Η πόλις - Οικογένεια λέξεων

Δείτε μια παρουσίαση οικογένειας λέξεων με χρήση της εφαρμογής spicynodes για την λέξη "πόλις"

Παραθετικά επιθέτων επιρρημάτων στα Αρχαία

Τα παραθετικά των επιθέτων και των επιρρημάτων

ΣΥΝΟΠΤΙΚΗ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ

1.    Οι βαθμοί των επιθέτων και των επιρρημάτων

2.    Μονολεκτικός σχηματισμός

3.    – ότερος / - ότατος ή  - ώτερος / - ώτατος

4.    Αναλογικός σχηματισμός παραθετικών

5.    Ανώμαλα παραθετικά και η κλίση τους

6.     Περιφραστικός σχηματισμός

7.    Ελλειπτικά παραθετικά

8.    Δεν σχηματίζουν παραθετικά

9.    Παραθετικά επιρρημάτων

ΑΝΑΛΥΤΙΚΗ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ

1.    Οι βαθμοί των επιθέτων και των επιρρημάτων

                                 Θετικός – φανερώνει μια ιδιότητα, π.χ. ὁ δίκαιος ἀνήρ

                          Συγκριτικός – ιδιότητα σε ανώτερο βαθμό, π.χ. οὗτός ἐστι δικαιότερος ἐκείνου

                      Υπερθετικός

·        απόλυτος, σε μεγάλο βαθμό η ιδιότητα, χωρίς να γίνεται σύγκριση, π.χ. οὗτός ἐστι δικαιότατος

·        σχετικός υπερθετικός, η ιδιότητα συγκριτικά με άλλο, π.χ. Ἀριστείδης ἦν δικαιότατος πάντων τῶν Ἀθηναίων

Παρατηρήσεις:

1. Ο συγκριτικός και ο υπερθετικός λέγονται παραθετικά

2. Τα παραθετικά των επιθέτων σχηματίζονται είτε με μια λέξη (μονολεκτικά) είτε με δύο λέξεις (περιφραστικά)

2. Μονολεκτικός σχηματισμός

επίθετο	συγκριτικός	υπερθετικός
	-τερος, -τερα, -τερον	-τατος, -τατη, -τατον
πτωχός, πτωχή, πτωχόν	πτωχότερος, πτωχοτέρα, πτωχότερον	πτωχότατος, πτωχοτάτη, πτωχότατον
σοφός, σοφή, σοφόν	σοφώτερος, σοφωτέρα, σοφώτερον	σοφώτατος, σοφωτάτη, σοφώτατον
νέος, νέα, νέον	νεώτερος, νεωτέρα, νεώτερον	νεώτατος, νεωτάτη, νεώτατον
βαρύς, βαρεῖα,  βαρύ	βαρύτερος, βαρυτέρα, βαρύτερον	βαρύτατος, βαρυτάτη, βαρύτατον
ἀληθής, ἀληθής, ἀληθές	ἀληθέστερος, ἀληθεστέρα, ἀληθέστερον	ἀληθέστατος, ἀληθεστάτη, ἀληθέστατον
μέλας μέλαινα, μέλαν	μελάντερος, μελαντέρα, μελάντερον	μελάντατος, μελαντάτη, μελάντατον
χαρίεις χαρίεσσα, χαρίεν	χαριέστερος, χαριεστέρα, χαριέστερον	χαριέστατος, χαριεστάτη, χαριέστατον

 ΥΠΟ ΚΑΤΑΣΚΕΥΗ

Το τάνγκο της προσωπικής αντωνυμίας

Από την Κατερίνα Φωτεινάκη


Μαθαίνετε την αντωνυμία και .....λέτε ένα τραγούδι!!!!

Ενότητα 12η Λεξιλογικός Πίνακας " κρατώ"

Εκπαιδευτικό υλικό για τη διδασκαλία του λεξιλογικού πίνακα της Εν. 12 Αρχαίων Ελληνικών Α Γυμνασίου με θέμα το ΚΡΑΤΩ, από το Πειραματικό Γυμνάσιο Πανεπιστημίου Κρήτης.

