Τα κόκκινα λουστρίνια - Ειρήνη Μάρρα

Απόσπασμα από «Τα κόκκινα λουστρίνια» Ειρήνη Μάρρα σελ. 160-162

Ερωτήσεις

1. Να δώσετε ένα πλαγιότιτλο στο απόσπασμα.

2. Ποιο ήταν το σχέδιο του μικρού τσαγκάρη, τι μέσα χρησιμοποίησε για να το πετύχει και ποιος είναι ο σκοπός του σύμφωνα με το απόσπασμα ;

3. Να δώσετε τα συνώνυμα των παρακάτω λέξεων:

Σεργιάνι à

Ταχτικά  à

Λαβώσει  à

Κουβαλήσει  à

Αλλιώτικα  à

4. Το απόσπασμα από το διήγημα ‘Τα κόκκινα λουστρίνια’ αναφέρεται σε απλά, καθημερινά περιστατικά από τη ζωή των νεαρών βιοπαλαιστών. Ποια στοιχεία δικαιολογούν την παραπάνω πρόταση; Σήμερα έχουμε ανάλογα παραδείγματα παιδιών που αναγκάζονται να δουλεύουν από μικρή ηλικία κάτω από δύσκολες συνθήκες; Να αναφέρετε μια τουλάχιστον συγκεκριμένη περίπτωση. (2 παράγραφοι)

ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ

Α΄ Γυμνασίου

Κείμενα Νεοελληνικής Λογοτεχνίας

Ειρήνη Μάρρα, «Τα κόκκινα λουστρίνια»

ΔΟΜΗ – ΕΝΟΤΗΤΕΣ

1^η ενότητα: «Τον είχε βάλει από καιρό... και παραμόνευε την ώρα.»

Ο νεαρός τσαγκάρης και το μυστικό του σχέδιο να κατασκευάσει ένα ζευγάρι λουστρινένια γοβάκια

2^η ενότητα: «Η κόρη του δάσκαλου... το τραπέζι.»

Η κόρη του δάσκαλου: το πρόσωπο για το οποίο προορίζονται τα γοβάκια

3^η ενότητα: «Την κοίταξε πιο προσεκτικά... με το τραγούδι.»

Η αδερφή του νεαρού τσαγκάρη στην οποία τελικά χαρίζει τα γοβάκια

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΟ – ΙΔΕΕΣ – ΘΕΜΑΤΑ

- Βασικό θέμα του έργου είναι η ζωή ενός νεαρού βιοπαλαιστή (του νεαρού τσαγκάρη).

Οι οικονομικές δυσκολίες που αντιμετωπίζει και η εργατικότητα και αποφασιστικότητά του

- Το δίλημμα του νεαρού ήρωα ανάμεσα στον έρωτά του για την όμορφη και πλούσια κόρη του δάσκαλου και την αγάπη του για την φτωχή αδερφή του

ΧΑΡΑΚΤΗΡΕΣ

Τα συναισθήματα του νεαρού τσαγκάρη

• ο έρωτας που νιώθει για την κόρη του δάσκαλου (φαίνεται από τον τρόπο που την περιγράφει (νιώθει θαυμασμό για την ομορφιά της) και από το γεγονός ότι θέλει να της φτιάξει τα λουστρινένια γοβάκια: διαλέγει προσεκτικά το υλικό και αφιερώνει πολλή ώρα να τα φτιάξει). Επίσης φαντάζεται τη στιγμή που θα της τα χαρίσει.
• Η αγάπη του για την αδερφή του, που είναι φτωχή και πολύ ντροπαλή (κοιτάζει στο χώμα)
• Ο ήρωας νιώθει ένα ηθικό δίλημμα. (Δίλημμα νιώθουμε όταν πρέπει να διαλέξουμε ανάμεσα σε δυο πράγματα) Εδώ ο νεαρός τσαγκάρης πρέπει να διαλέξει σε ποιον θα χαρίσει τα γοβάκια που έφτιαξε με πολλή φροντίδα: στην πλούσια κόρη του δάσκαλου που δεν τα χρειάζεται και που θα της είναι μάλλον περιττά ή στην φτωχή αδερφή του που τα έχει ανάγκη και θα χαρεί πολύ να τα φορέσει. Ο νεαρός αντιμετωπίζει ψυχολογική δυσκολία και έχει συναισθηματική ένταση.
• Στο τέλος βάζει τη λογική πάνω από τα συναισθήματά του.

