διώξεις τη φιλία; Ζωή χωρίς φιλία είναι κόσμος δίχως ήλιο. Η ανθρωπότητα όλη σ' ένα μόνο συμφωνεί, στη χρεία της φιλίας Κικέρων
Το μάτι του φίλου είναι καλός καθρέφτης Ιρλανδικό γνωμικό
Χαμογελώντας κάνεις φιλίες, γκρινιάζοντας κάνεις ρυτίδες Έλιοτ Τζ.
Φίλος είναι εκείνος που σου δίνει την ελευθερία να είσαι ο εαυτός σου Μόρισον Τζ.
Πηγή: http://el.wikiquote.org/wiki
ΦΙΛΙΑ
Φίλος, κολλητός, … Τι θα κάναμε χωρίς αυτόν! Με ποιον θα κάναμε παρέα, σε ποιον θα λέγαμε τα προβλήματά μας, ποιος θα μας βοηθούσε στα προβλήματά μας; Τελικά η φιλία είναι πολύ σημαντική για τη ζωή. Η φιλία είναι η αμοιβαία αγάπη και εκτίμηση ανάμεσα σε δύο ή περισσότερα άτομα.
Καλός φίλος είναι αυτός που σε βοηθάει με τα προβλήματά σου, αυτός που εμπιστεύεσαι και λες τα μυστικά σου, αυτός που παίζει μαζί σου, παίρνει το μέρος σου και θα έκανε διάφορα πράγματα για σένα. Οι φίλοι έχουν τις περισσότερες φορές τα ίδια ενδιαφέροντα αλλά όταν είναι διαφορετικοί ... έχουν τη δυνατότητα να μοιραστούν νέα ενδιαφέροντα, νέες ιδέες, νέες παρέες. Φιλίες γίνονται στο σχολείο όπου περνάμε πολύ χρόνο μαζί με τους συμμαθητές μας και γνωριζόμαστε καλύτερα. Ακόμα, γνωρίζουμε παιδιά στα πάρτυ, στις παιδικές χαρές και σε διάφορα άλλα μέρη. Φιλίες δυνατές γίνονται και στα αθλήματα όπου όλη η ομάδα είναι ενωμένη ώστε να μπορεί να νικήσει.
Στην Ελληνική μυθολογία μπορείς να γνωρίσεις διάφορες φιλίες, όπως του Αχιλλέα με τον Πάτροκλο. Ο Αχιλλέας και ο Πάτροκλος ήταν σπουδαίοι πολεμιστές αλλά και σπουδαίοι φίλοι. Η φιλία τους φαίνεται στην Ιλιάδα του Ομήρου από όπου μαθαίνουμε ότι οι δύο φίλοι ήταν πάντα μαζί, πολεμούσαν μαζί και προστάτευε ο ένας τον άλλον. Όταν ο Έκτορας σκότωσε τον Πάτροκλο, ο Αχιλλέας θύμωσε τόσο πολύ ώστε να προκαλέσει τον Έκτορα σε μονομαχία ρισκάροντας τη ζωή του πολεμώντας τον καλύτερο πολεμιστή των Τρώων. Άλλα παραδείγματα δυνατής φιλίας στην Ελληνική Ιστορία είναι ο Δάμων με τον Φιντία και ο Μέγας Αλέξανδρος με τον Ηφαιστίωνα .
Αρκετά μυθιστορήματα αναφέρονται σε μεγάλες φιλίες. Στο βιβλίο «Ο θησαυρός της Βαγίας» της Ζωρζ Σαρή, μια παρέα παιδιών πήγαν στην Αίγινα όπου γνώρισαν καινούργιους φίλους και έγιναν μία ενωμένη και δυνατή παρέα. Στο βιβλίο «Για την Πατρίδα» της Πηνελόπης Δέλτα δύο νέοι, ο Ασώτης και ο Αλέξιος, συνεργάζονται και πολεμούν με κάθε τρόπο για την πατρίδα τους.