Αρχαία Ελληνικά Α' Γυμνασίου Ενότητα 7η Ο γόρδιος δεσμός

Εκπαιδευτικό υλικό για τη διδασκαλία της 7ης ενότητας των Αρχαίων Ελληνικών Α'Γυμνασίου. Αρριανού, Αλεξάνδρου Ανάβασις, Η λύση του Γόρδιου Δεσμού. Από το Πειραματικό Γυμνάσιο Πανεπιστημίου Κρήτης.

Φθόγγοι Γράμματα τόνοι και πνεύματα

Εκπαιδευτικό υλικό για τη διδασκαλία των Αρχαίων Ελληνικών Α'Γυμνασίου.
Φθόγγοι γράμματα φωνήεντα δίφθογγοι σύμφωνα άφωνα ημίφωνα διπλά τόνοι οξεία βαρεία περισπωμένη πνεύματα ψιλή δασεία εξέλιξη γλώσσας από το Πειραματικό Γυμνάσιο Πανεπιστημίου Κρήτης.

Ένα ταξίδι επιστημονικής φαντασίας Λουκιανός Α' Γυμνασίου

Εκπαιδευτικό υλικό για τη διδασκαλία της 4ης Ενότητας Αρχαίων Ελληνικών Α'Γυμνασίου.
Λουκιανός "Ένα ταξίδι επιστημονικής φαντασίας" Φελλόποδες από το Πειραματικό Γυμνάσιο Πανεπιστημίου Κρήτης

Επαγγέλματα των αρχαίων Αθηναίων Ενότητα 3η Α' Γυμνασίου

Παρακολουθήστε ένα εκπαιδευτικό βίντεο από το Πειραματικό Γυμνάσιο Κρήτης σχετικά με τα επαγγέλματα των Αρχαίων Αθηναίων από το σχολικό εγχειρίδιο της Α'  Γυμνασίου

Αρχαία Ελληνικά Α' Γυμνασίου Ενότητα 12

Το βίντεο παρουσιάζει την ενότητα 12 από το βιβλίο της Α'Γυμνασίου με θέμα την Ατλαντίδα
Το υλικό προέρχεται από το Πειραματικό Γυμνάσιο Πανεπιστημίου Κρήτης

Ενότητα 11 Αρχαία Α'Γυμνασίου Η αγάπη του Αλέξανδρου για τον Βουκεφάλα

Το βίντεο παρουσιάζει την ενότητα 11 από το βιβλίο της Α'Γυμνασίου με τίτλο "Η αγάπη του Αλέξανδρου για τον Βουκεφάλα".

Το υλικό προέρχεται από το Πειραματικό Γυμνάσιο Πανεπιστημίου Κρήτης

Αρχαία ελληνικά ενοτήτα 6η Α' Γυμνασίου

Ένα εκπαιδευτικό βίντεο από το Πειραματικό Γυμνάσιο Πανεπιστημίου Κρήτης για τα Αρχαία της Α' Γυμνασίου

Παρουσιάζεται η ενότητα 6 με τίτλο "Η ομορφιά δεν είναι το παν"

Απολαύστε την εξαιρετική δουλειά!!!!

Τονισμός Ρημάτων και Συνθέτων

Η θέση του τόνου στα σύνθετα ρήματα της Αρχαίας Ελληνικής Γλώσσας

ΓΕΝΙΚΟΙ ΚΑΝΟΝΕΣ

α) Κανένας σύνθετος ρηματικός τύπος της αρχαίας ελληνικής γλώσσας δεν τονίζεται πριν από την προπαραλήγουσα, υπακούοντας στο σταθερό αυτό κανόνα τονισμού [Νόμος της τρισυλλαβίας] (βλ. ΓΑΕ, σχολικό εγχειρίδιο, σελ. 17, § 38, 1).

β) Ο τόνος στα σύνθετα ρήματα της αρχαίας ελληνικής γλώσσας δεν ανεβαίνει, σε κανένα ρηματικό τύπο, πιο πάνω από τη λήγουσα της πρόθεσης, όταν αυτή είναι δισύλλαβη (η πρόθεση είναι σε κάθε περίπτωση το α΄ συνθετικό του ρηματικού τύπου).

