Θέματα εξετάσεων Οδύσσεια ραψωδία ψ

ΓΡΑΠΤΕΣ ΑΝΑΚΕΦΑΛΑΙΩΤΙΚΕΣ  ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΠΕΡΙΟΔΟΥ ΜΑΪΟΥ-ΙΟΥΝΙΟΥ 2008

ΣΤΗΝ ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΡΑΜΜΑΤΕΙΑ (ΟΜΗΡΟΥ ΟΔΥΣΣΕΙΑ).

ΤΑΞΗ Α΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

ΚΕΙΜΕΝΟ: ραψωδία ψ (στίχοι 176-206)

            Στο μεταξύ τον μεγαλόψυχο Οδυσσέα, μέσα στο σπίτι του,

             η Ευρυνόμη πήρε να τον λούζει, τον άλειψε με λάδι, του φόρεσε

             χλαμύδα ωραία και χιτώνα, κι η Αθηνά τον περιέβαλε

             με εξαίσια ομορφιά, από την κεφαλή ως τα πόδια ˙

             τον έκανε να φαίνεται σαν πιο ψηλός και στιβαρός, κι απ’ το κεφάλι του

             να πέφτουν τα μαλλιά σγουρά σαν άνθη ζουμπουλιάς.

             Πώς πάνω στο ασήμι χύνει μάλαμα ο επιδέξιος τεχνίτης-

             του έμαθαν την τέλεια τέχνη ο Ήφαιστος κι η Αθηνά Παλλάδα,

             κι αυτός τα έργα του αποτελειώνει τώρα ωραία ˙

             τόση ομορφιά χύνει στην κεφαλή του και στους ώμους.

             Ύστερα βγήκε απ’ το λουτρό, πανέμορφος στην όψη σαν θεός,

             και κάθισε στον ίδιο θρόνο απ’ όπου είχε σηκωθεί,

             αντίκρυ στη γυναίκα του. Μετά της μίλησε:

             «Παράξενη πολύ! Από τις άλλες τις ωραίες γυναίκες μόνο σε σένα

             έβαλαν καρδιά ανελέητη οι Ολύμπιοι.

             Άλλη καμιά γυναίκα δεν θα μπορούσε να το αντέξει,

             να στέκει τόσην ώρα από τον άντρα της μακριά, όταν,

             μετά από τόσα βάσανα και πάθη, γυρίζει πάλι στην πατρική του γη,

             κι έχουν περάσει είκοσι χρόνια ολόκληρα.

             Αλλά, καλή γερόντισσα, έλα και στρώσε μου τώρα την κλίνη,

             μόνος μου να πλαγιάσω – αυτή μέσα στα στήθη της

             κρύβει καρδιά από σίδερο».

             Του αντιμίλησε με λογική και φρόνηση η Πηνελόπη:

             «Παράξενε κι εσύ! Μήτε ψηλώνει ο νους μου μήτε περιφρονώ κανέναν,

             αλλά και δεν θαμπώνομαι ˙ ξέρω καλά πώς ήσουν, όταν το αποφάσισες

             να φύγεις από την Ιθάκη μ’ εκείνο το μακρόκουπο καράβι.

             Έλα, τώρα, Ευρύκλεια, φέρε και στρώσε του τη στέρεη κλίνη

             έξω από την καλοχτισμένη κάμαρή μας, που μόνος του την έφτιαξε ˙

             τραβήξτε το γερό κρεβάτι εκεί και βάλτε πάνω του στρωσίδια,

             προβιές, φλοκάτες, σεντόνια πεντακάθαρα που λάμπουν».

             Μ’ αυτά τα λόγια θέλησε τον άντρα της να δοκιμάσει ˙

                       

ΘΕΜΑΤΑ

1)      Τι γνωρίζετε για τους αοιδούς και τους ραψωδούς;                       ( 4 μονάδες)

2)      Από τον στίχο 176 της ραψωδίας ψ ξεκινά η διαδικασία της αναγνώρισης του Οδυσσέα και της Πηνελόπης. Να περιγράψετε τη διαδικασία/το τυπικό της αναγνώρισης μέχρι το στίχο 206.                                                     ( 4 μονάδες)

3)      Ποιο παράπονο εκφράζει ο Οδυσσέας στην Πηνελόπη; Γιατί η Πηνελόπη τού φέρεται ψυχρά; Πώς την χαρακτηρίζετε από τη συμπεριφορά της σ’ αυτό το σημείο της Οδύσσειας;                                                                    ( 6 μονάδες)

4)      α) Σε ποιους στίχους του παραπάνω αποσπάσματος συναντούμε αφήγηση,  περιγραφή ή διάλογο; Τι επιτυγχάνει ο ποιητής χρησιμοποιώντας όλους αυτούς τους αφηγηματικούς τρόπους;                                               ( 3 μονάδες)

             β)  Να αναλύσετε την ομηρική παρομοίωση των παρακάτω στίχων στα  μέρη 

             της (αναφορικό και δεικτικό μέρος και κοινό όρο).                           ( 3 μονάδες)    

             «…η Αθηνά τον περιέβαλε με εξαίσια ομορφιά, από την κεφαλή ως τα πόδια˙  

             τον έκανε να φαίνεται σαν πιο ψηλός και στιβαρός, κι απ’ το κεφάλι του        

             να πέφτουν τα μαλλιά σγουρά σαν άνθη ζουμπουλιάς.

             Πώς πάνω στο ασήμι χύνει μάλαμα ο επιδέξιος τεχνίτης-

             του έμαθαν την τέλεια τέχνη ο Ήφαιστος κι η Αθηνά Παλλάδα,

             κι αυτός τα έργα του αποτελειώνει τώρα ωραία ˙

             τόση ομορφιά χύνει στην κεφαλή του και στους ώμους.