Υπάρχουν πολλές παροιμίες σχετικές με τη φιλία. Οι πιο γνωστές είναι:
- Δείξε μου το φίλο σου να σου πω ποιός είσαι.
- Ο καλός φίλος στην ανάγκη φαίνεται.
- Αγάπα τον φίλο σου με τα ελαττώματά του.
- Βρήκε ο Φίλιππος το Ναθαναήλ.
Η φιλία είναι χρήσιμη και πολύτιμη για όλους τους ανθρώπους. Διαλέγουμε τους φίλους μας με προσοχή και προσπαθούμε να διατηρήσουμε τις καλές φιλίες

Η «αληθινή φιλία είναι βασισμένη στην εμπιστοσύνη, την τιμιότητα και την ειλικρινή γενναιοδωρία των καρδιών μας.»
Η «αληθινή φιλία είναι όπως ένα αστέρι. Δεν βλέπετε το φως της στη φωτεινότητα
ευημερία αλλά στο σκοτάδι της αντιπαλότητας.
Δάμων και Φειδίας, Φίλιππος και Ναθαναήλ, Αχιλλέας και Πάτροκλος, Ορέστης και Πυλάδης είναι χαρακτηριστικά και ανεξίτηλα παραδείγματα φιλίας που έγραψε η ιστορία. Κάστρο αρραγές είναι η ιστορία και κανένας δεν μπορεί να το εκπορθήσει…
Η φιλία προκύπτει από την ανάγκη του ανθρώπου για επικοινωνία με τους άλλους. Στην αρχή εκδηλώνεται ως συμπάθεια και μπορεί να φτάσει μέχρι την αυτοθυσία.
Ο Αριστοτέλης διέκρινε τριών ειδών φιλίας. Αυτή που έχε ως κίνητρο ο "χρήσιμο", δηλαδή το συμφέρον, αυτή που είχε ως κίνητρο το "ηδύ", δηλαδή την απόλαυση και τέλος αυτή που είχε ως σκοπό το "αγαθό", την ανθρωπιά.
Οι τύποι φιλίας που στηρίζονται κι εμπνέονται από το αμοιβαίο ενδιαφέρον και την ευχαρίστηση είναι ασταθείς κι ευάλωτες. Οι φιλίες αυτές είναι εφήμερες και πρόσκαιρες χωρίς μέλλον. Η φιλία που αντέχει στο χρόνο και δε διαλύεται εύκολα είναι αυτή που έχει ως στήριγμα την αρετή, που δεν έχει σχέση με καμία έννοια συνεταιρισμού ή κοινοπραξίας. Γιατί εν πρέπει να είναι αποτέλεσμα ιδιοτέλειας αλλά να έχει τη δύναμη ανώτερων, υψηλών συναισθημάτων, ώστε να μην έχει χώρο καμία διαβολή. Όλοι νιώθουμε ασφάλεια και σιγουριά, όταν ξέρουμε ότι κάποιος είναι δίπλα μας. Ότι θα μας συμπαρασταθεί και θα μας δώσει κουράγιο κι ελπίδα στον πόνο και στις δυσκολίες. Η χαρά όταν μοιράζεται είναι διπλή, η λύπη γίνεται μισή. Στη γνήσια φιλία δεν περιμένει κανείς κανένα αντάλλαγμα για τη βοήθεια που παρέχει, γιατί ανοίγεται το εγώ προς το εσύ και γίνεται εμείς. Ο άνθρωπος εξάλλου ως φύσει κοινωνικό ον έχει ανάγκη για στενότερη ψυχική και σωματική επαφή.
Άτομα που έχουν συνάψει φιλικές σχέσεις συντελούν στην πρόοδο της κοινωνίας γιατί γνωρίζουν τι σημαίνει συνεργασία, συμπαράσταση, αλληλεγγύη και αφοσίωση.