γ) Στους σύνθετους ρηματικούς τύπους της αρχαίας ελληνικής γλώσσας, με μονοσύλλαβη ή δισύλλαβη πρόθεση, ο τόνος ανεβαίνει στην πρόθεση (ή στη λήγουσα της δισύλλαβης πρόθεσης), μόνο στην περίπτωση που το επιτρέπει η λήγουσα της λέξης, η οποία στην περίπτωση αυτή πρέπει να είναι βραχύχρονη. Σε κάθε περίπτωση, δηλαδή, ισχύει ο νόμος της τρισυλλαβίας, ο οποίος απαγορεύει να τονίζεται η προπαραλήγουσα σε μία λέξη που έχει μακρόχρονη λήγουσα (βλ. ΓΑΕ, σχολικό εγχειρίδιο, σελ. 18, § 38, 2).

δ) Οι μετοχές και τα απαρέμφατα των σύνθετων ρημάτων της αρχαίας ελληνικής γλώσσας διατηρούν, σε κάθε περίπτωση, τον τόνο τους σταθερό, σαν να μην ήταν σύνθετα.

ΕΙΔΙΚΟΙ ΚΑΝΟΝΕΣ ΕΓΚΛΙΣΕΩΝ ΚΑΙ ΧΡΟΝΩΝ

Οριστική Έγκλιση (για τον Ενεστώτα)

Τα ρήματα φημί, οἶδα, εἰμί, εἶμι, κεῖμαι, όταν είναι σύνθετα με πρόθεση, ανεβάζουν τον τόνο στην προπαραλήγουσα, εκτός από τους τύπους ἴασι(ν), ἴσασι(ν), κείμεθα, που τονίζονται κανονικά.

Υποτακτική Έγκλιση (για τον Αόριστο Β΄)

Τα ρήματα ἔχω - ἔχομαι και ἕπομαι στον αόριστο β΄, όταν είναι σύνθετα, ανεβάζουν τον τόνο στην πρόθεση (αν η πρόθεση είναι δισύλλαβη, ο τόνος μεταφέρεται στην τελευταία συλλαβή της). Οι τύποι σχώμεθα και σπώμεθα παραμένουν σταθεροί ως προς τον τόνο.

Επίσης, ο τόνος ανεβαίνει στην υποτακτική του αορίστου β΄ του ρήματος ἵεμαι, όταν είναι σύνθετο, στα εξής πρόσωπα: πρόηται (γ΄ ενικό), πρόησθε (β΄ πληθυντικό), πρόωνται (γ΄ πληθυντικό). Υπάρχουν όμως και οι τύποι: προῆται, προῆσθε, προῶνται (χρησιμοποιούνται εναλλακτικά).

Ευκτική Έγκλιση (για τον Αόριστο Β΄)

Τα ρήματα ἔχω - ἔχομαι και ἕπομαι στον αόριστο β΄, όταν είναι σύνθετα, ανεβάζουν τον τόνο. Οι τύποι σχοίμην - σχοίμεθα, σποίμην – σποίμεθα παραμένουν ως προς τον τόνο σταθεροί. (Σημείωση: η ευκτική αορίστου β΄ του ρήματος ἔχω, όταν αυτό δεν είναι σύνθετο, είναι: σχοίην, σχοίης κτλ. Στην περίπτωση που το ρήμα είναι σύνθετο, σχηματίζει την ευκτική του αορίστου β΄ ομαλά: -σχοιμι, -σχοις, -σχοι κτλ.).

Στην ευκτική αορίστου β΄ του ρήματος ἵεμαι, αν το ρήμα είναι σύνθετο, ο τόνος ανεβαίνει, στα εξής πρόσωπα: πρόειο (β΄ ενικό), πρόειντο (γ΄ πληθυντικό). Υπάρχουν και οι τύποι: προεῖο, προεῖντο, καθώς επίσης και οι πρόοιο – προοῖο, πρόοιντο –προοῖντο.

Προστακτική Έγκλιση

α) Οι δισύλλαβες προστακτικές των βαρύτονων φωνηεντόληκτων, των αφωνόληκτων και των συνηρημένων ρημάτων της αρχαίας ελληνικής γλώσσας, όταν είναι σύνθετες, ανεβάζουν τον τόνο στην προπαραλήγουσα στο β΄ ενικό πρόσωπο. Όσες δεν είναι δισύλλαβες, αλλά τρισύλλαβες, τότε τονίζονται πάντα στην προπαραλήγουσα της προστακτικής, στο β΄ ενικό πρόσωπο (είτε πρόκειται για απλά είτε για σύνθετα ρήματα). Οι παραπάνω διευκρινήσεις αφορούν την ενεργητική και τη μέση φωνή, στους χρόνους ενεστώτα και αόριστο.

