Έκθεση - «Ριάλιτι» για παιδιά σε TV και ζωή

«Ριάλιτι» για παιδιά σε TV και ζωή

Tης Τασουλας Καραϊσκακη, Καθημερινή 26-08-07

Μπορούν τα παιδιά να οικοδομήσουν μια παραγωγική κοινωνία χωρίς την επιστασία των μεγάλων; Να φτιάξουν «νόμους», που θα τους εφαρμόζουν όλοι, να συγκροτήσουν «κυβέρνηση» που θα άρχει ακριβοδίκαια, αποτελεσματικά, να στήσουν «υπηρεσίες, να καταμερίσουν την εργασία; Το «πείραμα» αυτό έκανε αμερικανικό κανάλι, που έστειλε 40 παιδιά 8-15 ετών σε μια εγκαταλελειμμένη πόλη στο Μεξικό (με κάμερες) και τα άφησε για 40 μέρες μόνα. Ένα είδος «Επιζησάντων» (Survivors) για ανηλίκους. Το ριάλιτι, που δεν παίχθηκε ακόμα, ξεσήκωσε θύελλα αντιδράσεων στις ΗΠΑ. Κάποια παιδιά επέστρεψαν κακοποιημένα, άλλα τραυματισμένα, μερικά εξουθενωμένα· ορισμένα γύρισαν θριαμβευτές, «επιζήσαντες», άλλα δεν κατάλαβαν τίποτα - ήταν απλοί... κατασκηνωτές.

Μέσα στην άδεια πόλη, έπρεπε να αγωνιστούν για την επιβίωση ως ενήλικες, όχι ως παιδιά. Αυτό ήταν κυρίως που καταδικάστηκε, φαρισαϊκά. Διότι, ναι μεν το ριάλιτι είναι απαράδεκτο, εξαμβλωματικό, όπως όλα του είδους, όμως, ποιος είπε ότι σήμερα υπάρχει παιδική ηλικία (μια προστατευόμενη φάση ζωής) και στην αληθινή ζωή; Δεν είναι τα παιδιά στόχος της διαφήμισης, της μόδας, της αγοράς; Δεν γεύονται οι μικροί ελεύθερα -χωρίς προστασία, χωρίς προπέτασμα εμπειρίας- τα πάντα στην ανοικτή μας κοινωνία; Καρφώνονται στην TV από τα δύο, καταναλώνουν γκάντζετ (PSP, DS, Tamagotchi...) από μωρά, παρακολουθούν σίριαλ, καλωδιώνονται από τα εννιά, τραγουδούν στις Eurovision, διαγωνίζονται μαζί με τους μεγάλους στα «έχεις ταλέντο», αλληλοβιντεοσκοπούνται με κινητά... Οι μικροί δεν ζουν στον προθάλαμο του κόσμου των μεγάλων. Διαβιούν, χωρίς διαχωριστικές γραμμές, μέσα στον κόσμο των ενηλίκων. Υπό συνεχή πίεση για απόδοση και επίδοση. Στη μεγάλη κούρσα της ατομικής επικράτησης από τα τέσσερα, τα οκτώ.

Μικρογραφίες των μεγάλων, πιθηκίζουν αμυντικές τακτικές, αντιγράφουν συμπεριφορές. Οικοδομούν το προσωπικό τους προφίλ, χωρίς αληθινές εμπειρίες, ετερόφωτα, μεγαλίστικα, βιαστικά.

Πώς αντιδρούν στα ριάλιτι; Με τον τρόπο που έμαθαν να αντιδρούν στη ζωή. Όπως έλεγε ο Ράσελ, αν ένα παιδί ζει μέσα στην έχθρα, μαθαίνει να καβγαδίζει· αν ζει μέσα στην ντροπή, μαθαίνει να αισθάνεται ένοχο· αν ζει μέσα στην κατανόηση, μαθαίνει να είναι υπομονετικό· αν ζει μέσα στον έπαινο, μαθαίνει να εκτιμά· αν ζει μέσα στη δικαιοσύνη, μαθαίνει να είναι δίκαιο· αν ζει μέσα στην ασφάλεια, μαθαίνει να πιστεύει...

Μπορούν τα παιδιά να οργανωθούν μόνα; Μπορούν οι ενήλικες να ζήσουν με κοινή ευθύνη και αναφορά; Αν η απάντηση είναι «ναι» για τους δεύτερους, είναι και για τους πρώτους. Όσο για το ριάλιτι-έκτρωμα, είναι αποκύημα όχι κάποιας αρρωστημένης φαντασίας, αλλά των πολλών μικρών «Survivors για παιδιά» που επιτρέπουμε καθημερινά στην πραγματική μας ζωή.

ΘΕΜΑΤΑ

Α. Να γράψετε περίληψη του κειμένου σε εκατό (100) περίπου λέξεις.

Πριν γράψετε την περίληψη φροντίστε να απαντήσετε στα παρακάτω ερωτήματα:

α) ποιο είναι το θέμα του κειμένου;

β) ποια είναι η άποψη της συγγραφέα;

γ) για ποιο λόγο γράφει το κείμενο;

δ) τι είδος κειμένου είναι;

Β.1 Γιατί η συγγραφέας θεωρεί φαρισαϊσμό την καταδίκη του ριάλιτι;

Β.2 Πώς εξηγεί η συγγραφέας τη συμπεριφορά των παιδιών; ποια είναι η δική σας άποψη;

Β.3 Γιατί στο κείμενο χρησιμοποιούνται συχνά ερωτηματικές προτάσεις; Τι εξυπηρετούν;

Β.4 Γιατί στην προτελευταία παράγραφο (Πώς αντιδρούν στα ριάλιτι ... μαθαίνει να πιστεύει...) χρησιμοποιείται το σημείο στίξης της πάνω τελείας; γιατί η παράγραφος τελειώνει και αποσιωπητικά;

Β.5 Ποιον τρόπο ανάπτυξης παραγράφου αναγνωρίζετε στην δεύτερη παράγραφο (Μέσα στην άδεια ... τα τέσσερα, τα οκτώ.) του κειμένου; Δικαιολογήστε την απάντησή σας.

Β.6 Να βρείτε πέντε (5) σύνθετες λέξεις από την πρώτη παράγραφο (Μπορούν τα παιδιά να ... ήταν απλοί... κατασκηνωτές.) και από το δεύτερο συνθετικό να φτιάξετε νέες λέξεις – απλές ή σύνθετες – που θα τις χρησιμοποιήσετε σε μια σύντομη φράση, ώστε να φαίνεται η σημασία τους.

Γ. Γράφετε ένα κείμενο για τη σχολική εφημερίδα. Σ’ αυτό σχολιάζετε πώς επιδρά στο χαρακτήρα και στην ψυχοσύνθεση του παιδιού η τηλεθέαση. Να πάρετε υπόψη σας το παρακάτω απόσπασμα του κειμένου: «Όπως έλεγε ο Ράσελ, αν ένα παιδί ζει μέσα στην έχθρα, μαθαίνει να καβγαδίζει· αν ζει μέσα στην ντροπή, μαθαίνει να αισθάνεται ένοχο· αν ζει μέσα στην κατανόηση, μαθαίνει να είναι υπομονετικό· αν ζει μέσα στον έπαινο, μαθαίνει να εκτιμά· αν ζει μέσα στη δικαιοσύνη, μαθαίνει να είναι δίκαιο· αν ζει μέσα στην ασφάλεια, μαθαίνει να πιστεύει...» (550 λέξεις)