Άρα η φιλία σε προσωπικό επίπεδο έχει επίπτωση και στο κοινωνικό σύνολο δεδομένου ότι η ομοψυχία των πολιτών προωθεί α κοινά συμφέροντα για την εξυπηρέτηση της γενικής προόδου. Έτσι κατ` επέκταση επέρχεται και η φιλία μεταξύ λαών με σκοπό την παγίωση της ειρήνης στον κόσμο.
Η φιλία στο σύγχρονο πολιτισμό μέσα στη γενικότερη κρίση αξιών ίσως έχει παραμεληθεί. Πιθανόν λόγω ανάπτυξης και του τεχνολογικού πολιτισμού ο άνθρωπος να έχει περισσότερους φίλους αλλά από αυτούς λίγοι είναι οι αληθινοί. Το υλιστικό πνεύμα της εποχής δεν μας άφησε ανεπηρέαστους. Αντίθετα υποβάθμισε το συναίσθημα κι όλοι τρέχουν να προλάβουν τα νέα υλικά αγαθά. Οι σχέσεις πλέον είναι πιο πολύ εμπορικές / κερδοσκοπικές παρά αληθινά φιλικές. Ο ωφελιμισμός και η χρησιμοθηρία, η αυτοπροβολή και η επίδειξη μας ανάγκασαν να φοράμε μάσκες σε κάθε είδους συναναστροφή για να κρύβουμε τον πραγματικό μας εαυτό. Γνώμονας δεν είναι ο πλησίον, αλλά το κέρδος.
Η γνήσια φιλία είναι θησαυρός. Δε διαπλάθει μόνο χαρακτήρες, αλλά εξυπηρετεί το καλό στο σύνολό του. Ο κάθε πολιτισμένος άνθρωπος είναι υπέρμαχος της αληθινής φιλίας. Οι ψεύτικοι φίλοι είναι ωραία άνθη που μόνο το θερμοκήπιο της ευτυχίας διατηρούνται λέει ο Μπέικον κι ο Σωκράτης συμπληρώνει «πάντων κτημάτων κράτιστον εστί φίλος σαφής καγαθός».
ΓΕΩΡΓΙΟΠΟΥΛΟΥ ΜΑΙΡΗ - 2007-10-15
http://www.politispress.gr/
ΦΙΛΙΑ
Η φιλία είναι το πιο ωραίο πράγμα που υπάρχει στον κόσμο. Μετά τους γονείς και τα αδέλφια που νοιάζονται πραγματικά για μας και μας συμπαραστέκονται στις δύσκολες στιγμές είναι οι φίλοι. Κάθε φιλία μεταξύ των ανθρώπων πρέπει να είναι ειλικρινής . Καλό θα ήταν δηλαδή να ξέρουμε καλά κάποιον πρίν τον κάνουμε φίλο μας . Κι αυτό γιατί υπάρχουν πολλοί άνθρωποι που γίνονται φίλοι με κάποιους μόνο από συμφέρον. Πρέπει λοιπόν να προσέχουμε πολύ τους ανθρώπους αυτούς .
Όπου όμως υπάρχει πραγματική φιλία υπάρχει και πραγματική ευτυχία. Ο φίλος χαίρεται με τις χαρές του φίλου του και λυπάται με την δυστυχία του.