β) Οι σύνθετες δισύλλαβες προστακτικές όλων των ρημάτων της ενεργητικής φωνής του αορίστου β΄ τονίζονται στο β΄ ενικό πρόσωπο στην προπαραλήγουσα. (ισχύει και για τις πέντε προστακτικές: ἐλθέ, εἰπέ, λαβέ, εὑρέ, ἰδέ).

γ) Οι τρισύλλαβες προστακτικές των ρημάτων της ενεργητικής φωνής του αορίστου β΄ τονίζονται πάντα  στο β΄ ενικό πρόσωπο στην προπαραλήγουσα (είτε πρόκειται για απλά είτε για σύνθετα ρήματα).

δ) Το ρήμα ἔχω έχει προστακτική ενεργητικού αορίστου β΄, στο β΄ ενικό πρόσωπο, σχές. Όταν ο τύπος αυτός είναι σύνθετος, τονίζεται πάντα στην παραλήγουσα και ποτέ στην προπαραλήγουσα (πρβλ. παραπάνω, γενικός κανόνας [β]).

Οι τύποι σχέτε (β΄ πληθυντικό Ε.Φ.), σχέσθε (β΄ πληθυντικό Μ.Φ.) και σπέσθε (β΄ πληθυντικό Μ.Φ.) της προστακτικής αορίστου β΄ των ρημάτων ἔχω - ἔχομαι και ἕπομαι, τονίζονται στην προπαραλήγουσα, όταν είναι σύνθετοι.

Τα ρήματα ἔχομαι και ἕπομαι έχουν προστακτική μέσου αορίστου β΄, στο β΄ ενικό πρόσωπο, σχοῦ και σποῦ αντίστοιχα. Οι προηγούμενοι μονοσύλλαβοι τύποι της προστακτικής, όταν είναι σύνθετοι με μονοσύλλαβη πρόθεση, τονίζονται στη λήγουσα (δεν επηρεάζεται ο τονισμός τους). Όταν όμως είναι σύνθετοι με δισύλλαβη πρόθεση, τονίζονται στην παραλήγουσα (επηρεάζεται η θέση του τόνου τους).

Όλες οι άλλες προστακτικές των ρημάτων του μέσου αορίστου β΄, στο β΄ ενικό πρόσωπο, εφόσον δεν είναι μονοσύλλαβες, τονίζονται πάντα στη λήγουσα (είτε είναι απλές είτε σύνθετες).

ε) Η προστακτική ενεστώτα των ρημάτων φημί, οἶδα, εἰμί, εἶμι, κεῖμαι στο β΄ ενικό και πληθυντικό πρόσωπο, όταν είναι σύνθετη, τονίζεται στην προπαραλήγουσα.

στ) Σχετικά με τις προστακτικές των ρημάτων της Β΄ Συζυγίας στον αόριστο β΄ και με τις προστακτικές κάποιων βαρύτονων ρημάτων της Α΄ Συζυγίας, που όμως σχηματίζουν αόριστο β΄ κατά τα ρήματα σε – μι, σημειώνουμε τα εξής:

Οι προστακτικές των αορίστων β΄: ἔστην (ρ. ἵσταμαι), ἔδωκα (ρ. δίδωμι), ἔθηκα (ρ. τίθημι), ἧκα (ρ. ἵημι), ἔγνων (ρ. γιγνώσκω), ἔβην (ρ. βαίνω), ἔδραν (ρ. διδράσκω), ἔδυν (ρ. δύομαι): στο β΄ ενικό και πληθυντικό πρόσωπο, όταν είναι σύνθετες, ανεβάζουν  τον τόνο στην πρόθεση (ή στη λήγουσα της πρόθεσης, αν αυτή είναι δισύλλαβη).