Χαρακτηρισμός του ήρωα

Στη δουλειά του: Εργατικός, ευσυνείδητος. Παίρνει πρωτοβουλίες (φτιάξει τα γοβάκια), είναι έξυπνος (καταστρώνει σχέδιο και το κρατά μυστικό) και είναι αποφασισμένος να το φέρει σε πέρας.

Με την κόρη του δάσκαλου: είναι ερωτευμένος και ενθουσιασμένος, τη σκέφτεται συνέχεια και θέλει να τραβήξει την προσοχή της και να την εντυπωσιάσει.

Απέναντι στην αδερφή του: νιώθει αληθινή αγάπη και τη νοιάζεται πολύ. Γι αυτό και στο τέλος της χαρίζει τα γοβάκια.

Η τελική του απόφαση δείχνει ώριμος («μεστωμένος»), γιατί αποφασίζει να θυσιάσει τα συναισθήματά του για την κόρη του δάσκαλου μπροστά στην αγάπη για την αδερφή του χαρίζοντας τα γοβάκια σ’ αυτήν που τα χρειάζεται πραγματικά και θα χαρεί πάρα πολύ με το δώρο.

Σύγκριση της αδερφής και της κόρης του δάσκαλου

Η αδερφή:

- είναι φτωχιά, έχει ένα ζευγάρι καλά παπούτσια (σχολιανά) και κάθε μέρα φοράει τα εξώφτερνα παπούτσια (κουτσοφτέρνια)

- το δώρο θα της δώσει μεγάλη χαρά

- τα καινούρια παπούτσια θα έχουν γι αυτήν ουσιαστική αξία (λειτουργικό ρόλο) διότι τα χρειάζεται

Η κόρη του δάσκαλου:

- είναι πλούσια, η οικογένειά της έχει οικονομική άνεση

- η χαρά που θα νιώσει για το δώρο θα είναι προσωρινή

- το δώρο θα είναι μάλλον περιττό. Τα γοβάκια δεν της χρειάζονται διότι έχει ήδη πολλά ζευγάρια παπούτσια

ΑΦΗΓΗΜΑΤΙΚΕΣ ΤΕΧΝΙΚΕΣ

Αφήγηση / περιγραφή

Μέσα από την αφήγηση δίνεται η εξέλιξη των γεγονότων της ιστορίας που διαβάζουμε.

Με την περιγραφή παρουσιάζονται-περιγράφονται πρόσωπα, ζώα, πράγματα, τοπία-τόποι.

Σε αντίθετη με την αφήγηση που είναι δυναμική (με αυτήν παρουσιάζεται η εξέλιξη της δράσης του έργου και έχουμε αλλαγή των καταστάσεων) η περιγραφή είναι στατική (δεν έχουμε εξέλιξη της δράσης).

Η αφήγηση στο κείμενο αυτό γίνεται σε τρίτο πρόσωπο.

Στο κείμενο υπάρχουν επίσης κάποιες περιγραφές: πχ

- η κόρη του δάσκαλου: «είχε σγουρά μαλλιά και μάτια μεγάλα. Είχε στητό κορμί και περπατησιά περήφανη.»

- η αδερφή του ήρωα: «τα μαλλιά της δεν έπεφταν σγουρά στους ώμους. Είχε μια πλεξούδα ίσια που τη σφιχτόδενε στο σβέρκο της μ’ ένα λαστιχάκι των πακέτων.»

Ύφος – Γλώσσα

Υφος: το ύφος του κειμένου είναι απλό και λιτό με λίγα σχήματα λόγου και καλολογικά στοιχεία.

Γλώσσα: Η γλώσσα του κειμένου είναι απλή δημοτική, εμπλουτισμένη με ιδιωματικές λέξεις και φράσεις: πχ παζαριτζής (αυτός που κάνει παζάρια), μην αποφανεί (= μην αποκαλυφθεί), απέ (= μετά), μπαξίσι (φιλοδώρημα), ξανόσταιναν (= γίνονταν άνοστα) κλπ. Επίσης υπάρχουν λέξεις από το λεξιλόγιο των τσαγκάρηδων: πχ φόντι (= το πάνω μέρος του παπουτσιού), φαλτσέτα (= μικρό κοπίδι), ψίδι (= το μπροστινό τμήμα της μύτης του).

Μεταφορές: «το είχε βάλει από καιρό στο μάτι», «μύρια αστέρια μπερδεύτηκαν στην πλεξούδα της»,

Τέλος: θα μπορούσατε να δώσετε στο διήγημα ένα άλλο τέλος; Ποιο;