Όταν κάποτε βρεθεί σε μια δύσκολη κατάσταση ο φίλος του θα τρέξει πρώτος να τον βοηθήσει. Για αύτο θα πρέπει να γνώριζουμε ότι η φιλία είναι μια αξία που είναι πολύ σπάνια και όταν την βρίσκουμε την κρατάμε κοντά μας σαν θησαυρό…
Ο Όσκαρ Ουάϊλντ
Δείτε τα βιογραφικά του στοιχεία από τη wikipedia εδώ
Κάρολος Ντίκενς - Παραμονή Χριστουγέννων
Δείτε τα βιογραφικά στοιχεία του Κάρολου Ντίκενς εδώ
Παραμονή Χριστουγέννων
Το κείμενο που ακολουθεί είναι απόσπασμα από το πολύ γνωστό έργο Χριστουγεννιάτικη ιστορία, που γράφτηκε το 1843 και από τότε μεταφράστηκε σε πολλές γλώσσες του κόσμου· διασκευάστηκε, μάλιστα, πολλές φορές για τον κινηματογράφο και έκανε διάσημη τη μορφή του τσιγκούνη Σκρουτζ. Στο απόσπασμα του βιβλίου μας βλέπουμε μερικά γνωρίσματα του χαρακτήρα του Σκρουτζ, με αφορμή τη στάση του απέναντι στη γιορτή των Χριστουγέννων.
Παραμονή Χριστουγέννων

Το κείμενο που ακολουθεί είναι απόσπασμα από το πολύ γνωστό έργο Χριστουγεννιάτικη ιστορία, που γράφτηκε το 1843 και από τότε μεταφράστηκε σε πολλές γλώσσες του κόσμου· διασκευάστηκε, μάλιστα, πολλές φορές για τον κινηματογράφο και έκανε διάσημη τη μορφή του τσιγκούνη Σκρουτζ. Στο απόσπασμα του βιβλίου μας βλέπουμε μερικά γνωρίσματα του χαρακτήρα του Σκρουτζ, με αφορμή τη στάση του απέναντι στη γιορτή των Χριστουγέννων.
Μια φορά κι έναν καιρό, κάποια παραμονή Χριστουγέννων, ο γερο-Σκρουτζ βρισκόταν απασχολημένος στο λογιστήριό του. Έκανε κρύο τσουχτερό και ήταν σκοτεινά από την καταχνιά. Άκουγε τον κόσμο που πήγαινε κι ερχόταν έξω στο δρομάκι ξεφυσώντας, τρίβοντας τα χέρια και χτυπώντας τα πόδια στο λιθόστρωτο για να ζεσταθούν. Το ρολόι της πόλης έδειχνε μόλις τρεις τ’ απόγευμα, μα είχε κιόλα σκοτεινιάσει. O καιρός ήταν μουντός ολημερίς και τα κεριά τρεμόλαμπαν στα παράθυρα από τα γειτονικά γραφεία σαν κόκκινες κηλίδες στην καφετιά, βαριά ατμόσφαιρα. Η ομίχλη ξεχυνόταν και τρύπωνε σε κάθε χαραμάδα και κλειδαρότρυπα κι ήτανε τόσο πυκνή που, αν και το σοκάκι ήταν στενό, τα σπίτια αντικρύ μόλις και αχνοφαίνονταν. Βλέποντας το σκούρο σύννεφο να χαμηλώνει κατά τη γη σκοτεινιάζοντας το καθετί, θα ’λεγε κανείς πως η φύση ανάσαινε εκεί κοντά και σκαρφιζόταν κάτι τρομερό.
Η πόρτα στο λογιστήριο του Σκρουτζ έμενε ανοιχτή για να ’χει το νου του στον υπάλληλο που, καθισμένος σ’ ένα θλιβερό καμαράκι σαν κουτί, αντέγραφε κάτι γράμματα. O Σκρουτζ είχε αναμμένη μια πολύ μικρή φωτίτσα, μα η φωτιά του υπάλληλου ήταν τόσο μικροσκοπική, που ’λεγες πως ήταν ένα μόνο κάρβουνο. Όμως δεν μπορούσε να τη δυναμώσει κι άλλο, γιατί ο Σκρουτζ κρατούσε το κασόνι με τα κάρβουνα στη δική του κάμαρη. Κι όταν ο υπάλληλος μπήκε κρατώντας το φαράσι, το αφεντικό του θεώρησε πως είχε φτάσει πια η ώρα για να φύγουν. Φόρεσε, λοιπόν, κι εκείνος το άσπρο του κασκόλ και δοκίμασε να ζεσταθεί στη φλόγα του κεριού. Όντας όμως άνθρωπος με λίγη φαντασία, δεν τα κατάφερε.
