ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΊΑ
Γεννήθηκε στα 1888 στις 26 Απριλίου στην Αθήνα. Το πραγματικό του όνομα είναι Παρασκευάς Ταβελούδης (Το ψευδώνυμο αυτό έχει εσκεμμένη πρόθεση, για να παραπέμψει τον αναγνώστη στον κοσμοπολιτισμό) . Το 1890 η οικογένεια πλήττεται από μια οικονομική καταστροφή και φεύγουν για την Σμύρνη.Το 1900 πεθαίνει η μητέρα του.
Το 1904-05 φοιτεί στο Αμερικάνικο κολέγιο Σμύρνης. Μέχρι τα 1921 εργάζεται σε διάφορες τράπεζες ως τραπεζικός υπάλληλος. Παράλληλα δημιουργεί οικογένεια. Το 1922 φεύγει στο Παρίσι και στη συνέχεια στο Λονδίνο. Το 1924 επιστρέφει στην Αθήνα.
- Το 1930 εκδίδεται το Λεμονόδασος πρώτη φορά. Μεταξύ του ’33 και ’34 εκδίδει την Εκάτη. Αμέσως μετοικεί στην Πάτρα, όπου έχει θέση διευθυντή τραπέζης. Βρίσκεται σε διάσταση με την γυναίκα του.
- Το 1935 εκδίδει την Ελεονόρα και έπειτα από 2 χρόνια την Eroica (1937).
Στα 1942 πεθαίνει η κόρη του. Φεύγει από την τράπεζα. Πουλάει το σπίτι του στο Ψυχικό σε μαυραγορίτη, στον οποίο δίνει και ενοίκιο μαζί με την ανύπαντρη αδερφή του. Γίνεται μέλος του ΚΚΕ στα 1945. Τότε δημεύεται και το σπίτι του. Ζει με την μεταφραστική του δραστηριότητα. Στα 1952 θέτει υποψηφιότητα βουλευτή της ΕΔΑ στην περιφέρεια Πατρών, αλλά δεν εκλέγεται.
- Στα 1960 η Eroica γίνεται ταινία από τον Κακογιάννη.
Eroica
Το 1937 εκδίδεται η Eroica σε συνέχειες. Το 1938 έρχεται ο τόμος. Ο τίτλος του έργου παραπέμπει στη συμφωνία του Μπετόβεν.
Το έργο χαρακτηρίζεται για την υπερρεαλιστική γραφή, την υπονοηματική γλώσσα, τα λογοπαίγνια, υπαινιγμούς στον Όμηρο, στον Καβάφη που δίνουν μια ερωτικό-αινιγματική και ρομαντική υφή στο μυθιστόρημα, με νατουραλιστικό, σκληρό τρόπο.
Αιωρείται ανάμεσα στους δύο κόσμους: την πραγματικότητα των ενηλίκων και την πραγματικότητα των φαντασιώσεων των εφήβων. Ο Κοσμάς Πολίτης στο τρίτο μυθιστόρημά του και σπουδαιότερο όλων, χαρίζει στους Έλληνες αναγνώστες μια αληθινή πεμπτουσία νέο-μοντερνιστικής λογοτεχνίας σε μια επαρχιακή πόλη που μοιάζει με το Ναύπλιο, αλλά πάνω απ’ όλα φέρει μεταξύ Πάτρας και Σμύρνης, όπου έμεινε στα εφηβικά του χρόνια. Η πλοκή διαδραματίζεται κάπου στον 19ο αιώνα και μιλά για τα πάθη των νεολαίων που καταντούν επικίνδυνα σε σημείο τραγικότητας. Στην Eroica, του Κοσμά Πολίτη (1938), ο έρωτας δεν συνδέεται μόνο με το τέλος της παιδικότητας αλλά και με το τέλος της ίδιας της ζωής, έτσι ώστε η μετάβαση από την εφηβεία στην ενηλικίωση να γίνεται μια οδυνηρή εμπειρία.