Οι προστακτικές των αορίστων β΄: ἐδόμην (ρ. δίδομαι), ἐθέμην (ρ. τίθεμαι), εἵμην (ρ. ἵεμαι): στο β΄ ενικό πρόσωπο, όταν είναι σύνθετες με δισύλλαβη πρόθεση, ανεβάζουν τον τόνο στην παραλήγουσα. Όταν είναι σύνθετες όμως με μονοσύλλαβη πρόθεση, δεν ανεβάζουν τον τόνο (δεν επηρεάζεται ο τονισμός τους). Στο β΄ πληθυντικό πρόσωπο, οι ίδιες προστακτικές, όταν είναι σύνθετες, σε κάθε περίπτωση τονίζονται στην προπαραλήγουσα.

[Εξαίρεση: η προστακτική αορίστου β΄ του ρ. ἵεμαι (οὗ), όταν είναι σύνθετη με δισύλλαβη πρόθεση που έχει πάθει έκθλιψη, δεν ανεβάζει τον τόνο (δεν επηρεάζεται ο τονισμός της)].

 πηγή: η ιστοσελίδα του φιλολόγου Αλ. Αλεξανδρίδη

Εξετάσεις Αρχαίων Ελληνικών - Ένας οδηγός

ΟΔΗΓΟΣ ΓΙΑ ΤΙΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΤΩΝ ΑΡΧΑΙΩΝ ΕΛΛΗΝΙΚΩΝ

1. ΜΕΤΑΦΡΑΣΕΙΣ ΚΕΙΜΕΝΩΝ

Υπάρχουν στη σελίδα ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ => ΑΡΧΑΙΑ => ΜΕΤΑΦΡΑΣΕΙΣ 

http://users.sch.gr/ipap/Ellinikos%20Politismos/Yliko/oles%20oi%20metafraseis%20c.htm

2. ΛΕΞΙΛΟΓΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ

Στο βιβλίο ακολουθεί ο Λεξιλογικός πίνακας και ασκήσεις. Επίσης το μέρος της Ετυμολογίας, που είναι το Β’ μέρος στο βιβλίο.

3. ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΓΡΑΜΜΑΤΙΚΗΣ

Ο τρόπος με τον οποίο κλίνονται ρήματα, ουσιαστικά, επίθετα, ρηματικοί τύποι (απαρέμφατα και μετοχές). Το Γ’ μέρος στο βιβλίο μας.

4. ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΣΥΝΤΑΚΤΙΚΟΥ

Με ποιο τρόπο οργανώνεται ο λόγος, πως μπαίνουν στη σειρά οι λέξεις για να σχηματίζουν μια πρόταση, πως οι προτάσεις εξαρτώνται μεταξύ τους. Ποιες λέξεις είναι προσδιορισμοί και τι προσδιορίζουν. Επίσης είναι στο Γ’ μέρος του βιβλίου μας. 