— Καλά Χριστούγεννα, θείε! Να ’σαι καλά!, ακούστηκε μια χαρούμενη φωνή.
Ήταν ο ανιψιός του Σκρουτζ, που βρέθηκε τόσο άξαφνα και γρήγορα μπροστά του, ώστε η μορφή του πρόλαβε το άκουσμα της φωνής του.
— Μπα!, έκανε ο Σκρουτζ. Σαχλαμάρες!
Είχε τόσο ζεσταθεί περπατώντας γοργά μες στην ομίχλη και στην παγωνιά τούτος εδώ ο ανιψιός του Σκρουτζ, που ήταν αναψοκοκκινισμένος. Το πρόσωπό του ήταν ροδοκόκκινο κι όμορφο, τα μάτια του σπίθιζαν κι η ανάσα του άχνιζε και πάλι.
— Σαχλαμάρες τα Χριστούγεννα, θείε! Είπε ο ανιψιός του Σκρουτζ. Δε θα το λες βέβαια στα σοβαρά, ελπίζω.
— Και βέβαια το λέω στα σοβαρά, είπε ο Σκρουτζ. Άκου κει «Καλά Χριστούγεννα!». Και τι λόγο έχεις να ’σαι χαρούμενος; Ποιο δικαίωμα να ’σαι ευτυχισμένος; Είσαι δα αρκετά φτωχός!
— Έλα τώρα, αποκρίθηκε εύθυμα ο ανιψιός. Εσύ με ποιο δικαίωμα είσαι σκυθρωπός; Τι λόγο έχεις να 'σαι στις κακές σου; Είσαι δα αρκετά πλούσιος!
O Σκρουτζ, μην έχοντας καμιά καλύτερη απάντηση πρόχειρη, έκανε ξερά «Μπα!» και το συνόδεψε μ' ένα «Σαχλαμάρες!».
— Μη θυμώνεις, θείε, είπε ο ανιψιός.
— Θείε!, παρακάλεσε ο ανιψιός.
— Ανιψιέ, αποκρίθηκε ο θείος αυστηρά, γιόρταζε τα Χριστούγεννα με το δικό σου τρόπο κι άσε με εμένα να τα γιορτάζω με το δικό μου.
— Γιόρταζέ τα, λοιπόν!, είπε εκείνος. Όμως, δεν το κάνεις.
— Άφησέ με τότε να τα περάσω μονάχος μου. Μωρέ, πολύ καλό θα σου κάνουν! Πολύ καλό σου έκαναν ως τα τώρα!
— Yπάρχουν, υποθέτω, πολλά πράγματα που θα μπορούσα να ’χα δει καλό, μα δεν επωφελήθηκα, απάντησε ο ανιψιός. Κι ανάμεσα στ’ άλλα, είναι και τα Χριστούγεννα. Όμως, είμαι βέβαιος πως πάντα τα συλλογιζόμουν, χώρια από το σεβασμό που τους έπρεπε για το ιερό τους όνομα και την προέλευση —αν είναι, βέβαια, δυνατόν κάτι που ανήκει σ’ αυτά να το βλέπεις ξεχωριστά— σαν μια εποχή καλή, ευχάριστη. Μια εποχή όλο καλοσύνη και συμπόνια, φιλευσπλαχνία και χαρά. Η μόνη απ’ όσες ξέρω μέσα στο μακρύ ημερολόγιο του χρόνου όπου άντρες και γυναίκες, σαν μια ψυχή, ανοίγουν λεύτερα τις καρδιές τους και αναλογίζονται τους άλλους σαν πραγματικούς συνταξιδιώτες προς τον τάφο, κι όχι σαν μια άλλη ράτσα πλασμάτων που έχουν διαφορετικό προορισμό. Γι’ αυτό, θείε, μ’ όλο που ποτέ δεν έβαλα μήτε ένα κομματάκι χρυσό ή ασήμι στην τσέπη μου, πιστεύω πως μου έκαναν καλό και πως θα μου κάνουν. Για τούτο λέω: ας είναι ευλογημένα!