Η υπόθεση της Eroica:
Η υπόθεση της Eroica:
Ένας ώριμος αφηγητής, ο Παρασκευάς,αφηγείται μέσα από το πρόσωπο του έφηβου Παρασκευά τα κατορθώματα μιας παρέας παιδιών σε μια παραθαλάσσια πόλη. Τα παιδιά ζουν τις μεγάλες στιγμές της ζωής τους και ανακαλύπτουν τον έρωτα αλλά και το θάνατο (ο άνθρωπος δεν είναι αθάνατος, όπως αρχικά νόμιζαν).
Σχόλια:
Η Νόρα Αναγνωστάκη στη μελέτη της για τον Κοσμά Πολίτη αναφέρει ότι «η Eroica είναι η ηρωική συμφωνία της εφηβείας». Μέσα στη μαγεία του χώρου όπου στήνεται το έργο οι έφηβοι ζουν την ηλικία τους και στη μνήμη του αναγνώστη δε διασώζονται τα πρόσωπα αλλά η ατμόσφαιρα.
Στον Peter Mackridge, «Εισαγωγή», σσ.κε΄- πστ΄, Κοσμάς Πολίτης, Eroïca, Αθήνα 2008, Ερμής, διαβάζουμε:.
«Μπορούμε να βγάλουμε μερικά συμπεράσματα για τη σημασία της Eroïca. … Ο Πολίτης παρουσιάζει ορισμένες καταστάσεις, όπου αντιπαρατίθεται το ιδανικό με το πραγματικό, η παιδική με την ανδρική ηλικία, χωρίς να μας υποχρεώνει να αποφασίσουμε σε κάθε περίπτωση ποιο από τα δυο είναι καλύτερο ή πιο αληθινό. Η πραγματικότητα είναι βέβαια αληθινή, αλλά είναι και «μικρόψυχη»· το ανθρώπινο πνεύμα είναι ισχυρό και μπορεί να συλλάβει τις πιο ωραίες, τις πιο τέλειες ιδέες — μήπως δεν είναι «αληθινές» κι αυτές, σ’ ένα εντελώς διαφορετικόεπίπεδο από την αντικειμενική πραγματικότητα; Όσο για την παιδική ηλικία, ο Πολίτης δείχνει ότι δεν μπορεί να γίνει καμιά αξιολογική σύγκριση ανάμεσα στην παιδική ηλικία και την ωριμότητα· και οι δυο είναι στάδια από τα οποία αναγκαζόμαστε να περάσουμε όλοι μας. Η παιδική ηλικία κι οι αντιλήψεις των παιδιών φαίνονται ανεπαρκείς και παράλογες μπροστά στον κόσμο των μεγάλων, τον κόσμο του εφικτού και του συμβιβασμού. Από την άλλη μεριά, πάλι, οι μεγάλοι μοιάζουν άνανδροι, συμβατικοί, αυτάρεσκοι, σε σύγκριση με τα παιδιά. Αλλά ούτε η παιδική ηλικία ούτε η ωριμότητα δεν είναι κατακριτέες αυτές καθαυτές· είναι κι οι δυο αναπόφευκτες καταστάσεις. Κι όμως, στην Eroιca, το είδωλο της μιας αντικατοπτρίζεται επ’ άπειρον στον καθρέφτη της άλλης· σταθερή βάση δεν υπάρχει. Έτσι ο Πολίτης μας δείχνει τη ζωή όπως είναι,κωμικά τραγική και τραγικά κωμική. Όσο κι αν ισχυρίστηκε ο Πολίτης ότι έγραψε την Eroιca «επί των πιεστηρίων», διαπιστώνουμε ότι το βιβλίο μαρτυρεί μια εξαιρετικά προσεκτική και πολύμοχθη κατασκευαστική διαδικασία, η οποία όμως μένει κρυφή σε μια επιφανειακή ανάγνωση. Η αρχιτεκτονική της Eroιca είναι από τις τελειότερες που μπορούμε να βρούμε σε ελληνικό μυθιστόρημα ».
