Εμπρόθετοι προσδιορισμοί στα αρχαία ελληνικά -Οι καταχρηστικές προθέσεις

Οι καταχρηστικές προθέσεις

1.  ἄνευ, χωρὶς + γενική

• εξαίρεση, χωρισμός, στέρηση, πχ. ἄνευ Λακεδαιμονίων (=χωρίς τους Λακεδαιμόνιους), πόνου χωρὶς οὐδὲν εὐτυχεῖ, δεῖ δὲ χρημάτων καὶ ἄνευ τούτων οὐδὲν ἐστι γενέσθαι
• προσθήκη, πχ. ἄνευ τούτου κἀκεῖνο ἔστιν ἰδεῖν (=εκτός από αυτό ..)

2.  ἄχρι, μέχρι + γενική

• τοπικός τερματισμός, πχ. μέχρι τοῦ τείχους, ἄχρι τῆς εἰσόδου τοῦ ἱεροῦ
• χρονικός τερματισμός, πχ. μέχρι ἑσπέρας, ἄχρι τοῦ θορυβῆσαι (=μέχρις ότου άρχισε ο θόρυβος)

3.  ἕνεκα, ἕνεκεν + γενική

• αναγκαστικό αίτιο, πχ. ἕνεκα τῶν ἀδικημάτων αὐτοὺς ἀπέκτειναν
• σκοπός, πχ. τῶν παίδων ἕνεκα βούλει ζῆν (=χάριν των παιδιών, για τα παιδιά)
• αναφορά, πχ. φῶς εἰ μὴ εἴχομεν, ὅμοιοι τοῖς τυφλοῖς ἄν ἦμεν ἕνεκα γε τῶν ἡμετέρων ὀφθαλμῶν (=όσον αφορά βέβαια τους δικούς μας οφθαλμούς)

4.  πλὴν + γενική

• εξαίρεση, πχ. πάντες πλὴν ἐμοῦ (=εκτός από εμένα) ὑμᾶς προδεδώκασι (=σας έχουν προδώσει)

    πλὴν + ομοιόπτωτα με άλλο όρο της πρότασης

• εξαίρεση, πχ. οὐδὲν ἔστιν ἄλλο φάρμακον πλὴν λόγος (=παρά μόνο ο λόγος), οὐδεὶς θεῶν δύναιτ' ἄν αὐτῷ πλὴν ἐμοῦ δεῖξαι σαφῶς, παντὶ δῆλον πλὴν ἐμοὶ, οὐκ οἶδα πλὴν ἕν (= δεν γνωρίζω τίποτα άλλο παρά ένα πράγμα)

5.  χάριν + γενική

• σκοπός, πχ. συγχωρῶ τοῦ λόγου χάριν

6.  ὡς + αιτιατική

• κατεύθυνση σε πρόσωπο, πχ. πρέσβεις πέπομφεν ὡς βασιλέα, τὸν ὁμοῖον ἄγει θεὸς ὡς τὸν ὁμοῖον

7.  νὴ + αιτιατική

• όρκος καταφατικός, πχ. νὴ τὴν Ἥραν ἄγαμαί γε τὰς ἀποκρίσεις

8.  μὰ + αιτιατική

• όρκος αποφατικός, πχ. ἐγώ, μὰ Δί' , οὐκ οἶδα τι τῶν γεγενημένων