Κ. Ντίκενς, Χριστουγεννιάτικη ιστορία, μτφρ. Μαίρη Κιτσικοπούλου, Καστανιώτης
|
*πουτίγκα: παραδοσιακό αγγλικό γλυκό, που είτε το ψήνουν στο φούρνο είτε τοποθετούν τη φόρμα του σε νερό που βράζει *λιόπρινο: το φυτό ελαιόπρινος, είδος πουρναριού
Λαϊκό παραμύθι - Το πιο γλυκό ψωμί
ΤΟ ΠΙΟ ΓΛΥΚΟ ΨΩΜΙ
Στόχοι
1. Να ανιχνεύσουν οι μαθητές το πρόβλημα του βασιλιά, τις προτεινόμενες λύσεις και την τελική λύση που δίνει το θετικό αποτέλεσμα.
2. Να έχουν οι μαθητές τη δυνατότητα να χωρίσουν το κείμενο σε ενότητες και να ανασυνθέσουν το νόημα περιληπτικά.
3. Να εντοπίσουν τα κύρια χαρακτηριστικά του παραμυθιού (π.χ. γρήγορη δράση, διάλογος, ηθικό δίδαγμα, λαϊκή μορφή γλώσσας, ευτυχές τέλος)
4. Να είναι σε θέση οι μαθητές να ξεχωρίσουν εικόνες, μεταφορές και παρομοιώσεις.
5. Να παρουσιάσουν στην τάξη ανάλογους μύθους, όπου ο ήρωας περνάει διάφορες δοκιμασίες μέχρι την ικανοποίηση ή την δικαίωσή του.
Δείτε εδώ το παραμύθι να γίνεται ποίημα!!
ΓΕΝΙΚΑ:
Τα παραμύθια σήμερα θεωρούνται απλώς ως ιστορίες (διδακτικές ή ψυχαγωγικές)
για μικρά παιδιά. Τα πράγματα όμως δεν ήταν πάντα έτσι. Τα παραμύθια:
1) απευθύνονταν σε όλους (σε μικρούς και
μεγάλους) και είχαν βαθύτατο συμβολισμό. Εμπερείχαν τη λαϊκή σοφία αιώνων και
είχαν σκηνές σκληρές-άγριες
2) είναι προφορικές διηγήσεις που μεταδίδονταν
από γενιά σε γενιά – δεν είναι προϊόντα ενός ατόμου, αλλά συλλογικές λαϊκές
συνθέσεις που παραλλάσσονταν (και διαρκώς βελτιώνονταν και εμπλουτίζονταν) από
στόμα σε στόμα [Κατά συνέπεια έχουν κοινά χαρακτηριστικά με άλλες λαϊκές
δημιουργίες, όπως τα δημοτικά τραγούδια – Έχουν αναλογίες και με τα έπη
(επική ποίηση) που ήταν επίσης προφορικές-λαϊκές συνθέσεις, όπως θα δούμε και
στην Οδύσσεια]
[Οι Αδερφοί Γκριμ στη Γερμανία άρχισαν να καταγράφουν τον 19ο
αιώνα τα παλιά γερμανικά παραμύθια,όπως τα άκουγαν από τους παραμυθάδες και
σιγά σιγά να αφαιρούν τις άγριες και ακατάλληλες σκηνές και να τα απλοποιούν
και να τα αλλάζουν για να τα κάνουν κατάλληλα αναγνώσματα για τα μικρά παιδιά]
ΕΙΔΗ:
- διδακτικά (έχουν διδακτικό περιεχόμενο)
- μαγικά (έχουν κάποια μαγικά-υπερφυσικά στοιχεία: πχ τα ζώα μιλούν, μαγικά
αντικείμενα (σκούφος, δαχτυλίδι κλπ) που κάνει τον ήρωα αόρατο ή