Σχόλια:
Η Νόρα Αναγνωστάκη στη μελέτη της για τον Κοσμά Πολίτη αναφέρει ότι «η Eroica είναι η ηρωική συμφωνία της εφηβείας». Μέσα στη μαγεία του χώρου όπου στήνεται το έργο οι έφηβοι ζουν την ηλικία τους και στη μνήμη του αναγνώστη δε διασώζονται τα πρόσωπα αλλά η ατμόσφαιρα.
Στον Peter Mackridge, «Εισαγωγή», σσ.κε΄- πστ΄, Κοσμάς Πολίτης, Eroïca, Αθήνα 2008, Ερμής, διαβάζουμε:.
«Μπορούμε να βγάλουμε μερικά συμπεράσματα για τη σημασία της Eroïca. … Ο Πολίτης παρουσιάζει ορισμένες καταστάσεις, όπου αντιπαρατίθεται το ιδανικό με το πραγματικό, η παιδική με την ανδρική ηλικία, χωρίς να μας υποχρεώνει να αποφασίσουμε σε κάθε περίπτωση ποιο από τα δυο είναι καλύτερο ή πιο αληθινό. Η πραγματικότητα είναι βέβαια αληθινή, αλλά είναι και «μικρόψυχη»· το ανθρώπινο πνεύμα είναι ισχυρό και μπορεί να συλλάβει τις πιο ωραίες, τις πιο τέλειες ιδέες — μήπως δεν είναι «αληθινές» κι αυτές, σ’ ένα εντελώς διαφορετικόεπίπεδο από την αντικειμενική πραγματικότητα; Όσο για την παιδική ηλικία, ο Πολίτης δείχνει ότι δεν μπορεί να γίνει καμιά αξιολογική σύγκριση ανάμεσα στην παιδική ηλικία και την ωριμότητα· και οι δυο είναι στάδια από τα οποία αναγκαζόμαστε να περάσουμε όλοι μας. Η παιδική ηλικία κι οι αντιλήψεις των παιδιών φαίνονται ανεπαρκείς και παράλογες μπροστά στον κόσμο των μεγάλων, τον κόσμο του εφικτού και του συμβιβασμού. Από την άλλη μεριά, πάλι, οι μεγάλοι μοιάζουν άνανδροι, συμβατικοί, αυτάρεσκοι, σε σύγκριση με τα παιδιά. Αλλά ούτε η παιδική ηλικία ούτε η ωριμότητα δεν είναι κατακριτέες αυτές καθαυτές· είναι κι οι δυο αναπόφευκτες καταστάσεις. Κι όμως, στην Eroιca, το είδωλο της μιας αντικατοπτρίζεται επ’ άπειρον στον καθρέφτη της άλλης· σταθερή βάση δεν υπάρχει. Έτσι ο Πολίτης μας δείχνει τη ζωή όπως είναι,κωμικά τραγική και τραγικά κωμική. Όσο κι αν ισχυρίστηκε ο Πολίτης ότι έγραψε την Eroιca «επί των πιεστηρίων», διαπιστώνουμε ότι το βιβλίο μαρτυρεί μια εξαιρετικά προσεκτική και πολύμοχθη κατασκευαστική διαδικασία, η οποία όμως μένει κρυφή σε μια επιφανειακή ανάγνωση. Η αρχιτεκτονική της Eroιca είναι από τις τελειότερες που μπορούμε να βρούμε σε ελληνικό μυθιστόρημα ».
Απόσπασμα: «Η γνωριμία με τη Μόνικα»
Αφηγητής:
-Είναι τριτοπρόσωπος (ονομάζεται Παρασκευάς) και συμμετέχει στην παιδική συντροφιά, δεν συμμετέχει όμως στα δρώμενα (παντογνώστης). Ο αφηγητής, ώριμος πλέον άνδρας διηγείται όσα έζησε στα παιδικά και εφηβικά του χρόνια .
-Όταν όμως μεταφερόμαστε στο επίπεδο της ιστορίας και των αφηγημένων περιστατικών, ο αφηγητής γίνεται μέλος της συντροφιάς των παιδιών (ομοδιηγητικός αφηγητής).