ΠΙΝΑΚΑΣ ΜΕ ΤΑ ΣΠΟΥΔΑΙΟΤΕΡΑ ΠΑΘΗ ΚΑΙ ΣΥΜΠΛΕΓΜΑΤΑ ΤΩΝ ΣΥΜΦΩΝΩΝ

ΠΙΝΑΚΑΣ ΜΕ ΤΑ ΣΠΟΥΔΑΙΟΤΕΡΑ ΠΑΘΗ ΚΑΙ ΣΥΜΠΛΕΓΜΑΤΑ ΤΩΝ ΣΥΜΦΩΝΩΝ

1.    ΑΦΩΝΑ
κ, γ, χ +  σ = ξ	(φύλακ-ς) φύλαξ (φλὸγ-ς) φλὸξ (ὄνυχ-ς) ὄνυξ
κ, γ, χ, +  θ = χθ	(ἐ -πλέκ-θην) ἐπλέχθην (ἐ- λέγ – θην) ἐλέχθην (ἐ -ταράχ – θην) ἐταράχθην
κ, γ, χ, + μ = γμ	(διωκ-μός) διωγμός (πνιγ –μὸς) πνιγμὸς (ταραχ –μὸς) ταραγμὸς
κ, γ, χ, + τ =κτ	(πλεκ – τὸς) πλεκτὸς (ταγ –τὸς) τακτὸς (ὀρυχ – τὸς) ὀρυκτὸς
κ, γ, χ + j = ττ (σσ)	(φυλάκ –jω) φυλάττω (ἀλλάγ – jω) ἀλλάττω (ταράχ – jω) ταράττω
π, β, φ, + σ =ψ	(κώνωπ –ς ) κώνωψ ( Ἄραβ –ς) Ἄραψ (ἔγραφ –σα) ἔγραψα
π, β, φ, + θ = φθ	(ἐ -λείπ –θην) ἐλείφθην (ἐ -τρίβ –θην) ἐτρίφθην (ἐ - κρύφ –θην) ἐκρύφθην
π, β, φ +  τ = πτ	(λέ -λειπ –ται) λέλειπται (βέ -βλαβ –ται) βέβλαπται (γέ -γραφ –ται) γέγραπται
π, β, φ +  δ = βδ	(κρύφ –δην) κρύβδην
τ, δ, θ + σ = σ	(τάπητ –ς) τάπης (ἐλπὶδ –ς) ἐλπὶς (ὄρνιθ –ς) ὄρνις (νὺκτ –ς) νὺξ
τ, δ, θ+ τ = στ	(χαριέτ –τερος) χαριέστερος (ψεύδ –της) ψεύστης (πιθ –τὸς) πιστὸς
τ, δ, θ +  θ =σθ	(ἐ- πλάτ –θην) ἐπλάσθην (ἐ -ψεύδ –θην) ἐψεύσθην (ἐ - πείθ –θην) ἐπείσθην
τ, δ, θ, +  μ =σμ	(πλάτ –μα) πλάσμα (ἔρειδ –μα) ἔρεισμα (πεῖθ –μα) πεῖσμα
γ + j = ζ	(ἁρπάγ – jω) ἁρπάζω (οἰμώγ – jω) οἰμώζω
δ + j = ζ	( παίδ – jω) παίζω (ἐρίδ – jω) ἐρίζω
(βραχύχρονη συλλαβή) ντ + j = (μακρόχρονη συλλαβή) σ	(πάντ- jα) πᾶσα (ἑκόντ – jα) ἑκοῦσα (παιδευθέντ – jα) παιδευθεῖσα
2. ΗΜΙΦΩΝΑ
ν +σ =σ	(μέλαν-ς) μέλας (ποιμέν –σι) ποιμέσι
ν + κ = γκ	(ἐν –κρύπτω) ἐγκρύπτω
ν+ γ =γγ	(ἐν –γράφω) ἐγγράφω
ν + χ =γχ	(συν –χαίρω) συγχαίρω
ν + ξ =γξ	(ἐν –ξύω) ἐγξύω
ντ+ σ =σ	(ἀνδριάντ –σι) ἀνδριᾶσι
νδ + σ = σ	(σπένδ –σω) σπείσω
νθ + σ =σ	(πένθ –σομαι) πείσομαι
ν + π =μπ	(συν –πάσχω) συμπάσχω
ν + β =μβ	(ἐν –βάλλω) ἐμβάλλω
ν + φ =μφ	(ἐν –φαίνω) ἐμφαίνω
ν + ψ =μψ	(ἔν –ψυχος) ἔμψυχος
ν + λ =λλ	(συν –λέγω) συλλέγω
ν+ ρ =ρρ	(συν-ράπτω) συρράπτω
ν + ρ =νρ	(ἐν –ράπτω) ἐνράπτω (ἔν –ρινος) ἔνρινος αλλά και ἔρρινος
ν + μ =μμ	(ἐν –μένω) ἐμμένω (ὠξυν-μένος) ὠξυμμένος
ν + μ =σμ	(ὑφαν –μένος) ὑφασμένος, ὕφασμα (με –μιαν –μένος) μεμιασμένος, μίασμα
μ + ρ =μβρ	(μεσημ-ρία) μεσημβρία
ν + ρ =νδρ	(ἀν –ρὸς) ἀνδρὸς
αν + j = αιν	(μαράν – jω) μαραίνω
αρ + j =αιρ	(χάρ – jω) χαίρω
ορ + j =οιρ	(μόρ – jα) μοῖρα
λ + j =λλ	(σφάλ – jω) σφάλλω (ἀγγέλ – jω) ἀγγέλω