μεταμορφώνει τον ίδιο ή τους άλλους κλπ (παραδείγματα)
ΗΡΩΕΣ – ΡΟΛΟΙ:
Στα παραμύθια οι ήρωες συνήθως είναι ή καλοί ή κακοί. Παρατηρούμε συχνά τους
ακόλουθους ρόλους ηρώων:
- Ήρωας (υπάρχει πάντα ένας ήρωας ή ηρωίδα, το κεντρικό πρόσωπο της ιστορίας,
που κατά κανόνα είναι καλός/ή)
- Βοηθός/οί του ήρωα (ο ήρωας συνήθως συναντά κάποιο/α πρόσωπο/α που τον βοηθούν
ιδιαίτερα όταν αντιμετωπίζει κάποιες δυσκολίες και κάποιες καταστάσεις στις
οποίες δεν μπορεί να βρει λύση μόνος του – πχ η καλή νεράιδα στην
Σταχτοπούτα κλπ)
- Αντίπαλος/οι του ήρωα (πολλές φορές υπάρχει κάποιο
πρόσωπο/α που φέρνει συνέχεια εμπόδια στον ήρωα πχ ο κακός δράκος στον
Κοντορεβυθούλη, η μάγισσα στο Χάνσελ και Γκρέτελ, ο κακός λύκος στην
Κοκκινοσκουφίτσα, κλπ)
ΔΟΜΗ ΠΑΡΑΜΥΘΙΟΥ
Επιπλέον, στα παραμύθια παρατηρούμε συνήθως τα ακόλουθα στοιχεία-στάδια
στην εξέλιξη της διήγησης:
- Σκοπός – αναζήτηση (στα παραμύθια υπάρχει πάντα κάποιος σκοπός,
στόχος ή κάποιο πράγμα, κάποιο πρόσωπο, ή κάποια κατάσταση,
δηλαδή κάποιο αντικείμενο αναζήτησης πχ να γίνει καλά, να βρει την
ευτυχία, να βρει το αθάνατο νερό, να βρει και να σώσει την βασιλοπούλα από
κάποια συμφορά, κλπ)
- Δοκιμασίες (ο ήρωας συχνά
αντιμετωπίζει κάποιες δοκιμασίες, προκειμένου να πετύχει το σκοπό του,
όπου ο βοηθός του συμπαραστέκεται και ο αντίπαλος τον εμποδίζει – πολλές
φορές είναι 3 (παραμύθι βιβλίου) ή 12 (άθλοι του Ηρακλή) που είναι
πολλαπλάσιο του 3 : αυτό είναι χαρακτηριστικό και των δημοτικών τραγουδιών
και του έπους)
- Λύση (κατά κανόνα έχουμε καλό και ευτυχισμένο τέλος, ο ήρωας βρίσκει αυτό
που αναζητά ή πετυχαίνει τον σκοπό του)
- Μπορείτε να συμπληρώσετε τον παρακάτω πίνακα με τα κατάλληλα στοιχεία μέσα από το κείμενο:
Πρόσωπα
|
κύρια/πρωταγωνιστές
δευτερεύοντα/βοηθητικά
|
Τόπος
|
1.
2.
|
Χρόνος
|
κάποτε
μια μέρα
………
|
Δράση
|
το πρόβλημα του βασιλιά
………..
………..
|
- Τώρα με βάση τα στοιχεία του πίνακα ανασυνθέστε το νόημα του παραμυθιού περιληπτικά σε μία παράγραφο, προσέχοντας να μην παραλείψετε τα βασικά στοιχεία του κειμένου και ταυτόχρονα να μην φορτώσετε την παράγραφό σας με δευτερεύουσες λεπτομέρειες.
Εγγραφή σε:
Αναρτήσεις (Atom)