-Στο απόσπασμα εμφανίζεται μια φορά άμεσα χρησιμοποιώντας α΄ πρόσωπο «Τον βλέπω ακόμα …».
Αφηγηματική τεχνική :
Οι δραματικοί ενεστώτες, που παριστάνουν τα γεγονότα ζωηρά σα να μας τα αφηγείται ο Παρασκευάς της εφηβικής ηλικίας. Ωστόσο τα ρήματα σε ενεστώτα εναλλάσσονται με ρήματα σε παρελθοντικούς χρόνους.
Αφηγηματικοί τρόποι
-Καθαρή διήγηση
-Διάλογος
-Περιγραφή
-Σχόλια
Πρωταγωνιστές του αποσπάσματος:
Ο Αλέκος, ο Λοΐζος και η Μόνικα : βρίσκονται ανάμεσα στην παιδική αφέλεια και αθωότητα και στα πρώτα σκιρτήματα της εφηβείας.
Χαρακτηριστικά του μυθιστορήματος
-Τα απλά πράγματα προσλαμβάνουν διαστάσεις συμβόλων: Ο μαντρότοιχος μοιράζει το χώρο της αφηγημένης δράσης σε δύο μέρη:
- Το ένα είναι έξω από το σπίτι του προξένου, έξω από τον περίβολο του κήπου.
- Το άλλο είναι στον κήπο του σπιτιού.
- Ο έξω χώρος είναι ο χώρος των αγοριών, όπου κυριαρχεί η παιδικότητα, η λογική του παιχνιδιού (τα παιδιά παριστάνουν τους πυροσβέστες).
- Ο μέσα χώρος είναι ο χώρος του κοριτσιού, όπου κυριαρχεί η λογική της ανθρώπινης φύσης (τα παιδιά παριστάνουν αυτό που πρόκειται να γίνουν, έφηβοι)
Το πέρασμα του μαντρότοιχου από τον Αλέκο και το Λοΐζο (που βρίσκονται στο μεταβατικό στάδιο της προεφηβείας) συμβολίζει το πέρασμα από την παιδική αφέλεια στην εφηβεία.
-Ως στοιχείο πλοκής λειτουργεί η απώλεια της περικεφαλαίας, που γίνεται η αφορμή, για να αρχίσει η δράση.
-Το αφηγηματικό εύρημα του τσιμπήματος της Μόνικας από μια μέλισσα είναι ένας χειρισμός του συγγραφέα, με τον οποίο ρυθμίζει μια κρίσιμη στιγμή. Έτσι η Μόνικα δεν τρομάζει από την ξαφνική εμφάνιση του Λοΐζου, γιατί αυτός μοιάζει ως από μηχανής θεός που θα λύσει το πρόβλημα του πόνου.
-Ο φυσικός και αβίαστος διάλογος μεταξύ των τριών παιδιών.
-Ως στοιχείο πλοκής λειτουργεί η απώλεια της περικεφαλαίας, που γίνεται η αφορμή, για να αρχίσει η δράση.
-Το αφηγηματικό εύρημα του τσιμπήματος της Μόνικας από μια μέλισσα είναι ένας χειρισμός του συγγραφέα, με τον οποίο ρυθμίζει μια κρίσιμη στιγμή. Έτσι η Μόνικα δεν τρομάζει από την ξαφνική εμφάνιση του Λοΐζου, γιατί αυτός μοιάζει ως από μηχανής θεός που θα λύσει το πρόβλημα του πόνου.
-Ο φυσικός και αβίαστος διάλογος μεταξύ των τριών παιδιών.
ΑΠΟΣΠΑΣΜΑΤΑ ΑΠΟ ΤΗΝ ΤΑΙΝΙΑ EROICA (Η γνωριμία με τη Μόνικα)
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
Σημείωση: Μόνο ένα μέλος αυτού του ιστολογίου μπορεί να αναρτήσει σχόλιο.